Sustainability in shoe design and production with model applications

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 428 - 446, 25.06.2024

Betül Kır Serap Çaşkurlu

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1298105

Öz

The rapid increase in production and consumption with the effect of global warming, air and water pollution, soil erosion, deforestation, climate crisis, waste and population growth adversely affect the future of the world. The pollution caused by the production of leather, textile and plastic materials used as shoe upper and sole materials has led to the search and research for environmentally friendly, recyclable materials. The study aims to emphasize sustainability in the design phase of footwear, which is a compulsory and semi-durable consumer good, to evaluate the implementation status and to be a case study for sustainability. The research covers the methods of literature review and examination of original footwear samples produced with sustainable materials. Factors to be considered in sustainable footwear design, sustainable practices in the industry and designs are examined with a focus on sustainability in footwear production.
The study reveals that sustainable footwear design is possible with environmentally friendly materials and that the use of these materials can reduce the environmental impact of the textile and leather sector. It is concluded that factors such as minimizing resource use in shoe production, proper material selection, and ensuring the longevity of the product play a critical role in sustainability.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Sustainable design, Footwear, Footwear design

Örnek uygulamalarıyla ayakkabı tasarım ve üretiminde sürdürülebilirlik

Öz

Küresel ısınma, hava ve su kirliliği, toprak erozyonu, ormanların yok olması, iklim krizi, atıklar ve nüfus artışı etkisiyle üretim ve tüketimin hızlı bir şekilde artış göstermesi dünyanın geleceğini olumsuz etkilemektedir. Sonsuz olmayan hava, su gibi canlı yaşamında gerekli olan doğal kaynakların sürdürülebilirliği için doğa ve insan arasındaki dengeyi sağlayabilmek önemli bir adım olacaktır. Su ve enerji tüketiminin fazla olduğu moda sektörü çevreyi kirleten sektörler arasında ikinci sırada yer almaktadır. Ayakkabı saya ve taban malzemesi olarak kullanılan deri, tekstil ve plastik malzemelerin üretiminden kaynaklanan kirlilik doğa ile dost, geri dönüştürülebilir malzeme arayış ve araştırmalarını yönlendirmiştir. Her endüstride olması gerektiği gibi ayak giysisinin üretiminde de kaynakların kullanımının en aza indirgenmesi, doğru malzeme seçimi ve ürünün uzun ömürlü olması sürdürülebilirlik konusunda kritik değere sahiptir.
Bu çalışmada, zorunlu ve yarı dayanıklı tüketim malı olan ayakkabının üretim sektöründeki tasarım aşamasında sürdürülebilirliğe dikkat çekilmek, uygulanma durumunun değerlendirilmesi, geleceğe ilham vermek ve sürdürülebilirliği teşvik etmek amaçlanmıştır. Sektörde sürdürülebilir yaklaşımların ve uygulamalarından örnekler verilmiştir. Çalışma kapsamında sürdürülebilir malzemeler kullanarak özgün tasarım ve üretimi yapılan örnek ayakkabılar içerikte yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sürdrülebilirlik, Sürdürülebilir tasarım, Ayakkabı

Kaynakça

• Ahmed, A., İslam, M., Mahmud, M., Sarker, D., & İslam, M. (2022). Hemp as a potential raw material toward a sustainable world: A review. Heliyon Volume 13(8), 1-15 Issue 1 https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e08753).
• Ashton, E.G.(2018). Analysis of footwear development from the design perspective: reduction in solid waste generation. Strategic Design Research Journal, 11(1), 2-8. doi:10.4013/sdrj.2018.111.01 https://www.researchgate.net/publication/323231235_Analysis_of_footwear_development_from_the_design_perspective_Reduction_in_solid_waste_generation
• Ateş, T., Asma, A. ve Süel, B. (2020). Sürdürülebilir moda üretiminde tasarımcının rolü. İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 6 (12), 99 - 111. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aydinsanat/issue/62387/839998
• AU, Y. and AU, J. (2018). Development of Innovative High-Fashion Collection Via Conceptual Design Process Model. Journal of Textile Science & Fashion Technology. 1(2), 1-7. http://dx.doi.org/10.33552/JTSFT.2018.01.000507
• Canals, L., Domènech, X., Rieradevall, J. and Fullana-i-Palmer, P. (1998). Application of life cycle assessment to footwear. The International Journal of Life Cycle Assessment. 3(4), 203-208. DOI:10.1007/BF02977570 https://link.springer.com/article/10.1007/BF02977570
• Cheah, L., Ciceri, N., Olivetti, E., Matsumura, S., Forterre, D., Roth, R., Kirchain, R. (2012). Manufacturing‐focused emissions reductions in footwear production. Journal of Cleaner Production. 1-23. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2012.11.037
• Circular Design (2022). Centre for Cicual Design, The TED, https://www.circulardesign.org.uk/research/ten/ (Erişim Tarihi: 07.01.2022).
• Clark, G., Kosoris, J., Hong, L., Crul, M. (2009). Design for sustainability: current trends in sustainable product design and development. Sustainability. 1(3), 409-424. doi:10.3390/su1030409 https://www.mdpi.com/2071-1050/1/3/409
• Crini, G., Lichtfouse, E., Chane, G., & Morin-Crini , N. (2020). Traditional and New Applications of Hemp. G. Crini içinde, Sustainable Agriculture Reviews 42 (s. 37-87). Germany: Springer.
• Çaşkurlu, S., Egharloo, S. ve Kır, B. (2022). Ayakkabı tasarımında bir İran halı hikâyesi. Gaziantep Unıversıty Journal Of Socıal Scıences, 21(2), 840-854. https://doi.org/10.21547/jss.1060396
• Çaşkurlu, S. ve Kır, B. (2021, Aralık 14-16). Ayakkabı tasarımında sürdürülebilir malzemeler [Sözlü ve yazılı sunum] 2.Uluslararası Zanaattan Sanata Kongre ve Jürili Karma Sergisi, Uşak, s. 222-230.
• Earley, R., Goldsworthy, K. and Vuletich, C. (2010). Textiles, environment, design (TED): making theory into textiles through sustainable design strategies, pedagogy and collaboration. Future Textile Environments. https://ualresearchonline.arts.ac.uk/id/eprint/4017/
• Erdönmez, C. (2010). 1900-1950 Yılları arasında batıda kadın ayakkabı modasını etkileyen toplumsal, kültürel faktörler ve kadının konumu [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
• Eru, E. (2018). Waste management approaches in sports footwear industry through sustainable design innovatıons. [Yüksek lisans tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Endüstriyel Tasarım Bilim Dalı]. Ulusal Tez Merkezi.
• European Parliament (2021). The impact of textile production and waste on the environment, https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/society/20201208STO93327/the-impact-of-textile-production-and-waste-on-the-environment-infographic (Eişim Tarihi: 01.05.2021).
• Fabio , T., Nadia , A., Chiara, M., Silvia , P. (2012). Shoe manufacturing wastes: Characterisation of properties and recovery options, Resources, Conservation and Recycling, 66, 66-75. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2012.06.007
• Ferreira, M., Freitas, F. and Almedia, M. (2010). The effect of leather fibers on the properties of rubber-leather composites. Journal of Composite Materials, 44 (24), 2801-2817. https://doi.org/10.1177/0021998310369597
• Footwear in Türkiye, (2022). Republic of Türkiye Ministry of Trade. https://www.trade.gov.tr/data/5b8fd6d913b8761f041feee0/Footwear.pdf (Erişim Tarihi: 04.03.2022).
• Gibbons, J.H., Brown, G.E., Stevens, T., Nair, I., Johns, L.S. (1992). Green Products by Design: Choices for a Cleaner Environment. (7). U.S.A.:United States Government Printing. https://ota.fas.org/reports/9221.pdf
• Gökşen, F., Güner, C. ve Koçhan, A. (2017). Sürdürülebilir kalkınma için ekolojik yapı tasarım kriterleri. Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 3 (1), 92-107, 2017. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adbad/issue/32863/337648
• Greenpeace (2011), Dirty Laundry, https://www.greenpeace.org/international/publication/7168/dirty-laundry/ (Erişim Tarihi: 04.10.2022).
• Güleş, H., Çağlıyan, V. ve Paralı, A. ( 2012). X için tasarım metodolojilerinin ürün geliştirme süreçlerinde uygulanabilirliği. 12. Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İzmir:Gediz Üniversitesi, s. 798.
• Günaydın, G. (2011). Sürdürülebilirlik kapsamında çevresel ürün bildirgelerinin yapı sektöründe uygulanması. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
• Gwilt, A. (2014). A practıcal guide to sustainable fashion. London: Bloomsbury Publishing.
• Hydebeast (2016). https://hypebeast.com/2016/11/adidas-futurecraftbiofabric (Erişim tarihi: 17.11.2016).
• İHKİB (2021). Hazır Giyim ve Moda Sektörü Küresel Atık İstatikleri, https://www.ihkib.org.tr/tr/bilgi-bankasi/dunyadan-haberler/hazirgiyim-ve-moda-sektoru-kuresel-atik-istatistikleri/i-4453 (Erişim Tarihi:10.11.2021).
• İTHİB (2022, Mart 8- Haziran 28). Sürdürülebilirlik Dönüşümü Sertifikalı Eğitim Programı [Sertifikalı eğitim programı sözlü ve yazılı sunum]. İstanbul.
• Jacques , J. and Guimarães, L. (2012). A study of material composition disclosure practices in green footwear products. Work, 41. doi:10.3233/WOR-2012-0438-2101 https://content.iospress.com/download/work/wor0438?id=work%2Fwor0438 (Erişim tarihi: 02.05.2021)
• Kır, B. (2022). Ülkemiz ayakkabı tasarım ve üretim sektöründe sürdürülebilirlik [Yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi /Lisansüstü Eğitim Enstitüsü/Moda ve Tekstil Tasarımı Anasanat Dalı]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kurtuldu, E. (2019, Nisan 4-6). Sürdürülebilir tekstil tasarımında atık yönetimi ve 6r prensibinin uygulanması [Sözlü ve yazılı sunum]. 3. Uluslararası Uygulamalı Uygulamalı Sosyal Bilimler Kongresi, İzmir, s. 978-988.
• Luximon, A. (2013). Shoe design development. A. Luximon içinde, Handbook of Footwear Design and Manufacture (s. 117). Milano: Woodhead Publishing Series in Textiles.
• McDonough, W. (2000). The Hannover Principles Design for Sustainability. Hannover, Germany. https://mcdonough.com/wp-content/uploads/2013/03/Hannover-Principles-1992.pdf
• Metta, H.and Badurdeen, F. (2013). Integrating Sustainable Product and Supply Chain Design: Modeling Issues and Challenges. IEEE Transactions on Engineering Management, 60(2):438-446. doi:10.1109/TEM.2012.2206392 https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/6336806
• Nagalingam, S.V., Kuik,S. and Amer, Y. (2011). Assessing product returns and recovery to improve sustainability in manufacturing. 9th ANZAM Operations, Supply Chain and Services Management Symposium, Melbourne, Australia, s.4.
• Niinimäki, K. (2009). Consumer values and eco-fashion in the future. Future of the Consumer Society Conference, Tampere, Finland, 28–29 May 2009, pp.125-134. FFRC eBOOK, ISBN 978-951-564-968-3. M. Koskela, M. Vinnari (Eds.)
• O2 Monde (2021). https://o2monde.com/pages/our-materials, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• Özsoy, T. (2018). Endüstriyel ekolojiyi anlamak adına endüstriyel ortakyaşarlık örneklerinin incelenmesi. Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 22-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/artibilimsosyal/issue/41812/480439
• Palomino, E., & Káradóttir, K. (2021). A Historical Material Assimilated as an Innovative Sustainable Material for Fashion. In Fashion: Culture, Commerce, Craft, and Identity (s. 185-199). Brill.
• Pandit, P., Annaldewar, B., Nautiyal, A., Maiti, S., & Singha, K. (2020). Sustainability in Fashion and Textile. Recycling from Waste in Fashion and Textiles: A Sustainable and Circular Economic Approach (s. 177-198). ABD: Scrivener Publishing LLC.
• Parley (2017). Design With Purpose, https://parley.tv/journal/2017/4/4/design-with-purpose-adidas-by-stella-mccartney-joins-the-movement (Erişim Tarihi:19.04.2019).
• Puma (2022). https://about.puma.com/en/sustainability/our-targets, (Erişim tarihi:15.02.2022).
• Rahimifard, S. and Clegg, A. (2007). Aspects of sustainable design and manufacture. International Journal of Production Research, 45 (18-19), 4013-4019. https://doi.org/10.1080/00207540701608511
• Ruiz, A. (2023), 17 Most Worrying Textile Waste Statistics & Facts, https://theroundup.org/textile-waste- (Erişim Tarihi: 10.03.2023).
• Shoe Source Turkey (2021). shoesourceturkey.com/footwear-history-turkey (Erişim Tarihi: 12.02.2021).
• Sıfır Atık (2018). https://sifiratik.co/2018/08/15/reebok-misir-ve-pamuktan-yapilmis-yeni-ayakkabisini-satisa-sundu/ . (Erişim tarihi: 05.01.2021).
• TheRoundup (2023), 17 Most Worrying Textile Waste Statistics & Facts, https://theroundup.org/textile-waste- (Erişim Tarihi: 10.03.2023). Tunç, N.ve Ceylan, Ö. (2021). Moda ve tekstilde sürdürülebilir ürün tasarımı ve ted 10 stratejilerinin uygulanması. STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 2(3), 272-277. https://dergipark.org.tr/tr/pub/stardergisi/issue/66545/1011362
• Turhan, S. (2011). Sürdürülebilir kalkınmada tasarımcının rolü. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(7), 125-139. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/20660/220406
• Thangavelu, K., & Bala Subramani , K. (2016). Sustainable Biopolymer Fibers—Production, Properties and Applications. Sustainable Fibres for Fashion Industry (s. 109-140). Germany: Springer, Singapur.
• Vezzoli, C. (2003). A new generation of designers: perspectives for education and training in the field of sustainable design. Experiences and projects at the Politecnico di Milano University. Journal of Cleaner Production, 11(1),1-9. https://doi.org/10.1016/S0959-6526(02)00057-4
• Vogue (2020). Stella McCartney, https://www.vogue.com/fashion-shows/pre-fall-2018/stella-mccartney (Erişim Tarihi: 01.03.2021).
• Yeşilist (2018). https://www.yesilist.com/zeytin-derisinden-uretilen-ayakkabi-koleksiyonu-thies/, Erişim tarihi: 10.02.2020.
• Zavodna, L., Trejtnarova, L., & Pospisil, J. (2020). A Sustaınable Materıals For Footwear Industry: Desıgnıng Bıodegradable Shoes. Journal of the Faculty of Technics and Technologies, Trakia University.
• Zeren, D. ve Nabıkoğlu, G. (2009). Sürdürülebilir ürün tasarımında tanım ve yöntemler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 18 (2), 461. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4382/60151
• ZNİ , H., & AR , A. (2020, 9 21). Utilization of natural rubber latex as raw materials for rubber shoe outsole. AIP Publishing, s. 1-5.