Pandemi Döneminde Değişen Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 72 - 86, 27.10.2022

Esra Cizmeci Ümit , Ahmet Sefa Ay

https://doi.org/10.56493/nkusbmyo.1127042

Öz

COVID-19, 13 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından “pandemi” hastalıklar grubuna eklenmiştir. Söz konusu pandemi, bireylerin günlük yaşantılarında küresel çapta çok yönlü değişimlere neden olmuştur. COVID-19 pandemisi sürecinde maruz kalınan kısıtlamalar ve sosyal mesafe kuralları sebebiyle tüketicilerin satın alma davranışlarında da değişimler gözlemlenmiştir. Tüketiciler, yaşanan sürece kendilerini adapte etmek için kimi alışkanlıklarını değiştirmek zorunda kalmışlardır. Örnek olarak bu dönemde tüketiciler, kişisel hijyen ürünleri ve stoklanabilir gıda ürünlerine ilgi göstermişlerdir. Bu kapsamda ilk olarak tüketim kavramı ve ardından tüketicilerin satın almaya yönelik karar verme süreçlerini ve eylemlerini etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. Çalışma, COVID-19’un tüketici davranışlarına olan etkisini incelemek için İstanbul ilinin Başakşehir ilçesinde yaşayan sakinlerine yönelik 337 katılımcıdan oluşan bir anket çalışması yoluyla uygulanmıştır. Anket sonuçları IBM SPSS 26 programıyla analiz edilip yorumlanmış ve hipotezlerin sonuçları çalışmanın sonucunda analizlerle desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Tüketim, Tüketici Davranışı

A Research On Changing Consumption Habits During The Pandemic Period

Öz

COVID-19 was added to the group of "pandemic" diseases by the World Health Organization on March 13, 2020. The pandemic in question has caused multifaceted changes in the daily lives of individuals on a global scale. Due to the restrictions and social distance rules experienced during the COVID-19 pandemic process, changes have also been observed in the purchasing behavior of consumers. Consumers had to change some of their habits in order to adapt themselves to the process. For example, in this period, consumers showed interest in personal hygiene products and stockable food products. In this context, firstly the concept of consumption and then the factors affecting the decision-making processes and actions of consumers towards purchasing are emphasized. The study was conducted through a survey of 337 participants for residents living in Başakşehir district of Istanbul province to examine the impact of COVID-19 on consumer behavior. The results of the survey were analyzed and interpreted with the IBM SPSS 26 program and the results of the hypotheses were supported by the analyzes at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Consumption, Consumer Behavior

Kaynakça

• Açıkalın, S., & Ekrem, G. Ü. L. (2006). Sosyal Sınıflarda Tüketimin Sınıf Belirleyicilik Rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(12), 15-28.
• Arıkan, R. & Odabaşı, Y. (1996). “Tüketici Davranışları ve Tüketici Bilinci”, Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisleri.
• Aslan, A. K. (2001). Eğitimin Toplumsal Temelleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(5), 16-30.
• Aydın, İ. Kentleşme Sürecinde Dini Hayat: Başakşehir Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 637-647.
• Baker, S. R., Bloom, N., Davis, S. J., & Terry, S. J. (2020). Covid-İnduced Economic Uncertainty (No. w26983). National Bureau of Economic Research.
• Benli, T., & Karaosmanoğlu, K. (2017). Bir Pazarlama Stratejisi Olarak Içerik Pazarlama. Mesleki Bilimler Dergisi (Mbd), 6(1 (Düzeltme)), 27-38.
• Ceylan, T. (2011). Toplumsal Sistem Analizinde Toplumsal Statü ve Rol. Journal Of Graduate School Of Social Sciences, 15(1).
• Chaney, D. (1999). Yaşam Tarzları. (Çev.) İrem Kutluk, Dost Kitabevi, (Original Book Published İn 1996).
• Danışmaz, A.T., (2020), “Covid-19 Salgınının Tüketicilerin Online Alışveriş Tercihine Etkisi”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9 (2), S.83-90.
• Durmaz, Y. (2008). Tüketici Davranışı,Ankara, Detay Yayınları
• Durmaz, Y., Bahar, R., & Kurtlar, M. (2011). Kişisel Faktörlerin Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 114-133.
• Ercan, E., & Alagöz, S. B. (2014). Mağaza Atmosferinin Hedonik Alışveriş Tutumu Üzerine Etkisi. Bildiriler Kitabı-Iii, 33.
• Erdoğan, M. G. (2020). Covid-19 Döneminde E-Ticaret ve Dijital Reklam Yatırımları. Selçuk İletişim, 13(3), 1296-1318.
• Erkmen, T., & Yüksel, C. A. (2008). A Study About Consumers’buying Behavior Patterns And Their Demographic And Socio-Cultural Characteristics. Ege Academic Review, 8(2), 683-727.
• Ersoy, E. (2016). Tüketicilerin Değişen Alışveriş Alışkanlıkları (Online Alışveriş). İletişim Çalışmaları Dergisi, 3(1), 87-129.
• Gümül, F. (2015). Tüketicilerin İnternetten Alışveriş Davranışlarını Etkileyen Faktörler (Yüksek Lisans Tezi), Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Van.
• He, H., Ve Harris, L., (2020), “The Impact Of Covid-19 Pandemic On Corporate Social Responsibility And Marketing Philosophy”, Journal Of Business Research 116, S.176-182.
• Ittner C., Larcker D., Taylor D. (2009). “Commentary-The Stock Market’s Pricing Of Customer Satisfaction”, Marketing Science, Vol.28, No.5, September-October,Pp.826-835).
• İri, R. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinin Niğde ve Yöresindeki Tüketicilerin Internet Üzerinden Satın Alma Davranışlarına Etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:14, Sayı,37.
• İslamoğlu, A. Hamdi & Altunışık, R. (2013). Tüketici Davranışları, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Kara, Ö. Ü. E. (2021, April). Covid19 Pandemisi Sürecinde Değişen Tüketici ve Marka Davranışları Üzerine Bir Çalışma. In International Symposium On Business, Economics, And Education Isbe 2021 Is Dedicated To The Memory Of Dear Prof. Dr. Remzi Örten. (Vol. 2021, P. 26).
• Karabulut,M. (1989). “Tüketici Davranışı” İşletme İktisadi Enstitüsü Yayını.
• Kartal, C., & Şentürk, E. E. (2020,September). Covıd-19 Dönemi Tüketici Harcamalarındaki Değişiklikler, Sanayi ve Ticari Faaliyetler Üzerindeki Etkileri. In 5th International Scientific Research Congress, E-Kongre, İstanbul.
• Keskin, S., & Mehmet, B. A. Ş. (2015). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışları Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 51-69.
• Knotek Iı, E.S., Schoenle, R., Dietrich, A., Kuester, K., Müller, G., Myrseth, K.O.R., & Weber, M., (2020), “Consumers And Covıd-19: A Real-Time Survey”, Economic Commentary, (2020-08), S.1-6.
• Kotler, P., & Armstrong, G. (2013). Principles Of Marketing (16th Global Edition).
• Kurtoğlu, R., & Dalkılıç, S. (2021). Covid-19’un Bireylerin Günlük Yaşantı ve Tüketim Davranışları Üzerindeki Etkileri. İktisadi ve İdari Bilimler Alanında Uluslararası Araştırmalar-4, 33.
• Marangoz, M., Özkoç, H. H., & Aydin, A. E. (2019). Tüketicilerin Internet Üzerinden Alışveriş Davranışlarının Açıklanmasına Yönelik Bir Çalışma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi= Journal Of Consumer And Consumption Research, 11(1), 1-22.
• Mazlum,M. (2010). Pazarlama İlkeleri, Çağ Üniversitesi Yayınları
• Mittal, V., & Kamakura, W. A. (2001). Satisfaction, Repurchase İntent, And Repurchase Behavior: Investigating The Moderating Effect Of Customer Characteristics. Journal Of Marketing Research, 38(1), 131-142.
• Mucuk, İ.(1999). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi, İstanbul
• Mucuk, İ.(2004). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi, İstanbul
• Mucuk, İ.(2006). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi, İstanbul
• Özdemir, A. (2013). Yönetim Biliminde İleri Araştırma Yöntemleri ve Uygulamalar. Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Özmen, M., Uzkurt, C., Özdemir, Ş., Altunışık, R. & Torlak, Ö. (2019). Pazarlama İlkeleri, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
• Penpece, D. (2006). “Tüketici Davranışlarını Belirleyen Etmenler: Kültürün Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi”, Yüksek Lisan Tezi, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi
• Rook, D.W. (1987). The Buying Impulse, Journal Of Consumer Research,14(2),189-199
• Shaikh, A., (2020), “Effective Factors İn Changing The Buying Behavior Of Consumer Due To Covid-19”, Studies İn Indian Place Names, 40 (68), S.408-414.
• Şahin, B. G., & Akballı, E. E. (2019). Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler ve Yöntem Analizi. Uluslararası Sosyal Bilimler Ve Eğitim Dergisi, 1(1), 43-85.
• Şahin, H., & Çiçek, A. G. D. Z. (2015). Hayal ve Gerçekliğin Tüketildiği ve Üretildiği Yerler Olarak Alışveriş Merkezleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 203-219.
• Ünlüönen, K., & Tayfun, A. (2003). Turistlerin Yerli Halkın Tüketim Davranışlarına Etkileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10)
• Yıldırım, Y. (2016). Tüketicinin Satın Alma Karar Sürecinde Bilgi Kaynakları ve Güvenirlikleri: Referans Grubu Olarak Yakın Çevrenin Etkisinin İncelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 214-231.