Vatandaş Bilimi (Citizen Science), bilimsel araştırmalara halkın katılımını sağlayan güçlü ve dönüştürücü bir yaklaşımdır. Bu hareket, profesyonel olmayan bireylerin bilimsel araştırmalara aktif katılımını ifade eder ve veri toplama, analiz etme, yorumlama gibi farklı düzeylerde gerçekleşebilir. Katılımcıların çabaları, bilimsel araştırmaların ölçeği, süresi, maliyet etkinliği ve kapsamını genişletir. Gönüllüler, bilimsel üretime katkıda bulunarak bilim okuryazarlıklarını arttırır ve profesyonel bilim insanlarıyla birlikte çalışma fırsatı yakalar.
Bu çalışma, vatandaş biliminin tanımlarını, özelliklerini ve literatürdeki bibliyometrik göstergelerini incelemektedir. Amacımız, vatandaş bilimi kavramını Türkçe literatüre tanıtmak ve bu alandaki mevcut durumu ve potansiyeli ortaya koymaktır. Web of Science verilerine dayanan bibliyometrik analizlere göre, 1976’dan bu yana vatandaş bilimi terimini içeren 61,762 yayın bulunmaktadır ve yayın sayısında özellikle 2012’den itibaren önemli bir artış gözlemlenmiştir. Yayınların çoğu İngilizce yapılmıştır. Coğrafi dağılıma bakıldığında, en yüksek yayın sayısı Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Çin’dendir. ABD ve İngiltere'deki geniş akademik altyapı ve araştırma olanakları, Çin'de ise artan yatırımlar, vatandaş bilimi projelerine katılımı teşvik etmiştir. Coğrafya disiplininde ise vatandaş bilimi çalışmalarının temsilinin artmakta olduğu görülmektedir.
Vatandaş Bilimi Bilimsel Araştırma Toplumsal Katılım Katılımcı Araştırma
Citizen Citizen Science is a powerful and transformative approach that refers to the active participation of non-professionals in scientific research processes. It broadens the scope of scientific research, increases scientific literacy, and offers volunteers the opportunity to collaborate with professional scientists. This study takes a holistic view of the definitions, characteristics and literature on Citizen Science, develops an inclusive Turkish definition based on these, and examines the current state of Citizen Science in the world in the light of bibliometric analyses. Analysis based on Web of Science data reveals the existence of 61,762 publications associated with the term Citizen Science since 1976. The majority of these publications were published in English, with a significant increase in the number of publications since 2012. In terms of geographical distribution, the largest number of publications originate from the United States, the United Kingdom and China. The large academic infrastructure and intensive research opportunities in these countries are the main incentives for participation in Citizen Science projects. In terms of disciplines, the prevalence and effectiveness of Citizen Science practices are increasing, especially in the fields of science and natural sciences. As a result of the study, it was seen that the geography discipline is in a very advantageous position in terms of this method. In this context, the adoption of Citizen Science in Turkey offers a significant potential for strengthening scientific research capacities.
Citizen Science Scientific Research Public Participation Participatory Research
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Bilgi ve Bilim Sosyolojisi |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 24 Eylül 2024 |
Yayımlanma Tarihi | 29 Eylül 2024 |
Gönderilme Tarihi | 1 Temmuz 2024 |
Kabul Tarihi | 26 Ağustos 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 14 Sayı: 3 |