An analysis in accounting journals on the importance of environmental accounting and sub-accounting types

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1253 - 1276, 29.09.2024

İpek Yaylalı

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1471007

Öz

The developments in the business world and the resulting competition have inevitably made businesses uneasy. Businesses eager to secure their continuity have quickly turned to new pursuits. They now unanimously agree that the information produced within the scope of traditional accounting does not reflect the true performance and activities. Environmental issues are among the most significant problems emerging in today's world. Rapid population growth, humanity's limitless needs, expanding industrial production, and other factors have made environmental issues seemingly intractable. Management and accounting professionals alike are seen to share a common problem in solving these issues. In this context, the emergence of accounting types is expected to lead to frequent implementations of necessary monitoring for both accurate reporting of activities and performance, and environmental conservation. The aim of this study is to highlight the place and importance of environmental accounting, green accounting, carbon accounting, and climate accounting. The “Accounting Science World Journal (MODAV)”, “Accounting and Finance Journal (MUFAD)”, “Accounting and Tax Applications Journal (MUVU)”, and “Accounting and Audit Perspective (BAKIŞ)”, which are scanned in international indexes and contain the term "accounting" in their titles, have been examined for articles published on the mentioned topics. The general overview of articles published in the journals included in the examination on Environmental Accounting, Green Accounting, Carbon Accounting, and Climate Accounting from 2000 to 2024 has been evaluated.

Anahtar Kelimeler

Environmental Accounting, Green Accounting, Carbon Accounting, Climate Accounting, Accounting Journals

Çevre muhasebesi ve alt muhasebe türlerinin önemi üzerine muhasebe dergilerinde bir analiz

Öz

İş dünyasında yaşanan gelişmeler ve beraberinde ortaya çıkan rekabet ister istemez işletmeleri tedirgin etmiştir. Sürekliliğini güvence altına almak isteyen işletmeleri hızlıca yeni arayışlara yönlendirmiştir. İşletmeler artık geleneksel muhasebe kapsamında üretilen bilgilerin gerçek performansı ve faaliyetleri yansıtmadığı konusunda hem fikirlerdir. Günümüz dünyasında ortaya çıkan en önemli problemlerin başında çevresel sorunlar gelmektedir. Hızlı nüfus artışı, insanoğlunun sınırsız ihtiyaçları, genişleyen endüstriyel üretim vb. faktörler çevre sorunlarını içinden çıkılmaz hale getirmiştir. Bu sorunların çözümünde yönetim kadar muhasebe meslek mensuplarının da ortak sorunu olarak görülmektedir. Bu bağlamda, muhasebe türlerinin ortaya çıkmasının hem faaliyetlerin hem performansın doğru raporlanmasında hem de çevrenin korunmasında gerekli izlemelerin sıklıkla uygulanacağı yönündedir. Bu çalışmadaki amaç; çevre muhasebesi, yeşil muhasebe, karbon muhasebesi ve iklim muhasebesinin yeri ve öneminin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bahsi geçen konular için uluslararası indekslerde taranan ve dergi adında “muhasebe” ifadesi geçen “Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MODAV)”, “Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD)”, “Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi (MUVU)” ve “Muhasebe ve Denetime Bakış (BAKIŞ)” dergisinde yayımlanan makaleler araştırmaya konu edinmiştir. Çevre muhasebesi, Yeşil muhasebe, Karbon muhasebesi ve İklim muhasebesi konularının incelemeye dâhil edilen dergilerde 2000-2024 yılları arasında yayınlanan makalelerin genel görünümü değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre Muhasebesi, Yeşil Muhasebe, Karbon Muhasebesi, İklim Muhasebesi, Muhasebe Dergileri

Kaynakça

• Agyemang, A. O., Yusheng, K., Twum, A. K., Edziah, B. K., & Ayamba, E. C. (2023). Environmental accounting and performance: empirical evidence from China. Environment Development and Sustainability, 26(2), 3687-3712.
• Alami, H. (2020). Effect of sustainability reporting on corporate performance of selected quoted consumer goods firms in Nigeria. Journal of International Accounting and Management, 5(2), 1-21.
• Alden Hull, R., Barmuta, L. A., Pinkard, E., Jones, M. E., Adams, V. M., Lin, C. C., & Horner, C. A. (2022). Unlocking environmental accounting for healthy future landscapes. People and Nature, (4),1113-1125.
• Aliusta, H., & Yılmaz, B. (2020). Karbon maliyetlerinin muhasebeleştirilmesi: çimento sektörü uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 267-294.
• Altınbay, A., & Durak, H. (2022). Çevre muhasebesi, yeşil muhasebe ve karbon muhasebesi kavramları hakkında yazılan makalelerin bibliyometrik analizi. International Journal of Applied Economic and Finance Studies, 7(1),140-155.
• Altınbay, A., & Golagan, M. (2016). Küresel ısınma sorununa muhasebecilerin bakışı: karbon muhasebesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2106-2119.
• Andi-Arjuni, K., Alimuddin, F., Habbe, H., Mediaty, U., & Andi Maulana, K. (2020). Green accounting and its implementation in Indonesia. Efektor, 7(1), 59-72.
• Apalı, A. (2018). Mermer üretim işletmelerinin sosyal sorumluluk kavramı kapsamında çevre ve çevre muhasebesine yaklaşımları: bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (78), 37-52.
• Apalı, A., & Acun, Ö. (2019). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerde yeşili koruma bilincinin yeşil muhasebe üzerindeki etkisinin araştırılması. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 18-36.
• Arı, M., & Bayram, G. (2017). Kurumsal yönetim açısından sosyal sorumluluk ve çevre muhasebesinin incelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 533-545.
• Artun, E. S. (2024). Karbon vergisinin Türkiye’de yenilenebilir enerjiye yönlendirme aracı olarak kullanılması. Yaşar Hukuk Dergisi, 6(1),15-48.
• Ashari, M. H., & Anggoro, Y. (2020). Implementation of green accounting in business sustainability at public hospitals in Malang Raya. International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding, 7(10), 391-403.
• Baah, C., Agyeman, D. O., Acquah , I. K., Agyabeng-Mensah, Y., Afum, E., Faibil, D., & Abdoulaye, F. M. (2021). Examining the correlations between stakeholder pressures, green production practices, firm reputation, environmental and financial performance: Evidence from manufacturing SMEs. Sustainable Production and Consumption, (27), 100-114 .
• Bekçi, İ., Apalı, A., & Şahin, Ş. (2021). 1995- 2020 yılları arasında çevre muhasebesi alanında yapılan çalışmaların içerik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 22(1), 95-113.
• Bezirci, M., Özpeynirci, R., & Durman, H. (2011). Sosyal sorumluluk kavramı bağlamında yeşil muhasebe eğitimi: bir alan araştırması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 13(3), 61-89.
• Bresciani, S., Rehman, S. U., Giovando, G., & Alam, G. M. (2022). The role of environmental management accounting and environmental knowledge management practices influence on environmental performance: mediated-moderated model. Journal of Knowledge Management, 27(4), 896-918.
• Buric, M. N., Stojanovic, A. J., Filipovic, A. L., & Kascelan, L. (2022). Research of attitudes toward implementation of green accounting in tourisim ındustry in montenegro- practices, and challenges, Sustainability, 14(3), 1-26.
• Büyükipekçi, S., & Şimşek, Ş. (2018). Konaklama sektöründe çevre dostu yönetim ve çevre muhasebesinin önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 336-347.
• Can, E. N., & Özarı, Ç. (2023). Sürdürülebilirlik muhasebesi ve karbon muhasebesi çalışmalarının bibliyometrik analizi. Denetişim, (27), 55-71.
• Canbolat, S. C., & Tarlakazan, E. (2024). İklim krizi ile mücadele: dünyaca ünlü sanat eserlerine yönelik saldırılar. Journal of Humanities and Tourism Research, 14(1), 32-46.
• Csutora, M., & Harangozo, G. (2017). Twenty years of carbon accounting and auditing- a review and outlook. Society and Economy, 39(4), 459-480.
• Çetin , A. A., & Doğan, S. (2023). Yeşil muhasebeye yönelik kavramsal bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (25), 159-186.
• Eker, E. E. (2020). Determinants of household greenhouse gas emissions in the european union countrie. Hacettepe Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Fidancı, N., & Yükçü, S. (2018). Karbon maliyetlerinin yönetiminde sürdürülebilirlik felsefesi yaklaşımı: lisanssız elektrik üretimi Örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (20), 230-247.
• Gök, A. G., & Çarıkçı, O. (2022). Çevre muhasebesi konulu çalışmaların bibliyometrik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(3), 369-391 .
• Gunarathne, A. N., Lee, K. H., & Hitigala Kaluarachchilage, P. K. (2021). Institutional pressures, environmental management strategy, and organizational performance: the role of environmental management accounting. Business Strategy and the Environment, 30(2), 825-839.
• Güneysu, Y., & Atasel, O. Y. (2022). Karbon emisyonları ile finansal performans arasındaki ilişkinin incelenmesi: BİST100 endeksinde bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(3), 1183-1193.
• Gürbüz, C., Aracı, Ö. K., & Bekci, İ. (2019). Dünya’da ve Türkiye’de karbon ticareti ve karbon muhasebesi uygulamaları üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 424-438.
• Haftacı, V., & Soylu, K. (2008). Çevresel bilgilerin muhasebesi ve raporlanması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (15), 92-113.
• Haug, A. A., & Ucal, M. (2019). The role of trade and FDI for CO2 emissions in Turkey: nonlinear relationships. Energy Economics, (81), 297-307.
• He, R., Luo, L., Shamsuddin, A., & Tang, Q. (2021). Corporate carbon accounting: a literature review of carbon accounting research from the Kyoto Protocol to the Paris Agreement. Accounting & Finance, 62(1), 261-298.
• Hirschfeld, J., Weiß, J., Preidl, M., & Korbun, T. (2008). The impact of German agriculture on the climate-main results and conclusions. Working Paper; Schriftenreihe des IÖW: Berlin, Germany.
• Iliemena, R. O. (2020). Environmental accounting practice and corporate performance: study of listed oil and gas companies in Nigeria. European Journal of Business and Management, 12(22), 58-70.
• Jankovic, S., & Krivacic, D. (2014). Environmental accounting as perspective for hotel sustainability: literature review. Tourism and Hospitality Management, 20(1), 103-120.
• Jayanthi, R. (2015). Green accounting: a study about its importance and concept. International Journal of Research in Commerce & Management, 6(11), 76-80.
• Karaman, G., & Cinel, M. O. (2023). Kurumsal sosyal sorumluluk, yeşil strateji, yeşil muhasebe ilişkisi ve işletme performansına katkısı üzerine kavramsal bir bakış. Külliye Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 242-256.
• Karcıoğlu, R., & Öztürk, S. (2023). İklim değişikliği muhasebesi araştırmalarının bibliyometrik analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, (70), 23-44.
• Karcıoğlu, R., & Tosunoğlu, B. (2022). Yeşil muhasebe araştırmalarının bilim haritalama teknikleri ile bibliyometrik analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (24), 57-70.
• Kestane, A., & Çelik, N. (2023). Yeşil muhasebenin muhasebe eğitimindeki rolü: Kilis 7 Aralık Üniversitesi’nde araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 356-369.
• Kim, T. H., Lee, S. H., & Vourvachis, P. (2023). Accounting standard-setting for an emission trading scheme: the Korean case. Journal of Business Ethics, 182(4), 1003-1024.
• Kızıltan, B., & Doğan, D. U. (2021). Çimento sektöründe karbon ayak izlerinin raporlanması amacıyla bir çerçeve önerisi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 40-58.
• Koçyiğit, S. Ç., & Tarsuslu, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin yeşil muhasebe konusundaki algıları ve farkındalıkları: bir üniversite örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 326-340.
• Kraus, S., Rehman, S. U., & Sendra García, F. J. (2020). Corporate social responsibility and environmental performance: the mediating role of environmental strategy and green innovation. Technological Forecasting and Social Change, 160, 120262.
• Liu, H., Khan, A. R., Aslam, S., Rasheed, A. K., & Mohsin, M. (2021). Financial impact of energy efficiency and energy policies aimed at power sector reforms: mediating role of financing in the power sector. Environmental Science and Pollution Research, 29(13), 1-14.
• Majumder, R. (2020). A study on green accounting and its reporting practices on corporate sectors of Siliguri, North Bengal. Journal of Digital Business System and Management, 1(1), 27-44.
• Marron, D. B., & Toder, E. J. (2014). Tax policy issues in designing a carbon tax. The American Economic Review,104(5), 563-568.
• Nguyen, T. D. (2020). Factors influencing environmental accounting information disclosure of listed enterprises on Vietnamese stock markets. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(11), 877-883.
• Ngwakwe, C. C. (2012). Rethinking the accounting stance on sustainable development. Sustainable Development, 20(1), 28-41.
• Orazalin, N. S., Ntim, C. G., & Malagila, J. K. (2023). Board sustainability committees, climate change initiatives, carbon performance, and market value. British Journal of Management, 35(1), 295-320.
• Otlu, F., & Kaya, G. (2010). Çevre muhasebesi ile ilgili muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 43-56.
• Önce, S., & Çavuş, G. (2020). Sürdürülebilirlik raporlaması ve finansal raporlama kalitesi ilişkisi: BİST’e kote imalat işletmelerinde araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (62), 1-10.
• Parlak, N. (2020). İşletmelerin çevresel yaklaşımları ve çevre muhasebesine verdikleri önem: Ordu il ve ilçelerindeki organize sanayi bölgeleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (86), 125-140.
• Rehman, S. U., Kraus, S., Shah, S. A., Khanin, D., & Mahto, R. V. (2021). Analyzing the relationship between green innovation and environmental performance in large manufacturing firms. Technological Forecasting and Social Change, 163(2), 1-26.
• Rounaghi, M. M. (2019). Economic Analysis of Using Green Accounting and Environmental Accounting to Identify Environmental Costs and Sustainability Indicators. International Journal of Ethics and Systems, 35(4), 504-512.
• Sadiku, M., Tolulope, J. A., Sunday, S. A., & Sarhan, M. M. (2021). Green accounting: A primer. International Journal of Scientific Advances, 2(1), 60-62.
• Samaduzzaman, M., Zaman, F., & Irfan, M. S. (2013). Carbon accounting, green building and sustainability: effects on gross national product (GDP). Journal of Business and Management, 6(5), 41-45.
• Schaltegger, S., & Csutora, M. (2012). Carbon accounting for sustainability and management. status quo and challenges. Journal of Cleaner Production, (36), 1-16.
• Selimoğlu, S. K., & Çalışkan, A. Ö. (2016). Sürdürülebilirlik bağlamında uluslararası güvence denetimi standardı GDS (ISAE) 3410-sera gazı beyanları-I. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (47), 1-22.
• Sezgin, R. (2022). Karbon Emisyon Yönetiminde Karbon Yönetim Muhasebesi. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Sezgin, R., Kestane, A., & Uslu, M. (2023). Yönetim muhasebesi tekniklerinin karbon yönetiminde kullanımı: BİST-100 şirketlerinde bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 25(1), 53-69.
• Sultanoğlu, B., & Özerhan, Y. (2020). İklim değişikliği raporlaması: Türkiye’deki işletmelerin gönüllü karbon saydamlık projesi (CDP) açıklamaları. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (Özel Sayı), 176 -194.
• Süklüm, N. (2020). Kurumsal sosyal sorumluluk, yeşil muhasebe ve yeşil denetim ilişkisine kavramsal bir bakış. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, TBMM 100. Yıl Özel Sayısı, 151-163.
• Şahin, I. O., & Çiftçi, T. E. (2021). İklim değişikliği ile mücadelede Türkiye için karbon vergisi önerisi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 254-269.
• Taqi, M., Rusydiana, A. S., Kustiningsih, N., & Firmansyah, I. (2021). Environmental accounting: a scientometric using biblioshiny. International Journal of Energy Economics and Policy, 11(3), 369-380.
• Tashakor, S., Appuhami, R., & Munir, R. (2019). Environmental management accounting practices in Australian cotton farming: the use of the theory of planned behaviour. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 32(4), 1175-1202.
• Taşar, S. A. (2023). A bibliometric analysis related to green accounting. R&S-Research Studies Anatolia Journal, 6(4), 636-651.
• Taşkın, N. (2019). Çevre muhasebesi ve bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi SBE yüksek lisans tezi. Ankara.
• Tiwari, S., Rosak-Szyrocka, J., & Zywiołek, J. (2022). Internet of things as a sustainable energy management solution at tourism destinations in India. Energies, 15(7), 1-27.
• Toke, L. K., & Kalpande, S. D. (2022). Critical analysis of green accounting and reporting practises and its implication in the context of Indian automobile industry. Environment, Development and Sustainability, 26(2), 3243-3268.
• Tu, J. C., & Huang, H. S. (2015). Analysis on the relationship between green accounting and green design for enterprises. Sustainability, 7(5), 6264-6277.
• Uyar, S., & Cengiz, E. (2011). Karbon (seragazı) muhasebesi. Mali Çözüm Dergisi, 21(105), 47-68.
• Wiredu, I., Agyemang, A. O., & Agbadzidah, S. Y. (2023). Does green accounting influences ecological sustainability? evidence from a developing economy. Cogent Business & Management, 10(2), 2240559.
• Yalçın, A., & Sarıgül, S. S. (2021). Yeşil pazarlama ve yeşil muhasebe konularının görsel haritalama tekniğine göre bibliyometrik analizi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(1), 304- 328.
• Yavaş, N. (2024). Barbara Kingsolver’ın Flight Behaviour Romanında İklim Değişikliği ve İklim Değişikliği İletişimi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (14), 1146-1162.
• Yılmaz, O. Y., & Güney, C. (2015). Yeşil işletme fonksiyonlarından yeşil pazarlama ve yeşil muhasebe. 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, 15-16 Ekim, Bingöl, 233-248.
• Yılmaz, Z., & Şahin, Z. (2017). Muhasebe dersi alan öğrencilerin yeşil muhasebe konusundaki algıları ve farkındalıkları. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, (3)1, 110- 122.
• Zhang, C., Zhang, C., & Zhou, M. (2016). Rethinking on the definition of carbon accounting. International Conference on Modern Economic Development and Environment Protection ICMED.
• Zheng, Y., Yu, H., & Zhang, Y. (2021). A bibliometric review on carbon accounting in social science during 1997–2020. Environmental Science and Pollution Research, 29(7),1-15.
• Zhou, S. (2022). Reporting and assurance of climate‐related and other sustainability information: a review of research and practice. Australian Accounting Review, 32(3), 315-333.
• Zrnić, A., Starčević, D. P., & Mijoč, I. (2020). Evaluating environmental accounting and reporting: the case of croatian listed manufacturing companies. Pravni Vjesnik, 36(1), 47-63.