ANONİM ŞİRKETLERDE BİRLEŞME YOLUYLA AZINLIĞIN ORTAKLIKTAN ÇIKARILMASI

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 147 - 172, 30.07.2025

Tuğçe Aydoğdu

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2025617

Öz

Türk Ticaret Kanunu, anonim şirketlerde azınlık pay sahiplerinin haklarını korumaya yönelik çeşitli düzenlemeler içermektedir. Ancak şirket birleşmeleri gibi yapısal değişikliklerde, azınlık ortakların ortaklık ilişkilerinin sona erdirilmesi gündeme gelebilmektedir. Bu çalışmada, birleşme sürecinde azınlık pay sahiplerinin şirketten çıkarılma olasılığı ve bu durumun hukuki sonuçları ele alınmaktadır.
İnceleme kapsamında öncelikle birleşme kavramı, türleri, uygulanma süreci ve birleşme sırasında gözetilmesi gereken hukuki ilkeler açıklığa kavuşturulacaktır. Devrolan şirketteki azınlık ortakların ortaklıktan çıkarılması halinde ayrılma hakkı, oy oranları, ayrılma bedelinin belirlenmesi ve ödenmesi gibi konular ayrıntılı olarak değerlendirilecektir. Ayrıca, azınlık pay sahiplerinin bu süreçte sahip olabileceği başvuru yolları öğretideki farklı görüşler çerçevesinde irdelenecek; uygulamada karşılaşılan sorunlar ise güncel Yargıtay kararları ışığında analiz edilecektir.
Bu çalışma, şirket birleşmeleri yoluyla azınlık ortakların sistem dışına çıkarılmasının hem teorik yönlerini hem de uygulamadaki yansımalarını inceleyerek, bu alanda daha sağlıklı bir denge kurulmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Anonim şirketler , şirketlerde azınlık hakları , şirket birleşmeleri , azınlığın ortaklıktan çıkarılması.

Etik Beyan

Makalenin tarafımca hazırlandığını beyan ederim.

Destekleyen Kurum

İstanbul Aydın Üniversitesi Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans Programı

AUSSCHLUSS DER MINDERHEIT AUS DER GESELLSCHAFT DURCH FUSION IN AKTIENGESELLSCHAFTEN

Öz

Das türkische Handelsgesetz enthält verschiedene Bestimmungen zum Schutz der Rechte von Minderheitsaktionären in Aktiengesellschaften. Bei strukturellen Veränderungen wie Unternehmensfusionen kann jedoch die Beendigung der Partnerschaftsbeziehungen von Minderheitsgesellschaftern zur Sprache kommen. In dieser Arbeit werden die Möglichkeit des Ausschlusses von Minderheitsaktionären aus dem Unternehmen im Rahmen des Fusionsprozesses und die rechtlichen Folgen dieser Situation behandelt.
Im Rahmen der Untersuchung werden zunächst der Begriff der Fusion, ihre Arten, der Anwendungsprozess und die bei einer Fusion zu beachtenden rechtlichen Grundsätze erläutert. Themen wie das Ausscheidungsrecht der Minderheitsgesellschafter bei Ausscheiden aus der Gesellschaft, Stimmrechte, Festlegung und Zahlung der Ausscheidungsentschädigung werden ausführlich behandelt. Darüber hinaus werden die Rechtsbehelfe, die Minderheitsgesellschaftern in diesem Prozess zur Verfügung stehen, im Rahmen der unterschiedlichen Lehrmeinungen untersucht; die in der Praxis auftretenden Probleme werden anhand aktueller Entscheidungen des Obersten Gerichtshofs analysiert.
Diese Arbeit zielt darauf ab, durch die Untersuchung sowohl der theoretischen Aspekte als auch der praktischen Auswirkungen des Ausschlusses von Minderheitsgesellschaftern durch Unternehmenszusammenschlüsse zu einem gesünderen Gleichgewicht in diesem Bereich beizutragen.

Anahtar Kelimeler

Aktiengesellschaften , Minderheitsrechte in Unternehmen , Unternehmenszusammenschlüsse , Ausschluss von Minderheiten aus der Gesellschaft.

REMOVAL OF MINORITY SHAREHOLDERS VIA CORPORATE MERGERS IN JOINT STOCK COMPANIES

Öz

The Turkish Commercial Code includes various provisions aimed at protecting the rights of minority shareholders in joint stock companies. However, in cases of structural changes such as mergers, the exclusion of minority shareholders from the partnership may arise. This study examines the legal implications of removing minority shareholders during a merger process.

The research begins by clarifying the concept of mergers, their types, procedural requirements, and the legal principles that must be observed during the process. In particular, the study focuses on the exclusion of minority shareholders in the transferring company, addressing key issues such as the right of withdrawal, voting quorums, calculation and payment of the compensation amount (exit price). Furthermore, the legal remedies available to minority shareholders are evaluated in light of differing scholarly opinions, and practical challenges are analyzed through recent decisions of the Turkish Court of Cassation.

By exploring both the theoretical framework and practical reflections of minority exclusion through mergers, this study aims to contribute to a more balanced and legally sound approach in corporate restructuring.

Anahtar Kelimeler

Joint stock companies , minority right in companies , company merges , exclusion of minority shareholders.

Kaynakça

• Akbilek, N., (2009), Türk ve Avrupa Birliği Hukukunda Anonim Şirket Birleşmelerinde Pay Sahibinin Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Al Kılıç, Ş., (2009), Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Ticaret Şirketlerinin Birleşmesi, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Aslan, İ.Y., (2015), Rekabet Hukuku Dersleri, Güncellenmiş 5. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Bahtiyar, M., (2021), Ortaklıklar Hukuku – Kısa Karşılaştırma ve Değerlendirmeler, Dersler, Soru Örnekleri, Güncellenmiş 15. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Bahtiyar, M., (2020), Ortaklıklar Hukuku, 14. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Bektaş, İ., (2015), ‘Halka Açık Anonim Ortaklıkların Önemli Nitelikteki İşlemleri Nedeniyle Doğan Ayrılma Hakkı ve Pay Alım Teklifi Zorunluluğu’, BTHAE 60. Yıl Armağanı, BTHAE, Ankara, 749–828.
• Bilgili, F.; Demirkapı, E., (2013), Şirketler Hukuku, 9. Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa.
• Çelik, A., (2009), ‘Anonim Şirketlerde Ortaklıktan Çıkarılma’, 17(2) SÜHFD, 171–215.
• Durna, E.A., (2018), ‘Şirketlerde Kolaylaştırılmış Birleşme’, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi.
• Göktaş, A.K., (2001), ‘Dünyada ve Türkiye’de Şirket Birleşmeleri ve Hukuksal Boyutu’, 108(9) Yaklaşım Dergisi, 112–121.
• Göktürk, K., (n.d.), ‘Türk Ticaret Kanununa Göre Ticaret Şirketlerinin Birleşme Süreci ve Bazı Sorunlar’, 17(1–2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 631–662.
• İpekel Kayalı, F., (2014), Türk Ticaret Kanunu’na Göre Birleşmeler, Vedat Yayıncılık, İstanbul.
• Özatlan, Y., (2014), Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davası (Denkleştirme Davası), İstanbul.
• Pulaşlı, H., (2003), ‘Alman Hukukunda Büyük Pay Sahiplerinin Azınlığı Şirketten Çıkarma Hakkı’, Bilgi Toplumunda Hukuk: Ünal Tekinalp’e Armağan, C.2, Beta, İstanbul, 649–661.
• Pulaşlı, H., (2013), Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Pulaşlı, H., (2018), Şirketler Hukuku Şerhi I. Cilt, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Sönmez, Y.Z., (2009), Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibinin Ortaklıktan Ayrılma Hakkı, İstanbul.
• Şener, O.H., (2015), Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı, 2. Baskı, Ankara.
• Tekinalp, Ü., (2012), ‘Birleşmede Ayrılma Akçesi’, II(1) Regesta, 21–29.
• Tekinalp, Ü.; Poroy, R.; Çamoğlu, E., (2019), Ortaklıklar Hukuku I, 14. Baskı, İstanbul.
• Tekinalp, Ü.; Poroy, R.; Çamoğlu, E., (2021), Ortaklıklar Hukuku I, 15. Baskı, İstanbul.
• Tekinalp, Ü., (2020), Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku: Değişiklikler ve İkincil Düzenlemelerle Güncelleştirilmiş 5. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Tekinalp, Ü., (2015), Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 4. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Tekinalp, Ü., (2011), Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku: Anonim ve Limited Ortaklıklar, Tek Kişi Ortaklığı, Ortaklıklar Topluluğu, Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme, Güncelleştirilmiş 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Turan, G., (2015), ‘İhtiyari Ayrılma Akçeli Birleşmeler Hakkında Bazı Tartışmalı Noktalar’, BTHAE 60. Yıl Armağanı, BTHAE, Ankara, 583–612.
• Türk, H.S., (1986), Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Yasaman, H., (2003), ‘Şirket Birleşme ve Bölünmeleri’, Bilgi Toplumunda Hukuk: Ünal Tekinalp’e Armağan, C.2, Beta, İstanbul.
• Yasaman, H., (1987), Anonim Ortaklıkların Birleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.