AYDINLANMA İLE CEMAAT ARASINDAKİ PARADOKSAL İLİŞKİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 30 - 41, 20.12.2019

Murat Toprak

Öz

İnsan toplulukları tarihinde önemli kırılma noktaları vardır. Aydınlanma bu kırılma noktalarının belki de en önemlisidir. Bu doğrultuda bu çalışma, aydınlanmanın birey ve cemaat/toplum üzerindeki etkisini incelemeyi ve aydınlanmanın kullandığı argümanlar, bu argümanların ortaya çıkardığı sonuçların nasıl ve ne yönde olduğunu açıklamayı amaçlamaktadır. Rasyonel bir yaklaşım çerçvesinde toplumsal yapının tün unsurlarını inşa etmeye çalışan aydınlanma, toplum ve birey arasında da keskin ayrımlar kurmayı amaçlamıştır. Bu durum toplumsal yapının dönüşmesine ve değişmesine sebep olmuştur. Toplum içindeki bireyler arasında kurulan ağlar yeni bir ivme kazanmış bu durum toplumun bütünlüklü haline de yansımıştır. Son olarak geleneksel cemaat ve çağdaş dönemi cemaat olarak iki farklı cemaat anlayışının ortaya çıktığını görmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Tönnies, Aydınlanma, Cemaat, Toplum

Kaynakça

• Canbay Tatar, Hüsniye, Nuhun Gemisindekiler, Şehirleşme ve Dini Cemaatleşme, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yayınlanmış Doktora Tezi 1996. Turan Yayınıcılık, Ankara 1999.
• Eke, Beylü, Geçiş Döneminin ‘Lümpen Sayacağı’ndan Bir Günah Keçisi: Arabesk. Türkiye Günlüğü 6 1989, s. 16-30.
• Freyer, Hans, Din Sosyolojisi, (çev. Turgut Kalpsiz), İkinci Baskı, DoğuBatı Yayınları, İstanbul 2016.
• Günay, Ünver, Din sosyolojisi, On Dördüncü Baskı, İnsan Yayınları, İstanbul 2017.
• Güngör, Erol, Cemiyet İçinde Fert II, İkinci Baskı çev. Mümtaz Turhan, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1983.
• Kızılçelik, Sezgin, Burjuva Sosyolojisi, İkinci Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara 2013.
• Kızılçelik, Sezgin, Frankfurt Okulu, 3. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara 2013.
• Kulak, Önder, “Kant ve Foucault: Aydınlanma, Devrim ve Toplumsal Değişim”, Vira Verita Disiplenlerarası Karşılaşmlar, E-Dergi.
• Maclver, R.M., Charles H. Page, Cemiyet I, (çev. Amiran Kurtkan), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1994.
• Marshall, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, (çev. Osman Akınay ve Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 2005.
• Ritzer, George, Sosyoloji Kuramları, (çev. Himmet Hülür), De Ki Basım Yayım Ltd. Şti. Ankara 2013.
• Simmel, Georg, Gizliliğin ve Gizli Toplumların Sosyolojisi, (çev. İdil Dündar), Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Slattery, Martin. Sosyolojide Temel Fikirler, Yedinci Baskı, (çev. Ümit Tatlıcan, Gülham Demiriz, Özlem Balkız, vd.) Sentez Yayıncılık, İstanbul 2015.
• Timuçin, Afşar ve Ali Timuçin, 50 Soruda Aydınlanma, 2. Baskı, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, Renk Basım Yayım ve Filmcilik Ltd. Şti, İstanbul 2013.
• Toprak, Murat, “1980’lerde Türkiye’de Toplumsal Değişimin Sinemaya Yansıması: Züğürt Ağa ve Muhsin Bey Örneği”, Panopticon Dergisi Sayı 3 Afyonkarahisar 2013, s, 14-19.
• Tönnies, Ferdinand, “Cemaat ve Cemiyet Nazariyesi”, (çev. Z.Fahri Fındıkoğlu) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, s. 712-748
• Yelken, Ramazan, Cemaatin Dönüşümü; Geç Modern Dönemde Cemaat Sosyolojisi, Vadi Yayınları, Ankara 1999.