Gösterişçi Tüketim Bağlamında “Kirli Sepeti” Dizisinin Göstergebilimsel Analizi

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 89 - 98, 30.06.2024

Perihan Şeker , Emine Pehlivanlı , Ayşe Akyayla

Öz

Sosyal olarak kabul görmek, itibar kazanmak veya prestij elde etmek isteyen bireyler tarafından tercih edilen gösterişçi tüketim son yıllarda televizyon dizilerinde sıklıkla izleyiciye yansıtılmaktadır. Dizilerde gösterişçi tüketim, lüks ve pahalı ürünler, markalar veya yaşam tarzlarının karakterlerin veya hikâyenin bir parçası olarak gösterilmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendisini dizideki karakterlerle özdeşleştiren izleyiciler, dizilerde gösterilen lüks yaşam tarzına özenerek gösterişçi tüketime yönelebilmektedir. Bu çalışma ile gösterişçi tüketimin televizyon dizilerinde izleyiciye nasıl yansıtıldığı araştırılmak istenmiş ve 2023 yılında gösterime giren “Kirli Sepeti” dizisindeki gösterişçi tüketim davranışları göstergebilimsel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Kirli Sepeti dizisinde kullanılan pahalı mücevherler, kıyafetler, lüks otomobiller ve düzenlenen gösterişli partiler gösterişçi yaşam tarzının yansımasıdır. Ayrıca dizide sosyal sınıf farkının çok belirgin bir şekilde ele alındığı, alt sınıfın üst sınıfın yaşam tarzına öykündüğü gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gösterişçi tüketim, tüketim kültürü, göstergebilim

Kaynakça

• Aziz, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Batı, U. (2015). Tüketici Davranışları, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Barthes, R. (2016). Göstergebilimsel Serüven, (M.Rifat & S. Rifat Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Baudrillard J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J., (2012). Tüketim Toplumu, (H. Deliceçaylı & F. Keskin Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Erdoğan, İ. & Alemdar K. (1994). Popüler Kültür ve İletişim, Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Erkan, H. (2004). Ekonomi Sosyolojisi, İzmir: Barış Yayınları Fakülte Kitabevi.
• Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (M. Küçük Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Garcia, S.M., K. Weaver, & P. Chen (2019), The Status Signals Paradox, Social Psychological and Personality Science, 10 (5), 690–6.
• Gentina, E., L. J. Shrum, & T.M. Lowrey (2016), Teen Attitudes toward Luxury Fashion Brands from a Social Identity Perspective: A Cross-Cultural Study of French and US Teenagers, Journal of Business Research, 69 (12), 5785–92.
• Koç, E. (2019). Tüketici Davranışı ve Pazarlama Stratejileri Global ve Yerel Yaklaşım, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Küçükerdoğan, G. R. (2011). Reklam Nasıl Çözümlenir?, İstanbul:Beta Yayınları.
• Lee, J. V& L. J. Shrum (2012). Conspicuous Consumption versus Charitable Behavior in Response to Social Exclusion: A Differential Needs Explanation, Journal of Consumer Research, 39 (3), 530–544.
• O’Cass, A., & McEwen, H. (2004). Exploring consumer status and conspicuous consumption, Journal of Consumer Behaviour, 4(1), 25–39.
• Rucker, D. D. & A.D. Galinsky (2008). Desire to Acquire: Powerlessness and Compensatory Consumption, Journal of Consumer Research, 35 (2), 257–67.
• Sayın, Ö. (2014). Göstergebilim ve Sosyoloji, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Topçuoğlu, N. (1996). Basında Reklam ve Tüketim Olgusu: Türkiye’de Yeni Gazetecilik Yönelimleri, Ankara: Vadi Yayınları.
• Trigg, A.B. (2001). Veblen, Bourdieu and conspicuous consumption. Journal of Economic Issues, 35(1), 99–115.
• Ünal, S. (2014). Göstergebilimsel Açıdan Sembolik Tüketim, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Varman, R. & Belk, R.W. (2008), Weaving A Web: Subaltern Consumers, Rising Consumer Culture, and Television, Marketing Theory, 8(3), 227-252.
• Veblen, T. (2005). Aylak Sınıf, (Z. Gültekin & C. Atay Çev.), İstanbul: Babil Yayınları.
• Yücel, H. (2013). İmgeden Yoruma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.