COVID-19 ENFEKSİYONU SEYRİNDE ANNELERİN EMZİRME VE ANNE SÜTÜ HAKKINDA BİLGİ VE TUTUMLARI

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 314 - 320, 20.12.2020

Ayşin Nalbantoğlu Burçin Nalbantoğlu Gülbin Gökçay

https://doi.org/10.37696/nkmj.779496

Öz

ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı; Tekirdağ bölgesinde yaşayan COVID-19 aile içi yüksek riskli teması olan veya kesin laboratuvar tanısı konmuş emziren annelerin, pandemi döneminde anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi ve tutumları hakkında bilgi edinmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada, Tekirdağ il sınırları içinde ikamet etmekte olan ve COVID-19 enfeksiyonu tanısı alan kişi ile ev içi yakın temas öyküsü olan ya da kendisi laboratuvar ile kanıtlanmış, minimal semptom gösteren ve evde tedavi edilen COVID-19 (+) hasta olan 30 gün-6 ay arası bebeği olan annelerin iletişim bilgilerine Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve Çocuk Sağlığı İzlem Polikliniği kayıtlarından ulaşılarak, araştırmaya dahil olmayı kabul eden gönüllülere telefon yoluyla demografik verileri içeren ve bu süreçteki emzirme deneyim ve tutumlarını inceleyen bir anket uygulanmıştır. Çalışma kriterlerine uygun 31 anneye ulaşılmış ve bunlardan 28 anne çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Tüm çalışma grubuna ulaşıldıktan sonra anket verileri toplanarak demografik özellikleri ve COVID-19 sürecinde emzirme deneyimleri, bilgi kaynakları ve bu süreçteki tutumları IBM SPSS 20.0 paket programı kullanılarak işlenmiş ve p <0.05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin 11'i (%39.3) ev içi yakın temaslı olup, 17 (%60.7) anne laboratuvar testleri ile kesin COVID-19 tanısı konmuş, hafif klinik bulguları olan ve evde tedavi edilen kişilerdir. Temaslı ve hasta grupta annelerin emzirme deneyimleri sorgulandığında, temaslı olan annelerin %54.5'inin bebeklerini sadece anne sütü ile beslediği, %36.4'ünün ise anne sütü yanında formül mama da kullandığı görülmüştür. Ancak hasta olup evde tedavi almakta olan grupta, annelerin %35.3'nün bebeklerini sadece formül mama ile beslemeyi tercih ettikleri, sadece %17.6'sının bebeklerini tek başına anne sütü ile beslediği görülmüştür. Bulgularımıza göre hasta olan annelerin bebeklerini daha yüksek oranda formül mama ile besledikleri ve bebekleri ile farklı odayı paylaşma eğiliminde oldukları görülmüştür.
Sonuç: COVID-19 tedavisi sırasında emzirmenin sürdürülmesi konusunda gereken özen gösterilmelidir. Araştırmamızın sonuçlarına göre bu açıdan ailelerin bilgilendirilmesi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Anne sütü, Emzirme

KNOWLEDGE AND ATTITUDES OF MOTHERS ABOUT BREASTFEEDING DURING COVID-19 INFECTION

Öz

Background: The aim of this study is; to obtain information about the knowledge and attitudes of mothers who live in Tekirdağ region with high risk contact of COVID-19 in family or who have been diagnosed with a definite laboratory findings of COVID-19 about breastfeeding during the COVID-19 pandemic period.
Methods: Mothers with COVID-19 high risk contact in the family and have been diagnosed with definite laboratory findings of COVID-19 who are living in Tekirdağ and having a baby between 30 days and 6 months were included in the study. The records of the patients were obtained from Namık Kemal University Medical School, Pediatric Outpatient Clinic Well Child Unit and a questionnaire was applied to the volunteers who accepted to be included in the study. 31 mothers who met the study criteria were reached and 28 of them agreed to participate in the study. After reaching the whole study group, the survey data were collected and their demographic characteristics and breastfeeding experiences, information sources and attitudes during the COVID-19 process were processed using IBM SPSS 20.0 package program and p <0.05 was accepted as the statistical significance level.
Results: Of the mothers participating in the study, 11 (39.3%) were in high risk contact at home, 17 (60.7%) mothers were definitively diagnosed with COVID-19 by laboratory tests, had mild clinical findings and were treated at home. When the breastfeeding experiences of the mothers were questioned, it was observed that 54.5% of the mothers who were in high risk contact only fed their babies with breast milk, and 36.4% used formula in addition to breast milk. However, 35.3% of the mothers preferred to feed their babies only with formula, in the group that was sick and receiving treatment at home, only 17.6% of them fed their babies with breast milk alone. According to our findings, it was observed that mothers who were sick fed their babies with formula at a higher rate and tended to share a different room with their babies.
Conclusion: Care should be taken to maintain breastfeeding during treatment for COVID-19. According to the results of our research, it is important to inform families in this regard.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Breastfeeding, Human milk

Kaynakça

• 1. Cui J, Li F, Shi Z-L. Origin and evolution of pathogenic coronaviruses. Nat Rev Microbiol. 2019;17:181-92.
• 2. Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. N Engl J Med. 2020:1-7.
• 3. World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19) outbreak. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019 (son erişim tarihi: 10.07.2020)
• 4. Gorbalenya AE, Baker SC, Baric RS, De GRJ, Gulyaeva AA, Haagmans BL, et al. Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: the species and its viruses- a statement of the Coronavirus Study Group. BioRxiv. 2020;11:1-15.
• 5. T.C. Sağlık Bakanlığı, COVID-19 Yeni Coronavirus Hastalığı. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/ (son erişim tarihi: 15.07.2020)
• 6. Dong Y, Mo X, Hu Y, Qi X, Jiang F, Jiang Z, et al. Epidemiological characteristics of 2143 pediatric patients with 2019 coronavirus disease in China epidemiology of COVID-19 among children in China. Pediatrics. 2020. https://doi.org/10.1542/peds.2020-0702.
• 7. Royal College of Paediatrics and Child Health. COVID-19- guidance for paediatric services. RCPCH. London. https://www.rcpch.ac.uk/sites/default/files/generated-pdf/ document/COVID-19---guidance-for-paediatric-services.pdf. (son erişim tarihi: 12.07.2020)
• 8. Chen H, Guo J, Wan, C, Luo F, Yu X. Zhang,W, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. The Lancet 2020; 395(10226):809-15.
• 9. World Health Organization, Guiding principles for feeding infants and young children during emergencies. 2004, Geneva WHO/NHD/99.10
• 10. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, (TNSA) 2018. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf (son erişim tarihi: 10.07.2020)
• 11. WHO/UNICEF. Global Breastfeeding Scorecard, Enabling Women To Breastfeed Through Better Policies And Programmes. Geneva: World Health Organization; 2018.
• 12. Melissa A Theurich, Riccardo Davanzo , Marianne Busck-Rasmussen , N Marta Díaz-Gómez , Christine Brennan , Elisabeth Kylberg, et al. Breastfeeding Rates and Programs in Europe: A Survey of 11 National Breastfeeding Committees and Representatives. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2019 Mar;68(3):400-407.
• 13. Kondolot M, Yalçın S, Yurdakök K. Sadece anne sütü alım durumuna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2009; 52: 122-127.
• 14. Estefania Henriquez Luthje, Taciana E. Baez Mainardi, Gabriela M. Henriquez Luthje, Emilton A. Lopez. Prevalence of Exclusive Breastfeeding and Factors Associated with Exclusive Breastfeeding in Adolescent Mothers in an Upper Middle Income Country. Pediatrics July 2020, 146.
• 15. Diana Cascone, Davide Tomassoni, Francesco Napolitano and Gabriella Di Giuseppe. Evaluation of Knowledge, Attitudes, and Practices about Exclusive Breastfeeding among Women in Italy. Int. J. Environ. Res. Public Health 2019; 16(12), 2118.
• 16. World Health Organization Q&A on COVID-19, pregnancy, childbirth and breastfeeding. World Health Organization. Geneva. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-on-covid-19-pregnancy-childbirth-and-breastfeeding. (son erişim tarihi: 10.07.2020).
• 17. Academy of Breastfeeding Medicine Statement On Coronavirus 2019 (COVID-19). Academy of Breastfeeding Medicine. https://www.bfmed.org/abm-statementcoronavirus. (son erişim tarihi: 11.07.2020).
• 18. Center for Disease Control. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/pregnancy-breastfeeding.html. (son erişim tarihi: 11.07.2020).
• 19. Gökçay G, Keskindemirci G. Anne sütü ve COVID-19. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2020;83(3),286-290.
• 20. World Health Organization. Home care for patients with COVID-19 presenting with mild symptoms and management of their contacts: interim guidance, 17 March 2020 (No. WHO/nCov/IPC/HomeCare/2020.3).
• 21. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Covid-19 (Sars-Cov-2 Enfeksiyonu) Temaslı Takibi, Salgın Yönetimi, Evde Hasta İzlemi Ve Filyasyon, Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması. T.C. Sağlık Bakanlığı. 2020, Ankara. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/covid19rehberi/COVID19_REHBERI_TEMASLI_TAKIBI_EVDE_HASTA_IZLEMI_VE_FILYASYON.pdf (son erişim tarihi: 24.07.2020).