ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SİGARA, ALKOL VE UYUŞTURUCU MADDE KULLANMA DURUMLARI

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 73 - 80, 30.12.2020

Gürkan Yılmaz Serkan İbiş Zait Burak Aktuğ

Öz

Yapılan çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanma durumlarının belirlenmesi ve bu maddelere başlama nedenlerinin tespit edilmesidir. Çalışmaya Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi’nde eğitim-öğretim gören toplam 2412 öğrenci (kadın = 1290, erkek = 1122) katılmıştır. Çalışmada katılımcılara sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanma durumları, bu maddelere başlama nedenleri ve bu maddeleri ilk kaç yaşında kullandıkları ile ilgili toplam 13 soruluk bir form uygulanmıştır. Elde edilen verilerin yüzde ve frekans analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda sigara kullanma oranı erkeklerde %49,3 kadınlarda %20,8, alkol kullanma oranı erkeklerde %38,4 kadınlarda %12,9, uyuşturucu madde kullanma oranı erkeklerde %5,1 kadınlarda %0,7 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların sigaraya başlama nedenlerinde can sıkıntısı ve merak etme, alkol ve uyuşturucu maddeye başlama nedenlerinde ise eğlenmek ve merak etmenin etkili olduğunu tespit edilmiştir.Sonuç olarak üniversite öğrencilerinde sigara ve alkol kullanma oranın yüksek olduğu, ayrıca uyuşturucu kullanma oranının da düşük düzeyde olmadığı söylenebilir. Bu durum göz önünde bulundurularak üniversite öğrencilerine sigara, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılıkları ile ilgili eğitimler verilmesinin gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sigara, Alkol, Uyuşturucu Madde, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Akkaya, S. (2015). Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Alkol Kullanma Sıklığının Araştırılması. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 4(1), 44-52.
• Akvardar, Y., Aslan, B., Ekici, B.Z., Öğün, E. ve Şimşek, T. (2001). Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem II Öğrencilerinde Sigara, Alkol, Madde Kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 2(2), 49-52.
• Altındağ, A., Yanık, M., Yengil, E. ve Karazeybek, A.H. (2005). Şanlıurfa’da Üniversite Öğrencilerinde Madde Kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 6(2), 60-64.
• Atlam, H.D. ve Yüncü, Z. (2017). Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol, Madde Kullanım Bozukluğu ve Ailesel Madde Kullanımı Arasındaki İlişki. Klinik Psikiyatri, 20(3), 161-170.
• Barut, Y. (1992). Üniversite Öğrencilerinin Sigara-Alkol-İlaç Alma ve Uyuşturucu Madde Kullanma Alışkanlığının Araştırılması. Sağlık Dergisi, 1(64), 11-15.
• Buğdaycı, G. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Sigara, Alkol ve Madde Kullanımı ve Madde Kullanımını Etkileyen Sosyal Kültürel ve Ekonomik Süreçler. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyoloji Anabilim Dalı, Sakarya.
• Ceylan, Y. (2019). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Bağımlılık Yapıcı Maddeleri Kullanım Yaygınlığı ve Bağımlılık Yapıcı Maddelere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (Mardin İl Örneği). Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Çavuşoğlu, F. (2009). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Madde Kullanımına Etki Eden Etmenler ve Aileden Aldıkları Sosyal Desteğin Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Halk Sağlığı Hemşirelik Anabilim Dalı, Samsun.
• Dabak, Ş. (2004). Sigara ve Sağlık. Tür A (editör). Sigaranın Bilimsel Yüzü. İstanbul: Logos Yayıncılık.
• Dayı, A. (2013). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi. Uzmanlık Tezi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Eskişehir.
• Demirbağ, B.C. ve Tavacı, S. (2012). Sigara İçen Üniversite Öğrencilerinin Sosyodemografik Özelikleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 179-188.
• Deveci, S.E., Açık, Y., Oğuzöncül, F. ve Deveci, F. (2010). Prevalence and Factors Affecting The Use Of Tobacco, Alcohol and Addictive Substance Among University Students İn Eastern Turkey. Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 41(4), 996-1007.
• Doğan, T. (2004). Üniversite Öğrencilerinin İyilik Halinin İncelenmesi. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara.
• Ercan, O. ve Alikaşifoğlu, M. (2002). Ergenlerde Madde Kullanımı. Türk Pediatri Arşivi, 37, 66-73.
• Güner, B. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Uyuşturucu Madde Kullanım Alışkanlıkları ve Yaygınlığı: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Örneği. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 81-95.
• Hammer, T. and Vaglum, P. (1990). Use Of Alcohol and Drugs in The Transiational Phase from Adoleansce to Young Adulthood. Journal of Adolescence, 13(2), 129-142.
• Herken, H., Bodur, S. ve Kara, F. (2000). Üniversite Öğrencisi Kızlarda Madde Kullanımı İle Kişilik ve Ruhsal Belirti İlişkisi. Klinik Psikiyatri, 3(1), 40-45.
• Karaçam, Ö. ve Totan, T. (2014). Ege Üniversitesi Öğrencileri Arasında Bağımlılık Yapıcı Madde Kullanımının Çok Boyutlu Ölçekleme Yöntemiyle İncelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15(2), 116-123.
• Koca, B. ve Oğzuöncül, A.F. (2015). İnönü Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sigara, Alkol, Madde Kullanımı, Madde Kullanımına Etki Eden Etmenler ve Aileden Aldıkları Sosyal Desteğin Etkisi. Kocaeli Tıp Dergisi, 4(2), 4-13.
• Korkmaz, M., Ersoy, S., Özkahraman, Ş., Duran, E.T, Uslusoy, EÇ., Orak, S. ve Orhan, H. (2013). Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Tütün Mamulleri Alkol Kullanım Durumları ve Sigaraya Yaklaşımları. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 20(2), 34-42.
• Lanier, C.A., Nicholson, T. and Duncan, D. (2001). Drug Use and Mental Well Being Among A Sample of Undergraduate and Graduate College Students, Journal of Drug Education, 31(3), 239-248.
• Madde Kullanımı ve Bağımlılığı ile Kaçakçılığının Önlenmesi Alanlarında Tespit Edilen Sorunlar ve Çözüm Önerileri (2009). Meclis Araştırması Komisyonu Raporu Özeti, Ankara, 2009.
• Oğuz, S., Genç, A. ve Tazel, A. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Alkol Kullanma ve Alkolün Kalp Sağlığı Üzerindeki Etkisini Bilme Durumu. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 1(2), 65-76.
• Ögel, K., Taner, S. ve Eke, C.Y. (2006). Onuncu Sınıf Öğrencileri Arasında Tütün, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı (İstanbul Örneklemi). Bağımlılık Dergisi, 7(1), 18-23. Ögel, K. (2002). Türkiye’de Madde Bağımlılığı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• Öz, B. ve Alkevli, A. (2018). Öğrencilerin Madde Kullanımı ve Bağımlılığında Etkili Olan Faktörlere Bakışının Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi: Çukurova Üniversitesi Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39, 29-43.
• Pirinçci, E. ve Erdem, R. (2004). Fırat Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Alkol Kullanma Alışkanlıkları. AÜTD, 36:71-76
• Saraçlı, Ö. (2007). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol ve Madde Kullanımı İle İlişkili Bireysel ve Psikososyal Faktörler. Uzmanlık Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Zonguldak.
• Süngü, H. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Zararlı Madde Kullanımına İlişkin Tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 167- 194.
• Tanrıkulu, A.Ç., Çarman, K.B., Palancı, Y., Çetin, D. ve Karaca, M. (2009). Kars İl Merkezinde Çeşitli Üniversite Öğrencileri Arasında Sigara Kullanım Sıklığı ve Risk Faktörleri. Türk Toraks Dergisi, 10, 101-106.
• Turhan, E., İnandı, T., Özer, C. ve Akoğlu, S. (2011). Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 9(1), 33-44.
• Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) (2018). Bağımlılık Yapıcı Maddeler ve Bağımlılık ile Mücadele 2018 Yılı Ulusal Raporu. Ankara.
• Yalçın, M., Eşsizoğlu, A, Akkoç, H., Yaşan, A. ve Gürgen, F. (2009). Dicle Üniversitesi Öğrencilerinde Madde Kullanımını Belirleyen Risk Faktörleri. Klinik Psikiyatri, 12(3): 125-133.
• Yıldırım, Ç., Çelik, P., Şakar, A. ve Dinç, G. (2004). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigaraya Karşı Tutumları. Solunum, 6(1), 30-35.
• Zelan, R. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Stres Düzeylerinin ve Çocukluk Çağı Travmatik Yaşantılarının Madde Kullanımına Yönelik Tutumları İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep
• Zengin, S. ve Altay, B. (2014). Sınıf Öğretmenliği Bölümünde Öğrenim Gören Öğrencilerin Madde Kullanım Durumlarına Göre Benlik Saygısının İncelenmesi. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 3(3), 892-907.