MÜLTECİ OL(AMA)MAK: İZMİRLİLERİN MÜLTECİLERİ GÖRME BİÇİMLERİ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 20 - 36, 03.07.2024

Osman Şimşek

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1377487

Öz

Bu makale 2018-2022 yıllarında İzmirlilerin mültecileri görme biçimini merkeze aldığımız araştırmanın sonuçlarından üretilmiştir. Mültecilerin yoğun olduğu bölgelerde İzmirlilerle yapılan derinlemesine görüşmeler ve ilgili literatür taraması sonucunda mülteci olmak ya da olmamak hem hukuki boyutu hem de yerel halkın bakış açısı üzerinden tartışılmaktadır. Araştırmanın ana sorusunu yoğun bir Suriyeli göçünü karşılayan Türkiye’de geçen bunca zamana rağmen bu insanların geçici koruma kimliğine hapsedilerek neden mülteci olamadıkları ve özelde İzmirlilerin bakış açısında mülteci olmanın içerdiği zorluklar ve açmazlar oluşturmaktadır. Bu bağlamda konunun hukuksal arka planı verilmekte, ardından İzmirlilerin zihinlerinde tasarladıkları mülteci olma halinin neleri içerdiği ve bir bakıma kimleri dışarıda bıraktığı irdelenmektedir.
Araştırma, mülteci ol(ama)ma başlığıyla değerlendirilse de aslında perdenin arkasında temel insan haklarına sahip bir insan ol(ama)ma halinden söz edilmekte ve bu halin önce nasıl hukuki sınırlara takıldığını sonrasında ise gündelik hayatta İzmirlilerin görme biçimlerinin de bu durumu nasıl pekiştirdiğini tartışmaya açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Mülteci, İzmir, Suriye, İnsan Hakları.

Being (Un)able to Become a Refugee

Öz

This article is based on the results of a research conducted between 2018 and 2022, focusing on how the people of Izmir perceive refugees. Through the results of in-depth interviews with Izmir residents in areas where refugees are concentrated, as well as a review of relevant literature, being or not being a refugee is discussed via both the legal dimension and the perspectives of the local population. The main question of the research addresses why, despite the considerable time that has passed since the influx of Syrian refugees into Turkey, these individuals are confined to temporary protection status rather than being recognized as refugees, and specifically the challenges and dilemmas associated with being seen as a refugee from the viewpoint of Izmir residents. In this context, the legal background of the issue is provided, followed by a scrutinization of who can be included or excluded based on the idea of being a refugee in the minds of Izmir residents.
While the research is framed under the title of "Being (Un)able to Become a Refugee" it actually mentions the state of being (un)able to have fundamental human rights and opens the debate of how this state, first caught up in legal boundaries, and then how this situation is being reinforced by the way Izmir residents perceive them in the daily lives of people.

Anahtar Kelimeler

Migration, Refugee, Izmir, Syra, Human Rights

Kaynakça

• Akyürek, B. İ., (2007). Mülteci Hukuku ve Türkiye’de Uygulaması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kırıkkale.
• Camino, L. K, (2005). "Introduction". In L. A. Camino and R. M. Krulfeld (Ed.), Reconstructing Lives, Recapturing Meaning. Refugee Identity, Gender and Culture Change, (pp. 130-153). Amsterdam: Taylor and Francis.
• Creswell, J., (2007). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches, California: Sage Publications.
• Çelik, N. B., (2016). “Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Başvurusunda Bulunan veya Uluslararası Korumadan Yararlanan Yabancıların Hak ve Yükümlülükleri”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6 (3), 67-148.
• Erdoğan, M., (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ergüven, N. S., & Özturanlı, B., (2013). “Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.
• Faist, T., (2003). Uluslararası Göç ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar, Çev. Azat. Z. G. ve Can. N., İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Frater-Mathieson, K., (2004). "Refugee trauma, loss and grief. Implications for intervention". In R. Hamilton & D. Moore (Ed.), Educational Interventions for Refugee Children: Theoretical Perspectives and Implementing Best Practice, (pp. 12-34), London: Routledge Falmer.
• GİGM., (Temmuz 2014). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları: Ankara, Yayın No: 18.
• Giriş II, Çev. Kızılçalı. P. S., 1. Baskı, İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Jansen, S., & Löfving, S., (2009). "Introduction: Towards an Anthropology of violence, hope and the movement of people". In Jansen, S. and Löfving, S. (Ed.), Struggles For Home, Violence, Hope and the Movement of People, (pp. 1-25), Oxford: Berghan Books.
• Kaya, İ., & Yavuz, E., (2015). Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu: Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Yayınları, 55. 1. Baskı. İstanbul.
• Punch, K., (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar, Çev. Bayrak. D., Bader. A., & Akyüz. Z., Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kirişçi, K., (2000). “Disaggregating Turkish Citizenship and Immigration Practices”, Middle Eastern Studies, 36(3), 1-22.
• Maley, W., (2016). What is a Refugee?, London: C. Hurst and Co.
• Morrice, L., (2011). Being a Refugee: Learning Identity, A Longitudinal Study of Refugees in the UK. England: Trentham Books.
• Omidian, P., (2005). "Life out of context: Recording Afghan refugees’ stories". In L. A. Camino & R. M. Krulfeld (Ed.), Reconstructing Lives, Recapturing Meaning: Refugee Identity, Gender and Culture Change, (pp. 130-153). Amsterdam: Taylor and Francis e-Library.
• Öztürk, N. Ö., (2017). “Geçici Korumanın Uluslararası Koruma Rejimine Uyumu Üzerine Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 66(1), 201-216.
• Park, R. E., (2016). “İnsan Göçü ve Marjinal İnsan”. İçinde, Yabancı: Bir İlişki Biçimi Olarak Ötekilik. (der.) Levent Ünsaldı. Çev. Eren. K., Heretik Yayınları: Ankara. ss. 69, 82.
• Patton, M. Q., (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, Çev. Bütün. D., Ankara: Pegem Akademi.
• Sennett, R., (2014). Yabancı: Sürgün Üzerine İki Deneme, Çev. Birkan. T., İstanbul: Metis Yayınları (Özgün çalışma 2011).
• Merriam, S., (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, Çev. Turan. S., Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Toplu, R., (2014). TOHAV Göç Analiz Raporu 2014, Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı.
• Töre, N., (2016). Uluslararası Göç Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, (2013). T. C. Resmi Gazete, 28615, 11 Nisan.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H., (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zizek, S., (2011). Kırılgan Temas, Çev. Birkan. T., İstanbul: Metis Yayınları.