Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Rüzgâr Enerjisinin Önemi ve Türkiye’de Rüzgâr Enerjisi Yatırımlarına Yönelik Teşvikler

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 1, 76 - , 01.04.2014

Cansel Oskay

Öz

A stabilized and enduring energy policy is crucial in order to attain sustainable development. Among all these renewable energy resources, use of wind energy in Turkey is still not common in spite of its global popularity, especially in Europe. While having the highest potential to make use of wind power in Europe, Turkey has not been able make the necessary progress in this area yet. From the sustainable development point of view, it is highly critical for Turkey to utilize its wind energy generation potential. In the framework of sustainable development, which is Turkey's wind energy potential should be primarily assessed. Considering the fact that energy sources may be consumed away in the future, wind energy technologies in order to produce in the country, providing the necessary incentives to invest should be made attractive. Along with those encouragement applications both an industry depending on wind energy is formed and its usability becomes prevalent. In this study the importance of wind energy and investment incentives, with emphasis on the situation in Turkey is evaluated.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Development, Wind Energy, Turkish Economy, Investment IncentivesJel Codes: Q42, Q43, Q48

Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Rüzgâr Enerjisinin Önemi ve Türkiye’de Rüzgâr Enerjisi Yatırımlarına Yönelik Teşvikler

Öz

Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için istikrarlı ve sürekli bir enerji politikası oldukça önemli bir yere sahiptir. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer alan, dünyada ve özellikle Avrupa’da büyük bir gelişme gösteren, rüzgâr enerjisinin Türkiye’de kullanımı oldukça düşüktür. Türkiye, Avrupa’da en yüksek rüzgar potansiyeline sahip olmasına rağmen gerekli gelişmeyi gösterememiştir. Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde, Türkiye’nin sahip olduğu rüzgar enerjisi potansiyeli öncelikle değerlendirilmelidir. Enerji kaynaklarının yakın gelecekte tükenme olasılığı da göz önünde bulundurulursa, rüzgar enerjisi teknolojilerinin yurt içinde üretilebilmesi için gerekli teşviklerin sağlanarak yatırım yapmanın cazip hale getirilmesi gerekmektedir. Bu teşvikler aracılığı ile hem rüzgar enerjisine dayalı bir sanayi oluşmakta hem de kullanılabilirliği yaygınlaşmaktadır .Bu amaçla çalışmada, rüzgâr enerjisinin önemi ve yatırım teşvikleri üzerinde durularak, Türkiye’deki durum değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kalkınma, Rüzgar Enerjisi, Türkiye Ekonomisi, Yatırım TeşvikleriJel Kodu: Q42, Q43, Q48

Kaynakça

• ARD ENERJİ SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ (2011), “Türkiye Rüzgar Enerjisinde 17. Büyük Oldu” http://www.ardenerji.com/haber_detail.asp?id=17,(Erişim Tarihi:10.12.2012)
• ALTUNTAŞOĞLU, Z. T. (2011), “Türkiye'de Rüzgâr Enerjisi, Mevcut Durum, Sorunlar”, Mühendis ve Makine Dergisi, 52(617): 56-63.
• ATASEVEN, M. S. (2011), “Rüzgar Tribünü Çeşitleri ve Özellikleri”, TÜREB Rüzgar Günleri 9 Mart 2011, İstanbul.
• ATILGAN, İ. (2000), “Türkiye’nin Enerji Potansiyeline Bakış”. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 15(1): 31–47.
• BAYRAÇ, H. N. (2011), “Küresel Rüzgar Enerjisi Politikaları ve Uygulamaları”, Uludağ Üniversitesi, İİBF Dergisi, XXX (1):37-57
• ÇALAR, Ü. , CENGİZ, C., ÇAKAN, E. , ONAN, M. T., KOCAOĞLU, Ş. (2008), “Türkiye’nin Atıl Enerji Kaynağı: Rüzgar Enerjisi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi 20–22 Şubat 2008, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Bölümü, İzmir.
• ÇELİK, C. (2012), “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Üretiminin Desteklenmesi”, Elektrik Piyasası Dairesi Bşk, http://www.osbuk.org/haber/images/sunum-ye sunumu_24_mart_2012_afyon_osb.pdf , (Erişim Tarihi:04.02.2013)
• DURAK, M. (2009), “2009 Yılı Sonu İtibarı İle Dünya’da ve Ülkemizde Rüzgar Elektrik Santral Rüzgar Elektrik Santral Projelerinin Son Durumu”, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Yayınları, www.ebso.org.tr , (Erişim Tarihi:12.03.2013)
• DÜNYA ENERJİ KONSEYİ TÜRK MİLLİ KOMİTESİ (2012), “Enerji Raporu 2012”, Aralık 2012, www.dektmk.org.tr/upresimler/enerjirapor2012.pdf (Erişim Tarihi:12.03.2013)
• DÜNYA ENERJİ KONSEYİ TÜRK MİLLİ KOMİTESİ (2013), “Enerji Raporu 2012”, 12 Şubat 2013, www.dektmk.org.tr (Erişim Tarihi:12.03.2013)
• ELEKTRİK İŞLERİ ETÜD İDARESİ (EIE), “Türkiye Rüzgar Atlası” http://www.eie.gov.tr (Erişim Tarihi:30.12.2013).
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI (2001), “ Elektrik Enerjisi Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara
• ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, Enerji Üretiminde Rüzgar Kaynak Üstünlükleri”, http://www.enerji.gov.tr/BysWEB/DownloadBelgeServlet?read=db&fileI d=42011 (Erişim Tarihi:28.04 .2013)
• ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, “ Dünya’da ve Türkiye’de Enerji Görünümü”, www.enerji.gov.tr, (Erişim Tarihi:10.06.2013).
• ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI, “Enerji-Rüzgar”, www.enerji.gov.tr , (Erişim Tarihi:28.04.2013)
• ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURULU (2012),“Enerji Yatırımcısı El Kitabı”, www.epdk.gov.tr , (Erişim Tarihi:14.06.2013)
• EUROPEAN COMMİSSİON (2010), ”Annual Report on the European 2010”, http://ec.europa.eu , (Erişim Tarihi:06.03.2013)
• HOCAOĞLU, F. O. ve KURBAN, M. (2005), “Rüzgar Gücünden Elektrik Enerjisi Üretimi İçin Rüzgar Tribünü Tasarımı”, Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu (EVK), Kocaeli: TMMOB
• GLOBAL WİND ENERGY COUNCİL (2010), “Global Wind 2009 Report”, March, Belgium, www.gwec.net , (Erişim Tarihi:28.04.2013).
• GLOBAL WİND ENERGY COUNCİL (2011), “Global Wind Report”, Anual Market Update 2011, www.gwec.net , (Erişim tarihi:28.04.2013).
• GLOBAL WİND ENERGY COUNCİL (2011), Global Wind Statistics, www.gwec.net , (Erişim tarihi:28.04.2013).
• GÖKÇINAR, R. E. ve UYUMAZ, A. (2008), “Rüzgâr Enerjisi Maliyetleri Ve Teşvikleri.” VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES’2008, 17-19 Aralık 699706, İstanbul.
• GÖNEL, F. D. (2002), “Globalleşen Dünyada Nasıl Bir Sürdürülebilir Kalkınma”, Birikim Dergisi, 158: 72-80, http://www.csoy.biz , (Erişim tarihi:12.03.2013). İLKILIÇ, C. (2009), “Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Ve Kullanım”, Mühendis ve Makine Dergisi, 50( 593):26-32
• KAYPAK, Ş. (2011), “Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştirmalar Dergisi, 13 (20): 19-33
• KINCAY, O., UTLU, Z., AĞUSTOS, H., AKBULUT, U., ve AÇIKGÖZ, Ö. (2009), “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarında Birleşme Eğilimi”, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 27:60-82
• KOÇASLAN, G. (2010), “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi Çerçevesinde Türkiye’nin Rüzgar Enerjisi Potansiyelinin Yeri Ve Önemi”, Sosyal Bilimler Dergisi, (4): 53- 61
• KUŞAT, N. (2013), “Yeşil Sürdürülebilirlik İçin Yeşil Ekonomi: Avantaj Ve Dezavantajları-Türkiye İncelemesi”, Journal of Yasar University 2013 29(8): 4896-491
• MENGİ, A. ve ALGAN, N. (2003), “Küreselleşme Ve Yerelleşme Çağında Bölgesel Sürdürülebilir Gelişme”, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• NAJAM, A. ve CLEVELAND, C. (2003), “Energy And Asustainable Development At Global Environmental Summits”. An Evolving Agena.Environtment,Developmenet and Sustainability.
• OSTİM ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (2011), “Yenilenebilir Enerji Kanunu Kabul Edildi”, www.ostimenerjik.com/Archive.aspx?selected=News&q=rüzgar&lng=tr , (Erişim Traihi:08.02.2013).
• ÖZYOL, A. (2006), “Sürdürülebilir Kalkınma”, www.hydra.com.tr/uploads/kutup9.pdf., (Erişim Tarihi:08.02.2013).
• ÖZSABANCUOĞLU, İ. H. ve UĞUR, A. (2005), “Doğal Kaynaklar, Ekonomi, Yönetim Ve Politika”, İmge Yayınevi, Ankara.
• ÖZDEMİR, E. ve BAĞIRAN, H. E. (2012), “Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Ülkemizde ve AB Ülkelerinde Verilen Teşvikler”. Türkiye 12.Enerji Kongresi, Ankara.
• POLAT ENERJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş., “Bilgi Bankası, Türkiye Rüzgar Enerjisi”, http://www.polatenerji.com/b_ratlas.php , (Erişim Tarihi: 11.01.2013).
• SELİCE, T., UTLU, Z. ve İLTEN, N. (2006), “Enerji kullanımının Çevresel Etkileri ve Sürdürülebilir Gelişme Açısından Değerlendirilmesi”, III.Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu www.emo.org.tr/etkinlikler/yeksem , (Erişim Tarihi:11.01.2013).
• SEVİM, C. (2012), “Türkiye Rüzgar Enerji Sektöründeki Tekno-Ekonomik Gelişmeler Ve Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektörü İçin Yol Haritası”, Türkiye 12. Enerji Kongresi, Ankara.
• T.C.RESMİ GAZETE (2005), Kanun No. 5346, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun, 18 Mayıs 2005
• T.C.RESMİ GAZETE (2011), Kanun No. 6094, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 8 Ocak 2011
• T.C.GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI (2012), “Enerji Sektörü Raporu”, http://www.geka.org.tr/yukleme/planlama/Sektörel Araştırmalar /Enerji Sektörü Raporu.pdf
• THE EUROPEAN WİND ENERGY ASSOCİATİON (2013), “Eastern Winds Emerging European Wind Power Markets Report”, February, www.ewea.org/fileadmin/files/library , (Erişim Tarihi:28.04.2013)
• TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİ BİRLİĞİ (2013), “Türkiye Rüzgar Enerjisi İstatistik Raporu”, Temmuz http://www.dmi.gov.tr/FILES/genel/sss/ruzgaratlasi.pdf, (Erişim Tarihi:30.12.2013).
• USLU, O. (1997), “Ekonomik Ve Ekolojik Uygulamalarda Sürdürülebilir Kalkınmanın Yeri”, Sürdürülebilir Kalkınmanın Uygulanması- Tartışma Toplantısı 11-12 Aralık 1997, Türkiye Çevre Vakfı Yayınları, Ankara.
• UYAR, T. S. (2004), “Yenilenebilir Enerji”. http://www.bugday.org/article.php?ID=79 , (Erişim Tarihi:08.01.2013).
• YENİLENEBİLİR ENERJİ MÜDÜRLÜĞÜ, “Rüzgar Enerjisi”, www. yegm.gov.tr, (Erişim Tarihi:04.12.2012).
• YILDIRIM, U. ve ÖNER, Ş. (2003), “Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımının Türkiye’ye Yansımaları: GAP’ta Sürdürülebilir Kalkınma Ve Yerel Gündem”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 12(4): 6-27.
• YILMAZ, Ö. ve KÖSEM, L. (2011), “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyeli, Kullanımı Ve Dışa Bağımlılığı”, İzmir: www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm, (Erişim Tarihi:25.12.2012).