An investigation of pre-service teachers' attitudes and opinions towards Turkiye's brain drain: A mixed method research

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 551 - 576, 25.06.2024

Arzu Saldıray

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1419485

Öz

Migration is an important part of the globalisation process and has a strong impact on citizenship education. This study aims to examine the attitudes and opinions of pre-service teachers, who are responsible for future citizenship education, towards Turkiye's brain drain. Sequential explanatory design, one of the mixed method designs, was used. In the first stage, quantitative data were collected from 455 pre-service teachers through the Attitude Towards Brain Drain Scale. The qualitative part of the research continued with a case study. In this framework, qualitative data were collected through online group discussion and student essays in the Critical and Analytical Thinking course conducted by the researcher. Quantitative findings show that pre-service teachers' attitudes towards brain drain are high and they are more affected by the push components; attitudes towards brain drain differ according to gender. Male pre-service teachers have higher attitudes towards brain drain than female pre-service teachers. Qualitative and quantitative findings are consistent. Male and female pre-service teachers who did not find brain drain justified emphasised a responsibility-oriented approach in ensuring social transformation. In line with the findings, it can be suggested that an undergraduate course that will strengthen citizenship competence should be added to the Higher Education Teacher Training Programme.

Anahtar Kelimeler

Brain drain, Teacher training, Gender

Öğretmen adaylarının Türkiye’nin beyin göçüne yönelik tutum ve görüşlerinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması

Öz

Göç, küreselleşme sürecinin önemli bir parçasıdır ve vatandaşlık eğitiminde güçlü bir etkiye sahiptir. Bu araştırma geleceğin vatandaşlık eğitiminden sorumlu olan öğretmen adaylarının, Türkiye’nin beyin göçüne yönelik tutum ve görüşlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Karma yöntem desenlerinden sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. İlk aşamada Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği aracılığıyla 455 öğretmen adayından nicel veri toplanmıştır. Araştırmanın nitel kısmı durum çalışmasıyla devam etmiştir. Bu çerçevede, araştırmacının yürütmekte olduğu Eleştirel ve Analitik Düşünme dersinde çevrimiçi grup tartışması ve öğrenci kompozisyonlarıyla nitel veri toplanmıştır. Nicel bulgular, öğretmen adaylarının beyin göçü tutumlarının yüksek olduğunu ve itici bileşenlerden daha fazla etkilendiklerini, beyin göçüne yönelik tutumun cinsiyete göre farklılaştığını göstermektedir. Erkek öğretmen adaylarının beyin göçü tutumları, kadın öğretmen adaylarına göre daha yüksektir. Nitel ve nicel bulgular tutarlıdır. Beyin göçünü haklı bulmayan kadın ve erkek öğretmen adayları, toplumsal dönüşümün sağlanmasında sorumluluk odaklı bir yaklaşımı vurgulamışlardır. Bulgular doğrultusunda, Yükseköğretim Öğretmen Yetiştirme Programına, vatandaşlık yetkinliğini güçlendirecek nitelikte bir lisans dersinin eklenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

beyin göçü, öğretmen eğitimi, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Altıkardeş, C. (2021). Gender and the city: Migration of well-educated women from İstanbul to Berlin. [Unpublished master dissertation]. Sabanci University.
• Amin, S. (1974). Accumulation on a world scale, Monthly Review Press.
• Arıkan, N. (2023). Öğretmen adaylarının yaşam memnuniyetleri ile beyin göçü tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Arslan, G. & Okumuş, M. O. (2021). Gender aspects of brain drain: The case of Turkish immigrants in Germany discussion paper 43. https://www.htmi.hwr-berlin.de/fileadmin/institut-htmi/Ver%C3%B6ffentlichungen/Discussion_Paper/DiscPap43.pdf
• Bauer, T. & Zimmermann, K. (1998). Causes of international migration: A survey. In P. Gorter, P. Nijkamp & J. Poot (Eds.), Crossing borders: Regional and urban perspectives on international migration. Aldershot, Ashgate.
• Berktay, F. (2012). Dünyayı bugünde sevmek, Hannah Arendt’in politika anlayışı. Metis Yay.
• Boztilki, M. (2023). Neden gitmek istiyorlar? Z kuşağı kadınların göç etme istekleri hakkında bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (55), 157-172.
• Bulut-Sahin, B. & Kulakoğlu, B. (2023). İtme ve çekme teorisinden hareketle üniversite öğrencilerinin yurt dışında eğitim alma ile ilgili görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, 13(3), 1752-1771.
• Castles, S. & Miller, M. J. (2008). Göçler çağı, modern dünyada uluslararası göç hareketleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castles, S. , de Haas, H. & Miller, M. J. (2014). The age of migration: International population movements in the modern world. Palgrave Macmillan. https://migrationmatters.me/wp-content/uploads/2016/11/AgeOfMigrationChapter1and.pdf
• Cihan, A. , Albayrak Kaymak, D., Sart, H., ve Aydın-Sünbül, Z. (2023). Genişletilmiş bir ön görüşme formu aracılığıyla üniversite öğrencilerinin psikososyal sorunlarının incelenmesi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 40-2(2), 119-156. doi: https://doi.org/10.52597/buje.989641
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 67-91.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2021). Ulusal genç istihdam stratejisi 2021-2023. https://www.csgb.gov.tr/media/86876/ulusal-genc-istihdam-stratejisi-ve-eylem-plani-2021-2023.pdf
• Dauenhauer, B. P. (2001). Kırılgan bir dünyada yurttaşlık, Çev. Ayşe Ö. F. Kaynak, Ed. Prof. Dr. M. Fisunoğlu, Prof. Dr. H. Evliya, Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Docquier, F., & Marfouk, A. (2006). International migration by education attainment 1990-2000. In Ç. Özden & M. Schiff (Eds.), International migration, remittances and the brain drain (pp. 151-199). Co-publication of the World Bank and Palgrave Macmillan.
• Doğanay, A. (2012). A curriculum framework for active democratic citizenship education. In M. Print and D. Lange (Eds.), Schools, curriculum and civic education for building democratic citizens (pp. 19-40). Rotterdam: Sense Publishers.
• Ela-Özcan, E.D. (2017). Çağdaş göç teorileri üzerine bir değerlendirme. İş ve Hayat, 2(4), 183-215.
• Elüstü, H. (2021). Türkiye’den Almanya’ya beyin göçüne sebep olan eğitimsel faktörlere ilişkin görüşler. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Elveren, A. Y. & Toksöz, G. (2019). Hidden gender dimensions of the brain drain: The case of Turkey. New Perspectives on Turkey, (60), 33–59.
• Engin, C., & Pals, H. (2018). Patriarchal attitudes in Turkey 1990–2011: The influence of religion and political conservatism. Social Politics: International Studies in Gender, State & Society, 25(3), 383-409.
• Filiz, M. , Karagöz, M. B. , & Karagöz, N. (2022). Tıp fakültesi öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 679-692.
• Frank, A.G. ( 1966). The Development of underdevelopment. New York: Monthly Review Press.
• Gibson, J ., & McKenzie, D. (2012). The economic consequences of ‘brain drain’ of the best and brightest: Microeconomic evidence from five countries. The Economic Journal, 122, 339-375. doi: https://doi.org/10.1111/j.1468-0297.2012.02498.x
• Göker, G. (2015). Göç, kimlik, aidiyet: Kültürlerarası iletişim açısından İsveçli Türkler. LiteraTürk Academia
• Habitat (2023). Gençliğin iyi olma hali araştırma raporu 5. https://habitatdernegi.org/wp-content/uploads/2023/04/Turkiyede-Genclerin-Iyi-Olma-Hali-Raporu-5-Ozet-Rapor.pdf
• Kara, E. (2022). Beyin göçü ve yumuşak güç bağlamında Türkiye’de yabancı uyruklu akademisyenler: Bir anlatı çalışması. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Bilim Kitap Kırtasiye Yayınevi.
• Karaaslan, H. , Yıldırım, D. & Çetin, T. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının beyin göçü kavramına yönelik algılarının incelenmesi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 264-27.
• Kurtulmuş, N. (1992). Gelişmekte olan ülkeler açısından stratejik insan sermayesi kaybı: Beyin göçü, Sosyal Siyaset Konferansları, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Lee, E. (1966). A theory of migration. Demography, 3(1), 47-57.
• Lee, S. (2017). Circulating east to east: Understanding the push-pull factors of Chinese students studying in Korea. Journal of Studies in International Education, 21, 170-190.
• Lowell, B. L., Policy responses to the international mobility of skilled labour, International Labour Organisation. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---migrant/documents/publication/wcms_201774.pdf
• Mazzarol, T. & Soutar, G.N. (2002). Push-pull factors influencing international student destination choice. International Journal of Educational Management, (16)2, 82-90.
• Metin, F. (2023). Brain drain from Türkiye: Register evidence of non-returning graduates. Research in Educational Administration & Leadership, 8(2), 373- 419. doi: https://doi.org/10.30828/real.1149770
• Nawyn, S. J. (2019). Gender and migration: Uneven integration. In S. J. Gold & S. J. Nawyn (Eds.), Routledge International Handbook of Migration Studies, Routledge, 225-234.
• OECD (2023), Youth not in employment, education or training (NEET) (indicator), https://read.oecd-ilibrary.org/employment/oecd-employment-outlook-2023_08785bba-en#page1
• Özdemir, A. , & İlhan, A. (2021). Beyin göçü: öğrencileri yurt dışı eğitime yönlendiren sebepler bağlamında nitel bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(42), 1159-1186. doi: https://doi.org/10.46928/iticusbe.804014
• Pazarcık, S. F. (2010). Beyin göçü olgusu ve Amerika Birleşik Devletleri üniversitelerinde çalışan Türk sosyal bilimciler üzerine bir araştırma. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Raoul Wallenberg Institute (2024). Toplumsal cinsiyet duyarlı araştırma: Araştırmacılar için rehber: https://rwistanbul.org/rapor/0.74081500%201608889245.pdf
• Ravenstein, E.O. (1885). The laws of migration. Journal of the Royal Statistical Society, 48, 167-227.
• Ravenstein, E. G. (1889). The laws of migration. Journal of the Royal Statistical Society, 52, 241–305.
• Rüzgar, M. E. (2020). Dönmek veya dönmemek, işte bütün mesele bu. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 8(4), 1080 - 1115. doi: https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.8c.4s.2m
• Skeldon, R. (1990). Population mobility in developing countries: A reinterpretation. Belhaven Press.
• Sönmez, N. (2022). Turkey and brain migration: Policies formed from push and pull perspectives and effects on brain drain. [Unpublished doctoral dissertation]. Yeditepe University.
• Tansel, A. & Güngör, N. D. (2004). Türkiye’den yurt dışına beyin göçü: Ampirik bir uygulama. Economic Research Center Working Papers in Economic.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023a). İşgücü istatistikleri Ekim 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Ekim-2023-49377&dil=1
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023b). İstatistiklerle kadın 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2022-49668#:~:text=Adreseyüzde20DayalyüzdeC4yüzdeB1yüzde20NyüzdeC3yüzdeBCfusyüzde20KayyüzdeC4yüzdeB1tyüzde20Sistemi,1'iniyüzde20iseyüzde20erkekleryüzde20oluyüzdeC5yüzde9Fturdu
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023c), İstatistiklerle gençlik 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2022-49670
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023d), Uluslararası göç istatistikleri, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-2022-49457
• Türkiye Yeterlikler Çerçevesi (2024). Lisans diploması yeterlik tür belirleyicisi formu. https://tyc.gov.tr/uploads/dosyalar/16678241273a61c7dc6c18b3c770d8063784ec6735.pdf
• Uşun, S. (2016). Eğitimde program değerlendirme: Süreçler, yaklaşımlar ve modeller, Anı Yayıncılık.
• Wallerstein, I. (1980). The modern world system 11, mercantilism and the consolidation of the European world-economy, 1600-1750, New York: Academic Press.
• Wallerstein, I. (1984). The Politics of the world economy: The States, the movements, and the civilisations. Cambridge University Press.
• World Economic Forum (2022). Global gender gap report. https://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2022.pdf.
• Yüksek Öğretim Kurulu (2024). Türkiye yükseköğretim yeterlikler çerçevesi. http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=48