Tarihi Şenkaya Yünören Köprüsünün deprem performansının incelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 284 - 300, 15.01.2021

Oğuzhan Çelebi Abdulkadir Cuneyt Aydın

https://doi.org/10.28948/ngumuh.809490

Öz

Türkiye Erzurum İli Şenkaya İlçesinde yer alan Yünören Köprüsünün, Türkiye’de yaşanmış büyük depremler etkisinde performansının belirlenmesi ve köprünün güçlendirilmesi için mevcut yöntemler kullanılarak çalışma yapılmıştır. Çalışmada, SAP2000 paket programı ile köprü üç boyutlu olarak modellenmiş ve yine analiz sonuçları bu programdan alınmıştır. Analiz sonuçlarına göre, köprü ayaklarının ileri hasar seviyesinde ve ana taşıyıcı kirişlerinin ise göçmenin önlenmesi hasar seviyesinde olduğu gözlemlenmiştir. Yapıdaki hasarları en aza indirgemek için, yapıda doğrusal olmayan yer değiştirmelerin yoğun olduğu kirişlerin dönme merkezine sismik sönüm cihazı yerleştirilmiştir. Ayrıca, ek güçlendirme yöntemi olarak kirişlerin deprem esnasında düzlem dışı burkulmasını önlemek için, kirişler yanal stabilite bağlantılarıyla desteklenmiştir. Elde edilen yapının üç farklı durumu, analiz edilerek sonuçlar karşılaştırılmıştır. Yanal stabilite bağlantılarıyla oluşan yapının sünek davranış gösterdiği ve sismik sönüm cihazı yerleştirilen tasarımda da yapının benzer şekilde belirgin hasar düzeyinde kaldığı gözlemlenmiştir. Yapının oluşabilecek deprem esnasında göçmeden ayakta durabilmesi için tasarımı yapılan şekliyle güçlendirilmesi gerektiği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çelik köprü, onarım ve güçlendirme, performans analizi

Earthquake performance of historical Şenkaya Yünören Bridge

Öz

This sentence needs rephrasing: Turkey Erzurum Province, located in the district of Şenkaya Yunoren Bridge, experienced major earthquakes in Turkey have been studied using the present method for determining the effect of performance and strengthening the bridge. In the study, the bridge was modeled in three dimensions with the SAP2000 package program, and the analysis results were obtained from this program. According to the analysis results, it was observed that the building columns were at the advanced damage level and the main carrier beams were at the damage level to prevent collapse. In order to minimize the damages in the structure, a seismic damping device was placed in the center of rotation of the beams where non-linear displacements are intense. Another strengthening method is to support the beams with lateral stability connections to prevent out-of-plane buckling of beams during earthquakes. Three different situations of the obtained structure were analyzed, and the results were compared. It was observed that the structure formed by the support of the beam with lateral stability joints displayed a ductile behavior and remained at an obvious damage level and the structure in which the seismic damping device was installed remained at the level of obvious damage. It has been concluded that the building should be strengthened in order to stand without collapse during an earthquake.

Anahtar Kelimeler

Steel bridge, Repair and strengthening, Performance analysis

Kaynakça

• A. Dogangun, and A. Ural, Characteristics of Anatolian stone arch bridges and a case study for Malabadi Bridge. ARCH 07 – 5th International Conference on Arch Bridges, 179–186, 12–14, 2007.
• P. Foraboschi, Specific structural mechanics that underpinned the construction of Venice and dictated Venetian architecture. Eng. Fail. Anal., 78, 169–195, 2017. https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2017. 03.004
• A. C. Aydin, Restoration of historical structures: material and structural point of view. The 1st International Conference on Sustainable Built Environment Infrastructures in Developing Countries, 325–336, 12–14 Oct. 2009.
• I. N. Sener, An innovative methodology and structural analysis for relocation of historical masonry monuments: a case study in Hasankeyf. M.Sc. Thesis, 167, Middle East Technical University, Turkey, 2004.
• TÇYY Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara, Türkiye 2016.
• AASHTO., American Association of State Highway And Transportation Officials, Washington, DC, U.S.A 2018.
• H. Gönen, M. Doğan, ve H. Gökdemir, Viskoz sönümleyici ilave edilmiş kısmi dolgu duvarlı çelik çerçevelerin sismik performans analizi. 6. Çelik Yapılar Sempozyumu, 317-328. 12, 2015.
• AFAD. T.C İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durumu Yönetim Başkanlığı, Ankara, Türkiye, 2009.
• ASCE/SEI 41-13. Seismic Rehabilitation of Existing Buildings, American Society of Civil Engineers, Reston, VA, 2013.
• D. Lee, and D. P Taylor, Viscous damper development and future trends. Struct. Des. Tall Build., 10, 311–320., 2001. https://doi.org/10.1002/tal.188
• M. Bruneau, Performance of steel bridges during the 1995 Hyogoken – Nanbu (Kobe, Japan) earthquake. Elsevier Science Ltd., 20(12), 1063-1078, 1998. https://doi.org/10.1016/S0141-0296(97)00203-4
• TEKLA Structures, Structural BIM Software, Trımble Access, 1978.
• SAP2000, Structural Analysis Program, Computers and Structures Inc., Berkeley, California, 2005
• Z. Celep, Deprem mühendisliğine giriş ve depreme dayanıklı yapı tasarımı. İstanbul, Beta Basın Yayın Dağıtım, 2018.
• H. Jimin, and F. Zhi-Fang., Modal analysis, oxford, a division of reed educational and proffesional publishing ltd. linacre house, Jordan Hill, OX2 8DP, 2001
• T. E. Kelly, In-structure damping and energy dissipation design guidelines, wellington, Holmes Consulting Group, 2001.
• FEMA 273. Federal Emergency Management Agency Publication, NHRP Guidelines for the Seismic Rehabilitation of Buildings, Washington, D.C., U.S.A, 1997.
• A. Chopra, Dynamics of structures: theory and applications to earthquake engineering. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ, 1995.
• E Aydin, B Ozturk, and E Duzel, Rehabilitation of planar building structures using steel diagonal braces and dampers. 5th European Conference on Structural Control (EACS 2012), Genoa, Italy, 2012.
• E. Aydin, B. Ozturk, and D. Guney, Sensitivity analyses of variations on seismic response via viscous damper placement in planar building structures. 10th International Conference on Urban Earthquake Engineering, Tokyo, Japan, 2013.
• E Aydin, B Ozturk, H Cetin, M Gasir, Strengthening plane frames with steel plates. 7th World Conference on Structural Control and Monitoring, Qingdao, China, 2018.
• E. Aydin, E. N. Farsangi, B. Ozturk, A. Bogdanovic and M. Dutkiewicz, Improvement of building resilience by viscous dampers. Resilient Structures and Infrastructure, 105-127, Springer, 2019. https://doi.org/ 10.1007/978-981-13-7446-3_4