Dayanışma ekonomilerinde topluluk destekli tarım: İlham verici bir model

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 510 - 527, 25.06.2024

Pelin Demircan Yıldırım

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1416949

Öz

Neoliberal küreselleşme ekonomik ve sosyal eşitsizliklere, çevre sorunlarına ve gıda krizi gibi hayati sorunlara neden olmuş ancak bu sorunlara ortak bir çözüm henüz bulunamamıştır. Bu durum farklı topluluklardan çeşitli tepkilere yol açarak dayanışma ekonomileri gibi yeni yaklaşımların gelişmesini sağlamıştır. Çalışmanın amacı, kapitalizmin gıda sisteminde yarattığı sorunlara odaklanarak, topluluk destekli tarımın alternatif bir gıda üretim biçimi olarak nasıl değerlendirilebileceğini incelemektir. İzmir'deki Batı İzmir Topluluk Destekli Tarım inisiyatifi örneği üzerinden yapılan vaka analizi, kapitalist üretim biçiminin gıda alanındaki küresel sorunlarına karşı topluluk destekli tarımın sunduğu yerel alternatifleri vurgulamaktadır. Çalışmanın önemi, gıda sistemindeki kapitalist egemenliğin neden olduğu sorunları ortaya koyması ve topluluk destekli tarımın bu sorunlara alternatif bir çözüm sunabilme potansiyelini göstermesidir. Bu, geleneksel gıda üretimi ve tüketim alışkanlıklarına karşı yeni bir yaklaşım sağlamaktadır. Sonuç olarak çalışma, topluluk destekli tarımın kapitalist gıda sistemine alternatif bir yol olduğunu ve dayanışma ekonomileri çerçevesinde değerlendirilmesinin gelecekte daha fazla önem kazanabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kapitalist Sistem, Dayanışma Ekonomisi, Topluluk Destekli Tarım, Alternatif Üretim, Gıda Krizi

Community supported agriculture in solidarity economies: An inspiring model

Öz

Neoliberal globalization has led to economic and social inequalities, environmental problems and vital issues such as the food crisis, a common solution to these problems has yet to be found. This has led to a variety of responses from different communities, leading to the development of new approaches such as solidarity economies. The aim of the study is to examine how community-supported agriculture can be considered as an alternative form of food production by focusing on the problems that capitalism creates in the food system. The case study of the West Izmir Community Supported Agriculture initiative in Izmir highlights the local alternatives offered by community supported agriculture to the global problems of the capitalist mode of production in the food system. The significance of the study is that it reveals the problems caused by capitalist domination in the food system and demonstrates the potential of community-supported agriculture to offer an alternative solution to these problems. This provides a new approach to traditional food production and consumption patterns. In conclusion, the study has shown that community-supported agriculture is an alternative to the capitalist food system and its evaluation within the framework of solidarity economies may gain more importance in the future.

Anahtar Kelimeler

Capitalist System, Solidarty Economy, Community Supported Agricultre, Alternative Production, Food Crisis

Kaynakça

• Akbulut, B. (2020). Dayanışma ekonomileri: deneyimden imkanlara bir çerçeve. Ö. S. Işıl, & S. Değirmenci içinde, Yaşamı Örgütleyen Deneyimler: Kadınlar Dayanışma Ekonomilerin ve Kooperatifleri Tartışıyor (s. 38-59). İstanbul: Nota Bene.
• Arslantürk, N. (2020). Gıda toplulukları ekseninde müştereklerimiz, müşterekçiler, dayanışma ve yeni bir ekonomi. Ö. S. Işıl, & S. Değirmenci içinde, Yaşamı Örgütleyen Deneyimler: Kadınlar Dayanışma Ekonomilerin ve Kooperatifleri Tartışıyor (s. 307-341). İstanbul: Nota Bene.
• Aykaç, A. (2018). Dayanışma ekonomileri: üretim ve bölüşüme alternatif yaklaşımlar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Aykaç, A. (2023). Dayanışma ekonomileri. Mayıs, 2023 tarihinde Bir arada yaşam kütüphanesi podcast: https://open.spotify.com/episode/6ABRT1PrjHaUX7SWoRLHf
• Ayman, O., & Ayan, A. N. (2020). Mayıs, 12, 2024 tarihinde Küçük çiftçi üretiyor ama tüketiciye ulaştıramıyor. https://www.bugday.org/blog/kucuk-ciftci-uretiyor-ama-tuketiciye-ulastiramiyor/
• Batı İzmir Topluluk Destekli Tarım. (2018). Mayıs 26, 2023 tarihinde Hakkında: https://www.bitot.org/programs
• Batı İzmir Topluluk Destekli Tarım. (2018). Mayıs 26, 2023 tarihinde BİTOT Nedir?: https://www.bitot.org/
• Bobulescu, R., Le, N. T., Vitari, C., & Whittingham, E. (2018, Kasım). Socio-economic and ecological transition in community supported agriculture: from the 'transitional' to the 'ideal' CSA. s. 122-137. https://doi.org/https://doi.org/10.1504/IJARGE.2018.093990
• Boratav, K. (1980). Tarımsal yapılar ve kapitalizm. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Boz, Ç. (2021, Haziran 06). Solidarty economy: a case study from boğatepe village. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), s. 50-62. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2149776
• Çakan, S., & Tutar, H. (2019). Aile işletmelerinde strateji belirleme: bir durum çalışması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 631-650. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.638584
• Dash, A. (2014). Toward an epistemological foundation for social and solidarity economy occasional paper 3 [sözlü sunum] Potential and Limits of Social and Solidarity Economy https://doi.org/10.13140/2.1.3082.6882
• Değirmenci, S. (2020). Alternatif ekonomiler tartışmasına bir katkı: dayanışma ekonomileri. Ö. Işıl, & S. Değirmenci içinde, Yaşamı Örgütleyen Deneyimler (s. 77). İstanbul: Nota Bene.
• Dört Mevsim Ekoloji. (2021). Mayıs 13, 2024 tarihinde Topluluk destekli tarım ve gıda toplulukları: https://www.dortmevsimekoloji.org/wp-content/uploads/2021/02/TDT-G%C4%B1da-Topluluklar%C4%B1-Bro%C5%9F%C3%BCr-%C5%9Eubat2021.pdf
• Endres, A., & Armstrong, R. (2014, January). Community supported agriculture and community labor:constructing a new model to unite volunteers and employers. Southwestern University Law Review, 43(3), s. 371-396.
• Ertekin, A., & Yıldızcan, C. (2023). Krize karşı alternatifler: pandemi sonrasında tarım gıda alanındaki topluluk-temelli dayanışma pratikleri. Eğitim Bilim Toplum, 21(81), s. 148-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebt/issue/78355/1248156
• Gıda Toplulukları (tarih yok). Mayıs 12, 2024 tarihinde Türkiye’de ve dünyada gıda toplulukları: https://gidatopluluklari.org/?page_id=103
• Gürler, D. (2023). Sosyal ve dayanışma ekonomisi neoliberal modele ve kapitalist ilişkilere bir alternatif olarak değerlendirrilebilir mi? Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, 18(40), 351-378. https://doi.org/10.56524/msydergi.1365631
• ILO. (2011). Social and Solidarity Economy: Our Common Road Towards Decent Work. https://www.ilo.org/public/libdoc/ilo/2011/467683.pdf
• ILO. (2023). ILO, BM’nin sosyal ve dayanışma ekonomisi hakkında kararını memnuniyetle karşıladı. Nisan 2023 tarihinde Sosyal ve dayanışma ekonomisi: https://www.ilo.org/tr/resource/news/ilo-bmnin-sosyal-ve-dayanisma-ekonomisi-hakkinda-kararini-memnuniyetle
• Junqueira, A. H., & Moretti, S. L. (2018, Ekim 01). Comunidade que Sustenta a Agricultura (CSA): tecnologia social de venda direta de alimentos e de revalorização das identidades alimentares territoriais. Estudos Sociedade e Agricultura, 26(3). https://doi.org/https://doi.org/10.36920/esa-v26n3-2
• Köleoğlu, Y., Seyyar, A., & Aysoy, M. (2022). Durkheım’ın toplumsal dayanışma teorisi ile günümüz sosyal inovasyon girişimleri arasındaki ilişki: topluluk destekli tarımsal kooperatifler örneği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 11(30), s. 175-195. https://doi.org/https://doi.org/10.31199/hakisderg.1130359
• Laville, J. L. (2013). The social and solidarity economy: a theoretical and plural framework. Presented at the Potential and Limits of Social and Solidarity Economy, Geneva, Switzerland. https://www.unrisd.org/en/library/publications/the-social-and-solidarity-economy-a-theoretical-and-plural-framework
• Madra, Y. (2015). Kapitalizmin Krizine Karşı Dayanışma ve Topluluk Ekonomileri. https://www.academia.edu/37353813/Kapitalizmin_Krizine_Kar%C5%9F%C4%B1_Dayan%C4%B1%C5%9Fma_ve_Topluluk_Ekonomileri
• Miller, E. (2004). From the bottom-up and the ınside-out. http://base.socioeco.org/docs/doc-7377_en.pdf
• Nizam, Derya. (2021). Yeni nesil kooperatifler: topluluk, aidiyet ve yer temellilik. İstanbul: Oğlak yayınları.
• OECD. (2023). Policy guide on legal frameworks for the social and solidarity economy. Mayıs, 2024 tarihinde OECD home: https://www.oecd.org/publications/policy-guide-on-legal-frameworks-for-the-social-and-solidarity-economy-9c228f62-en.htm
• Ostrom, M. R. (2007, January). Community supported agriculture as an agent of change: Is it working? H. Clare, & T. Lyson içinde, In Remaking the North American Food System: Strategies for Sustainability, (s. 99-120). University of Nebraska Press.
• Özden, F. (2019). İzmir’de gıda grupları ve topluluk destekli tarım. Meltem İzmir Akdeniz Akademisi Dergisi(5), s. 93-97. https://doi.org/https://doi.org/10.32325/iaad.2019.7
• Özden, F. (2020). Gıda etiği bağlamında topluluk destekli tarım modeli üzerine bir inceleme. Türkiye Biyoetik Dergisi, 7(3), s. 84-98. https://dergipark.org.tr/tr/pub/turbietderg/issue/76001/1276770
• Petrini, C. (2009). Terra Madre. Yeni İnsan Yayın Evi.
• Quijano, A. (2006). “Alternative production systems”, in another production is possible: beyond the capitalist canon. (Boaventura de Sousa Santos, Dü.) Londra Verso.
• Santos, B. D. (2006). The rise of the global left: the world social forum and beyond. Londra: Zed Books.
• Sharp, J., Imerman, E., & Peters, G. (2002). Community supported agriculture (csa): building community. The Journal of Extension, 40(3). https://tigerprints.clemson.edu/joe/vol40/iss3/6
• Süleymanoğlu-Kürüm, R. ( 2021). Uluslararası ilişkilerde nitel yöntemlerle makale yazımı: vaka analizi ve incelikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, Özel sayı 1,s. Ö149-Ö168. 13.11.2020 Doi:10.30794/pausbed.801518
• UN. (2023). Promoting the social and solidarity economy for sustainable development. March, 2023: https://documents.un.org/doc/undoc/ltd/n23/086/72/pdf/n2308672.pdf?token=QKviLQTqoJX4TrBtQ6&fe=true
• Utting, P., Dijk, N. v., & Matheï, M.-A. (2014). Social And Solidarity Economy Is There A New Economy İn The Making? UNRISD Occasional Paper 10 Potential and Limits of SSE.
• Weckenbrock, P., Volz, P., Parot, J., & Cressot, N. (2016). Overview Of Community Supported Agriculture İn Europe. Introduction to community supported agriculture in europe. https://urgenci.net/wp-content/uploads/2016/05/Overview-of-Community-Supported-Agriculture-in-Europe.pdf
• Wittman, H., Dennis, J., & Pritchard, H. (2017, July). Beyond the market? New agrarianism and cooperative farmland access in North America. Journal of Rural Studies, 53, s. 303-316. https://doi.org/doi.org/10.1016/j.jrurstud.2017.03.007
• Worstell, J. (2020). Ecological resilience of food systems in response to the covı-19 crisis. Journal of Agriculture Food Systems and Community Development, 9(3), s. 23-20. https://doi.org/https://doi.org/10.5304/jafscd.2020.093.015