The implementation of the perception of Islam and Muslims in the west through massacres in The First Crusade

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 729 - 740, 25.06.2024

Ziya Polat

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1433123

Öz

The way in which the Christian Catholic world perceived Islam and Muslims in the Middle Ages was among the important factors that influenced the history of the world in terms of its consequences through the Crusades. This article focuses on the theoretical framework of the perception of Islam and Muslims formed in the West with the Crusades and the way it was put into practice in the First Crusade. In this sense, firstly, the conceptual framework of the perception, which is claimed to exist at the theoretical level in the crusader chronicles, is drawn, and then how it was put into practice through their narratives; The massacres of Antioch, Maarratunnuman and Jerusalem are given as examples and the way they were put into practice is described. The raw material of the article is the chronicles of the First Crusade in general. The main problematic of the study is shaped around the questions of what are the main factors that constitute the theoretical level of the discourse, how it shapes the perception, and what consequences the ways in which the perception is put into practice lead to. The article discusses and explains the questions mentioned at the problematic level with the method of historical analysis. The discussion concludes that with the establishment of the Cluny order, the perception of Islam and Muslims, which was created through the ideal of the Holy Land during the reformation process in Catholicism, turned into a Crusade in line with the discourses of Pope Urbanus II and that this constituted a massacre unprecedented in history. Thus, it is concluded that the perception of Islam and Muslims by Catholic Christians cannot be handled independently from their own worldview and civilisation imagination.

Anahtar Kelimeler

Crusades, Cluny Movement, Urban II, Perception of Islam and Muslim, Massacres

Batı’daki İslam ve Müslüman algısının Birinci Haçlı Seferi’nde katliamlar üzerinden uygulamaya konması

Öz

Orta Çağlar’daki Hristiyan Katolik Dünya’nın İslam ve Müslümanları algılama biçimi, Haçlı Seferleri üzerinden doğurduğu sonuçlar itibariyle, dünya tarihini etkileyen önemli unsurlar arasında yer almıştır. Makale, Haçlı Seferleriyle birlikte Batı’da oluşan İslam ve Müslüman algısının teorik çerçevesinin nasıl olduğunu ve bunun Birinci Haçlı Seferi’nde pratize edilme biçimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu anlamda önce algının haçlı kroniklerinde teorik düzeyde var olduğu iddia edilen kavramsal çerçevesi çizilmiş, ardından onların anlatıları üzerinden uygulamanın nasıl gerçekleştiği; Antakya, Maarratünnu’man ve Kudüs katliamları örnek verilerek uygulamaya konma biçimleri tasvir edilmiştir. Makalenin ham maddesini genel itibariyle Birinci Haçlı Seferi kronikleri oluşturmuştur. Çalışmanın temel sorunsalı söylemin teorik düzeyini oluşturan ana etmenlerin neler olduğu, bunun algıyı nasıl şekillendirdiği, algının pratize edilme biçimlerinin hangi sonuçlara yol açtığı gibi sorular etrafında şekillenmiştir. Makale konuyla ilgili problematik düzeyde söz konusu ettiği soruları tarihsel analiz yöntemiyle tartışmış ve açıklamıştır. Tartışma, Cluny reform düşüncesi çerçevesinde, Katolisizm’deki reformasyon sürecinde Kutsal topraklar ideali üzerinden oluşturulan İslam ve Müslüman algısının, Papa II. Urbanus’un söylemleri doğrultusunda Haçlı Seferi’ne dönüşmesi ve bunun tarihte eşine az rastlanan bir katliam oluşturduğu sonucuna varmıştır. Böylece Katolik Hristiyanların, İslam ve Müslüman algısının, kendi dünya görüşlerinden ve medeniyet tasavvurlarından bağımsız ele alınamayacağı çıkarımında bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Haçlı Seferleri, Cluny Tarikatı, II. Urbanus, İslam ve Müslüman Algısı, Katliamlar

Kaynakça

• Açıkgenç, A. (1998). Bilginin İslamileştirilmesi. Nesil Yayınları.
• Alıcı, M. (2017). Saladi̇n: Lati̇n Kaynaklarında Selahaddi̇n Eyyubî. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 5(11).
• Ali̇can, S. D. (2019). İlk Haçlı Seferleri̇ Sırasında Bi̇zans ve Haçlıların Bi̇rbi̇rleri̇ne İli̇şki̇n Algıları. The Journal of Social Sciences, 41(41), 510-523.
• An Alexandrian World Chronicle. (2012). İçinde B. Garstad (Çev.), Apocalypse Pseudo-Methodius-An Alexandrian World Chronicle (ss. 141-311). Harvard University Press.
• Anonim Haçlı Tarihi (E. Ayan, Çev.). (2013). Selenge Yayınları.
• Aquensis, A. (2007). Historia Ierosoliminata: History of the Journey to Jerusalem (S. B. Edgington, Çev.). Oxford University Press.
• Aydın, F. (2011). Batı İslâm Algısının Arkeolojisi. Eskiyeni Yayınları.
• Azîmî. (2006). Azîmî Tarihi: Selçuklular Dönemiyle İlgili Bölümler (H. 430-538=1038/39-1143/44) (A. Sevim, Çev.). Türk Tarih Kurumu.
• Bağlıoğlu, A. (2012). Sıradışı Bir Fatimî Halifesi: Hâkim Biemrillah. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, VIII, 4-32.
• Barber, M. (2021). Haçlı Devletleri Tarihi (D. M. Demir, Çev.). Kronik Kitap.
• Benli, Ö. (2019). Haçlı Seferleri’nde Kilise ve Papalığın Rolü (1074-1204) [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bouchard, C. B. (2009). Sword, Miter, and Cloister: Nobility and the Church in Burgundy, 980-1198. Cornell University Press.
• Bourgueil, B. of. (2020). History of the Jerusalemites: A Translation of the Historia Ierosolimitana (S. B. Edgington, Çev.). The Boydell Press.
• Cadomensis, R. (2010). The Gesta Tancredi of Ralph of Caen: A History of the Normans on the First Crusade (B. S. and D. S. Bachrach, Çev.). Ashgate Pub.
• Chronica Prophetica (K. B. Wolf, Çev.). (2008). Pomona Faculty Publications and Research. https://scholarship.claremont.edu/pomona_fac_pub/47
• Çalışır, A. O. (2018). Denizaşırı Ülkeden Havadisler-Haçlıların Mektupları 1097-1252. Kutlu Yayınevi.
• Çekiç, A. (2021). III. Haçlı Seferinin “Kudüs’ü Kurtarma” Söylemi ve Etrafında Şekillenen Algı. Journal of Islamicjerusalem Studies, 21(1), 77-90.
• Çekiç, A. (2022). Haçlı Seferleri̇nden Günümüze Düşman İslam ve Hz. Muhammed Algısı. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1506-1519.
• Çekiç, A. (2023). Aziz Augustinus’un Tanrı Devleti’ni Kurmak: Papa II. Urbanus ve Haçlı Savunusu. Akademik İncelemeler Dergisi, 18(2), 378-399.
• Davies, N. (2011). Avrupa Tarihi (B. ve vd. Çığman, Çev.). İmge Kitabevi.
• Davutoğlu, A. (2018). Medeniyetlerin Ben-İdraki: Medeniyet Teorisine Mukaddime. Küre Yayınları.
• Demirkent, I. (2004). Haçlı Seferleri. Dünya Aktüel.
• Fulcherius, C. (1913). Historia Hierosolymitana 1095-1127. (H. Hagenmeyer, Ed.). C. Winter Universitatsbuchhandlung.
• Fulcherius, C. (2009). Kudüs Seferi Kutsal Toprakları Kurtarmak (İ. B. Barlas, Çev.). IQ Kültür Sanat Yayıncılık. Haldun, İ. (2022). Mukaddime (S. Uludağ, Çev.). Dergâh Yayınları.
• Hamilton, B. (1997). Knowing the Enemy: Western Understanding of Islam at the Time of the Crusades. Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, 7(3), 373-387.
• Harman, Ö. F. (2013). Yuhannâ ed-Dımaşkî. İçinde DİA (C. 43, ss. 580-582). Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hillenbrand, C. (2015). Müslümanların Gözünden Haçlı Seferleri (N. Elhüseyni, Çev.). Alfa Tarih.
• İbnü’l-Kalânisî. (1983). Târîhu Dımaşk (Süheyl Zekkâr, Ed.). Dârü Hassân.
• İbnü’l-Kalânisî. (2023). Zeylü Tarihi Dımaşk Tercümesi (H. Aydın, Çev.). Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık (kdy).
• İstek, G. (2019). Haçlıların Maarretünnumân’da İşledikleri Cürümler. Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 4(2).
• Janosik, D. J. (2016). John of Damascus First Apologist to the Muslims. Pickwick Publications.
• Kaleli, E. (2013). Haçlı Seferleri Zamanında Avrupa’da Antisemitizm (1096-1190). Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XIII(1), 21-25.
• Kalın, İ. (2013). Akıl ve Erdem: Türkiye’nin Toplumsal Muhayyilesi. Küre Yayınları.
• Karakaya, A. E. (2019). Ortadoğu’da Bizans İmparatorluğu-Haçlı ilişkileri (1099-1131) [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kostick, C. (2008). The Social Structure of the First Crusade. Brill.
• Küçüksipahioğlu, B. (2007). Trablus Haçlı Kontluğu Tarihi. Arkeoloji Ve Sanat Yayınları.
• Küçüksipahioğlu, B. (2018). Haçlıların 15 Temmuz 1099’da Kudüs’ü Ele Geçirmesi. İçinde A. Ağırakça & Z. Polat (Ed.), Kudüs ve Mescid-i Aksa (ss. 333-344). Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları.
• Lawrence, C. H. (2015). Medieval Monasticism: Forms of Religious Life in Western Europe in the Middle Ages. Routledge.
• Le Goff, J. (2015). Ortaçağ Batı Uygarlığı (H. Güven & U. Güven, Çev.). Doğubatı.
• Maalouf, A. (2013). Arapların Gözünden Haçlı Seferleri (A. Berktay, Çev.; 10. bs). Yapı Kredi Yayınları.
• Monachus, R. (2013). The Historia Iherosolimitana of Robet the Monk (D. Kempf & M. G. Bull, Ed.). The Boydell Press.
• Monachus, R. (2016). Robert the Monk’s History of The First Crusade: Historia Iherosolimitana (C. Sweetenham, Çev.). Routledge.
• Morghen, R. (1971). Monastic Reform and Cluniac Spirituality. Içinde N. Hunt (Ed.), Cluniac monasticism in the Central Middle Ages (ss. 11-28). Macmillan.
• Morton, N. (2016). Encountering Islam on the First Crusade. Cambridge University Press.
• Nogent, G. de. (1997). The Deeds of God Through the Franks: A Translation of Guibert de Nogent’s Gesta Dei Per Francos (R. Levine, Çev.). The Boydell Press.
• Öz, M. (1997). Hâkim-Biemrillâh. İçinde DİA (C. 15, ss. 199-201). Türkiye Diyanet Vakfı.
• Polat, Z. (2018a). Self-Perception in Fulcher of Chartres: How the Crusaders Saw Themselves. Journal of Al-Tamaddun, 13, 149-160.
• Polat, Z. (2018b). Tarihsel Süreç Bağlamında Batı’daki İslam ve Müslüman Algısının Haçlı Seferlerine Etkisi. İçinde M. N. Doru & Ö. Bozkurt (Ed.), Din Bilimleri Klasik Sorunlar-Güncel Tartışmalar (ss. 459-473). Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları.
• Polat, Z. (2019a). Fulcherius Carnotensis’te İslâm ve Müslüman Algısı. Turkish Studies (Elektronik), 14(1), 613-632.
• Polat, Z. (2019b). Kudüs Katliamı Bağlamında Haçlı Seferlerinin Sebepleri. Milel ve Nihal, 16(1), 175-198.
• Raimundus, A. (2019). Haçlılar Kudüs’te Bir Papazın Gözünden İlk Haçlı Seferi (S. Genç, Çev.). Yeditepe Yayınevi.
• Rosenwein, B. H. (1982). Rhinoceros Bound: Cluny in the Tenth Century. University of Pennsylvania Press. Runciman, S. (2008). Haçlı Seferleri Tarihi (C. 1). Türk Tarih Kurumu.
• Runciman, S. (2013). 1095 Yılına Kadar [Hıristiyan Aleminden] Filistin’e Yapılan Hac Yolculukları (N. Arslantaş, Çev.). İSTEM, 21.
• Sebetci, H. (2016). I. Haçlı Seferi Arifesinde Avrupa’nın Sosyal Yapısı (1050-1100) [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Sebetci, H. (2023). Şiddet İkliminde Kılıç ile Kalemin Keskinliği: Cluny Manastır Başrahibi Muhterem Peter Örneği. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, 6(1), 312-325.
• Solomon bar Simson. (1977). The Chronicle of Solomon bar Simson. Içinde S. Eidelberg (Çev.), The Jews and the Crusaders: The Hebrew Chronicles of the First and Second Crusades (ss. 21-72). The University of Wisconsin Press.
• Southern, R. W. (2001). Orta Çağ Avrupasında İslam Algısı (A. Aydoğan, Çev.). Yöneliş Yayınları.
• St Blaisen, B. of. (2008). Chronicle. İçinde I. S. Robinson (Çev.), Eleventh-Century Germany: The Swabian Chronicles (ss. 245-337). Manchester University Press.
• Şeyban, L. (2016). Reconquista: Endülüste Müslüman Hristiyan İlişkileri. İz Yayıncılık.
• Taşpınar, İ. (2001). Doğu’nun Son Kilise Babası Yuhanna ed-Dımaşkî (647-749) ve İslâm. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 21(2), 23-54.
• The Apocalypse Attributed to Saint Methodius. (2012). İçinde B. Garstad (Çev.), Apocalypse Pseudo-Methodius-An Alexandrian World Chronicle (ss. 1-139). Harvard University Press.
• The Fourth Book of the Chronicle of Fredegar with Its Continuations (J. M. Wallace-Hadrill, Çev.). (1981). Greenwood Press.
• Theophanes, C. (1982). The Chronicle of Theophanes: Anni Mundi 6095-6305 (A.D. 602-813) (H. Turtledove, Çev.). University of Pennsylvania Press.
• Tolan, J. V. (2002). Saracens: Islam in the Medieval European Imagınation. Columbia University Press.
• Tudebodus, P. (2019). Birinci Haçlı Seferi: Bir Tanıgın Kaleminden Kudüs’e Yolculuk (S. Genç, Çev.). Kronik Kitap.
• Willermus, T. (2016). Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği Başlangıçtan Kudüs’ün Zaptına Kadar (E. Ayan, Çev.). Ötüken Neşriyat.
• Wolf, K. B. (1986). The Earliest Spanish Christian Views of Islam. Church History, 55(3), 281-293.