Nahoko Uehashi’nin iki fantastik romanında animizm ve kadın – doğa ilişkiselliği

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: Türkiye-Japonya İlişkileri 100. Yıl Özel Sayısı, 17 - 34

Habibe Salğar

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1518766

Öz

Japon animistik inanç sistemi insan, insan dışı varlıklar ve doğanın bütünsel hareketliliğini temsil eder. Bu inanç sistemi Nahoko Uehashi’nin genç okur kitlesine hitap eden Tsuki no Mori ni Kami yo Nemure (Uyu Ay Ormanı Tanrısı) (1991) ve Koteki no Kanata (Tilki Flütünün Ötesinde) (2003) romanlarında yoğun olarak karşımıza çıkar. Savaş sonrası dönemin hızlı endüstriyel ve ekonomik kalkınması hem çevre duyarlılığı hem de kadınların toplumdaki rolünü yeniden değerlendirmeyi gerekli kılmıştır. Bu çalışmada, ekolojik düzenin sağlanmasına dair hassasiyet ve kadınların toplumdaki yerini ön plana çıkaran Nahoko Uehashi’nin iki romanı ekofeminist perspektiften incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, Nahoko Uehashi’nin genç yetişkin okur için Japon geleneksel değerlerinin sürdürülmesi ve sosyal, biyo-sosyal eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına dayalı bir dünya düzenini romanlarında nasıl işlediğini ortaya koymaktır. Doğa ve kadın ilişkisinin sorgulanmasını mümkün kılan bu romanlar, Japonya’daki kadının tarihsel konumuna örtük göndermelerde bulunur. Doğa – kadın bütünselliğini ön plana çıkarırken, gerçek dünyadaki baskı ve sömürü karşısında doğayla iletişim kurma ve doğaüstü kabiliyetleri sayesinde Japon toplumunda ayrıcalıklı yer bulan kahramanlar yaratarak kadınların ekolojik dengedeki önemini vurgular.

Anahtar Kelimeler

Nahoko Uehashi, doğa – kadın, Tsuki no Mori ni Kami yo Nemure, Koteki no Kanata, ekofeminizm

Animism and woman-nature relationality in two fantasy novels by Nahoko Uehashi

Öz

Japanese animistic belief system represents the holistic mobility of human, non-human beings and nature. This belief appears extensively in Nahoko Uehashi's novels Tsuki no Mori ni Kami yo Nemure (O God, Sleep Ye in the Forest of the Moon) (1991) and Koteki no Kanata (Beyond the Werefox Whistle) (2003), which appeal to young reader. The rapid industrial and economic development of the postwar period necessitated a reassessment of both environmental awareness and the role of women in the society. In this study, two novels of Nahoko Uehashi, which emphasize sensitivity to the ecological order and the place of women in society, have been examined from an ecofeminist perspective. The aim of this study is to reveal how Nahoko Uehashi portrays a world order based on the maintenance of Japanese traditional values and the elimination of social, bio-social inequalities for young adult readers in her novels. These novels, which make it possible to question the relationship between nature and women, make implicit references to the historical position of women in Japan. While highlighting the holism of nature and women, it emphasizes the importance of women in the ecological balance by creating heroines who, despite oppression and expoitation in the real world, find a privileged place in Japanese society through their communication with nature and supernatural abilities.

Anahtar Kelimeler

Nahoko Uehashi, nature-women, Tsuki no Mori ni Kami yo Nemure, Koteki no Kanata, ecofeminism

Kaynakça

• Ambros, B. R. (2015). Women in Japanese religions, New York and London: New York University Press.
• Brown, D. M. (Ed.). (1993). The Cambridge history of Japan: Ancient Japan. (Vol. 1) Cambridge University Press.
• Casal, U. A. (1959). The goblin fox and badger and other witch animals of Japan. Folklore Studies, 18, 1-93.
• Cole, P. B. (2009). Young adult literature in the 21st century. Boston : McGraw-Hill Higher Education.
• Curry, A. (2013). Environmental crisis in young adult fiction: A Poetic of Earth, New York: MacMillan.
• Curry, A. (2018). “The trees, they have long memories”: Animism and the ecocritical imagination in indigenous young adult fiction. (Ed.) John Stephens, Celia Abicalil Belmiro, Alice Curry, Li Lifang, Yasmine S. Motawy, The Routledge Companion to International Children's Literature, London, New York: Taylor & Francis Group.
• Doi, Y. (2018). The moribito series and ıts relation to trends in Japanese children’s literature, John Stephens with Celia Abicalil Belmiro, Alice Curry, Li Lifang and Yasmine S. Motawy (Eds.), The Routledge Companion To International Children’s Literature içinde, (s. 399 – 409). Routledge.
• Fairchild, W. P. (1962) Shamanism in Japan, Folklore Studies, (21), 1 – 122.
• Harvey, G. (2006). Animism respecting the living world. New York: Columbia University Press.
• Hayashi, F. (2020), Jimmu Tenno Jissai Ron [神武天皇実際論], Tokyo: Haato Shuppan.
• Hosaka, T. (2001). Kagomori to amagoi: Shinkontan seisei no Kisō (tokushū: Ryūkyū Okinawa bungaku to kokka) 籠もりと雨乞い : 神婚譚生成の基層(特集-琉球・沖縄文学と国家) Special Issue: Ryukyu-Okinawa Literature and the Nation, Nihon Bungaku, 50 (1), 1 – 9. https://doi.org/10.20620/nihonbungaku.50.1_1
• Karaoğlu, Y. (2023). Japon yeni dinî hareketi Ōmoto’nun mabet görevlileri, ritüel kavramları ve ibadetleri. Amasya İlahiyat Dergisi (21), 341 – 384. https://doi.org/10.18498/amailad.1359530
• Kimbrough, K., & Shirane, H. (Eds.). (2018). Monsters, animals, and other worlds: a collection of short medieval Japanese tales. Columbia University Press.
• King, Y. (1989). The ecology of feminism and feminism of ecology, Judith Plant (Ed.). Healing the Wounds: The Promise of Ecofeminism içinde (s. 18 – 28). Philadelphia & Santa Cruz: New Society Publishers.
• Napier, S. (1996). The fantastic in modern Japanese literature: The subversion of modernity. London: Routledge.
• Opler, M. E., & Hashima, R. S. (1946). The rice goddess and the fox in Japanese religion and folk practice. American Anthropologist, 48(1), 43-53.
• Orenstein, G. F. (1993). Toward an ecofeminist ethic of shamanism and the sacred, C. J. Adams (Ed.) Ecofeminism and the Sacred içinde (s. 172–190). New York: Continuum.
• Özdemir, H., & Aydemir, D. (2019). Ekolojik yaklaşımlı feminizm/ekofeminizm üzerine genel bir değerlendirme: kavramsal analizi, tarihi süreci ve türleri. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 2(2), 261-278. https://doi.org/10.33708/ktc.608639
• Özyer, N. (2007). Türkiye’de gençlik edebiyatı, Sedat Sever (Ed.) II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s. 485 – 489). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Rambelli, F. (2019) Introduction: The ınvisible empire: spirits and animism in contemporary Japan, Fabio Rambelli (Ed.) Spirits and Animism in Contemporary Japan: The Invisible Empire içinde (s. 1 – 15). London: Bloomsbury Publishing.
• Smyers, K. A. (1999). The fox and the jewel: Shared and private meanings in contemporary Japanese inari worship. Honolulu: University of Hawaii Press.
• Stephens, J. (2010). Impartiality and attachment: ethics and ecopoeisis in children’s narrative texts, International Research in Children’s Literature 3(2), 205– 216.
• Suter, R. (2019). The spirit(s) of modern Japanese fiction. Fabio Rambelli (Ed.) Spirits and Animism in Contemporary Japan: The Invisible Empire içinde (s. 127 – 141). London: Bloomsbury Publishing.
• Uehashi, N. (2003) Koteki no kanata [弧笛のかなた], Tokyo: Rironsha.
• Uehashi, N. (2017). Monogatari to aruite kita michi: intabyū to supiichi & essei shū [物語と歩いてきた道: インタビュー・スピーチ＆エッセイ集], Tokyo: Kaisei-sha.
• Uehashi, N. (2021). My creative writing process and cultural anthropology: what sparks the flame of mental associations, trans. Cathy Hirano, JRCA, 22 (1): 9 – 53.
• Uehashi, N.& Taki, H. (2023). Monogataru koto, ikiru koto [物語ること、生きること], (11. Basım), Tokyo: Kodansha. Uehashi, N. [1991] (2000). Tsuki no mori ni kami yo nemure　[月の森に、カミよ眠れ], Tokyo: Kaiseisha.
• Yamakage, M. (2006). The essence of Shinto: Japan's spiritual heart. Kodansha International.
• Zapf, H. (2008). Literary ecology and the ethics of texts. New Literary History 39(4), 847–868.
• https://uehashi.com/