İŞLETMELERDE İŞ GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNDE İŞGÖRENLERİN GÜVENLİK İLETİŞİMİ ALGILARININ OSGB (ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİ) YÜKÜMLÜLÜKLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 89 - 115, 13.12.2016

Funda Yalım Kağan Cenk Mızrak

Öz

İş sağlığı ve güvenliğine yönelik yapılan yasal düzenlemelerin tüm taraflar için getirdiği yükümlülükler ve
konuya yönelik uygulamalar son yıllarda çalışma yaşamında en çok konuşulan konulardan biri haline
gelmiştir. İşletmeler, günümüzde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik yerine getirilmesi gereken
yükümlülükler için OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi)’lerden hizmet almaktadırlar. Tüm bunların yanı
sıra iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesinde en az kanunun getirdiği yükümlülüklerinin yerine
getirilmesi kadar önemli bir konu da güçlü bir iş güvenliği kültürünün yaratılması ve yönetim-çalışan
kapsamında etkili bir güvenlik iletişiminin sağlanmasıdır. Araştırma kapsamında İstanbul’da inşaat
sektöründe faaliyet gösteren ve bir OSGB ile çalışan işletmelerin çalışanlarına yönelik bir anket
düzenlenmiştir. Araştırmanın amacı OSGB’lerin işletmelerdeki iş sağlığı ve güvenliğine yönelik
uygulamaları ile güvenlik iletişimi algısı arasında bir ilişki olup olmadığını ortaya çıkarmak ve güvenlik
iletişimi algısının çalışanların demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir.
Araştırma sonuçları SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada güvenlik iletişimi algısı ile
OSGB yükümlülükleri arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiş, OSGB uygulamalarının
güvenlik iletişimi algısını etkilediği belirlenmiştir. Çalışanların demografik özellikleri ile güvenlik iletişimi
algıları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

İş güvenliği kültürü, güvenlik iletişimi, OSGB

Kaynakça

• Akın, L., (2012). “Sendikaların İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasına Katkısı”, Çalışma ve Toplum Dergisi, (3), 101-124.
• Cooper, M., Dominic, (2000). “Towards a model of safety culture”, Safety Science, 36, 111-136.
• Cox S., Cheyne T. (2000). “Assesing Safety Culture in Offshore Enviroments”, Safety Science, 34, 111-129.
• Cox, S., Tomas, J. M., Cheyne, A., Oliver, A., (1998). “Safety Culture: The Prediction of Commitment to Safety in the Manufacturing Industry”, British Journal of Management, 9, 3-11.
• Demirbilek, T., (2005). İş Güvenliği Kültürü, İzmir: Legal Yayıncılık.
• Demirbilek, T., (2008). “İşletmelerde İş Güvenliği Kültürünün Geliştirilmesi”, Çalışma Ortamı, Ocak-Şubat Sayısı.
• Demirkaya, S., (2014). İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Borcu ve İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini İşyeri (İşletme) Dışından Temini, (Yayınlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, B., (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, İstanbul: Beta Basım.
• Dursun, S., (2011). Güvenlik Kültürünün Güvenlik Performansı Üzerine Etkisine Yönelik Bir Araştırma, Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dursun, S., (2012). İş Güvenliği Kültürü, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Erhan, Z. E., (2014). Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun İşletmelerde Güvenlik İklimine Etkisi ve Alan Araştırması, (Yayınlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kalaycı, Ş., (2008), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, İstanbul: Asil Yayınları.
• Kanat, Ş., (2015). Gıda Üretim Sistemlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İncelenmesi ve Önleyici Tedbirlere Yönelik Risk Analizlerinin Yapılması, (Yayınlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kao C.S., Laı W.H., Chuang T.F., Lee JC., (2008). “Safety Culture Factors, Group Differences, and Risk Perception in Five Petrochemical Plants”, Process Safety Progress, June, 27(2), 145-152.
• Korkmaz, A., Avsallı, H., (2012). “Çalışma Hayatında Yeni Bir Dönem: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (26), 153-167.
• Lin S., Tang W., Mıao J., Whang Z., Whang P., (2008). “Safety Climate Measurement at Workplace in China: A Validity and Reliability Assessment”, Safety Science (46), 1037- 1046.
• Neal A., Grıffın M., Hart, P., ( 2000). “The Impact of Organizational Climate on Safety Climate and Individual Behavior”, Safety Science (34), 99-109.
• Uslu, V., (2014). İşletmelerde İş Güvenliği Performansı ve İş Güvenliği Kültürü Algılamaları, Arasındaki İlişki: Eskişehir İli Metal Sektöründe Bir Araştırma, (Yayınlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wiegmann, D. A., Zhang, H. Von Thaden, T. L., Sharma, G., Gibbons, M. A., (2004). “An Integrative Review”, The International Journal of Aviation Psychology, 14(2), 117- 134.
• Yıldırım, V., (2011). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde İş Sağlığı ve Güvenliği: Bir Alan Araştırması, (Yayınlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ak, H. B., (2014), “Asansör, Yürüyen Merdiven ve Yollarda İş Sağlığı ve Güvenliği”, Asansör Sempozyumu, 25-27 Eylül 2014, İzmir.
• Resmi Gazete, (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (30.06.2012), Sayı: 28339
• OSGB, (2016). Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (Osgb) Nedir?, www.osgb.com.tr, 27.01.2016.