Henry David Thoreau’nun sade yaşam felsefesi

Yıl 2022, Sayı: 10, 53 - 65, 31.12.2022

Fatma Erkek

Öz

Bu çalışmanın amacı Henry David Thoreau’nun sade yaşama ilişkin düşüncelerini genel hatlarıyla ortaya koymaktır. Thoreau, Sanayi Devrimi’nin gerçekleştiği ve kapitalizmin yükselmeye başladığı 19. yüzyılda yaşamış bir düşünürdür. Thoreau Sanayi Devrimi ve kapitalizm ile beraber insanların bu yüzyılda doğayı daha fazla sömürdüklerini ve giderek daha fazla maddi şeyler edinme çabasında bulunduklarını gözlemlemiştir. Ona göre insanların çoğu yaşamlarının büyük bir kısmını ihtiyacı olmayan maddi şeyleri elde etmek için harcar ve daha fazla mal mülk edindikçe de zenginleşmek yerine yoksullaşırlar. Bu türden bir yaşam insanların özgürlüklerini kaybederek köleleşmelerine neden olur. Antik Hint, Çin ve Yunan filozoflarından, özellikle de Stoacı filozoflardan beslenen Thoreau bu yaşam biçimine alternatif olabilecek bir yaşam biçimi arayışında olmuştur. Bu alternatif yaşam biçiminin ise sade ve doğayla uyum içinde olan bir yaşam biçimi olduğunu ileri sürmüştür. Ona göre insanlar yalnızca yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayarak ve maddi isteklerini azaltarak sade bir yaşam sürebilirler. Böyle bir yaşam insanları hem özgür ve mutlu kılar hem de onların kendi gerçek ilgi ve isteklerini yerine getirebilmelerini mümkün kılar. Ancak Thoreau, her ne kadar sade bir yaşam sürerek insanlara örnek olsa da böyle bir yaşam konusunda insanlara talimatlar vermez. Çünkü her şeyden önce insanın özerk bir varlık olması gerektiğini vurgulayarak sade bir yaşam konusundaki tercihleri de dahil olmak üzere yaşamı konusunda bilinçli ve özgür tercihlerde bulunması gerektiğini belirtir.

Anahtar Kelimeler

Sade Yaşam, Uygarlık, Doğa, Özgürlük, Yaşamsal İhtiyaçlar

Henry David Thoreau’s philosophy of simple life

Öz

The purpose of this study is to reveal Henry David Thoreau’s thoughts on simple life in general terms. Thoreau is a philosopher who lived in the 19th century, when the Industrial Revolution took place and capitalism began to rise. Thoreau observed that human beings increasingly exploited nature in this century as they tried to acquire more material things with the Industrial Revolution and capitalism. According to him, most human beings spend most of their lives getting material things they don’t need, and as they acquire more possessions, they become poorer rather than richer. Humans lose their freedom and turn into slaves as a result of such a lifestyle. Inspired by ancient Indian, Chinese, and Greek philosophers, particularly the Stoic philosophers, Thoreau sought a way of life that could be an alternative to this lifestyle. He asserted that this alternative lifestyle was simple and in harmony with nature. According to him, human beings can only lead a simple life by meeting their basic needs and reducing their material desires. Such a life not only makes human beings free and happy, but also allows them to fullfill their actual interests and desires. However, although Thoreau sets an example for human beings by living a simple life, he does not give instructions to them about such a life. Because, first of all, by emphasizing that man should be an autonomous being, he states that man should make conscious and free choices about his life, including his choices for a simple life.

Anahtar Kelimeler

Simple Life, Civilization, Nature, Freedom, Basic Needs

Kaynakça

• Alexander, S. (2020). Yeteri kadarsa çoktur, Thoreau’nun alternatif iktisadı (I. Şeremet, Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Arslan, A. (2020). İlkçağ felsefesi tarihi 4, Helenistik Dönem felsefesi: Epikurosçular Stoacılar Septikler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Becker, C. (2008). “Thoreau’s economic philosophy”. Euro. J. History of Economic Thought 15:2, 211 –246.
• Cafaro, P. (1962). Thoreau’s living ethics: Walden and the pursuit of virtue. Athens and London: The University of Georgia Press.
• Cooke, J. W. (1968). “Freedom in the thought of Henry David Thoreau”. The Thoreau Society Bulletin, No. 105, 1-3. De Armond, F. (1932). “Thoreau and Schopenhauer: An imaginary conversation”. The New England Quarterly, Vol. 5, No. 1, 55-64.
• Diogenes. (2021). Antisthenes-Diogenes, Kinik felsefe fragmanları (C. C. Çevik, Der. ve Çev.). İstanbul:Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Emerson, R. W. (2017). “Thoreau’nun yaşamöyküsel portresi” (A. Sever, Çev.). Doğa ve Yürüyüş Üzerine Seçme Denemeler (s. 153-182) içinde. İstanbul: Everest Yayınları.
• Epiktetos. (2020a). Düşünceler ve konuşmalar (Ö. Özköprülü, Çev.). İstanbul: İnkilâp Kitabevi.
• Epiktetos. (2020b). Enkheiridion (C. C. Çevik, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Gros, F. (2020). Yürümenin felsefesi (A. Ulutaşlı, Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Hadot, P. (2012). Ruhani alıştırmalar ve antik felsefe (K. Gürkan, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Jacobs, A. (2017). “Giriş” (E. T. Saka, Çev.). A. Jacobs, Der., Thoreau: Modern dünya için transandantal doğa (s. 19-32) içinde. İstanbul: Ganj Yayıncılık.
• Marsall, M. (2005). “Freedom through critique: Thoreau’s service to others”. Transactions of the Charles S. Peirce Society. Vol. 41, No. 2, 395-427.
• Mckibben, B. (2017). “Önsöz” (A. Sever, Çev.). Doğa ve yürüyüş üzerine seçme denemeler (s. 11-30) içinde. İstanbul: Everest Yayınları.
• Önkal, G. (2010). “Thoreau’nun yaşam felsefesi ve çağrıştırdıkları”, Nerede ve ne için yaşadım içinde, Henry David Thoreau (Y. Y. Çakmaklı, Çev.). İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
• Özdağ, U. (2017). Edebiyat ve toprak etiği. Ankara: Ürün Yayınları.
• Ruehl, R. M. (2022). “Henry David Thoreau (1817-1862)”. Internet Encyclopedia of Philosophy. Erişim adresi (13 Ağustos 2022): https://iep.utm.edu/thoreau/.
• Schopenhauer, A. (2021). Mutlu olma sanatı (Ş. Sunar, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Stoller, L. (1956). “Thoreau’s doctrine of simplicity”. The New England Quarterly. Vol. 29, No. 4, 443-461.
• Taylor, A. E. (2021). Epikuros-Madde, haz ve insan (C. Üstünel, Çev.) Ankara:Fol Yayınları.
• Thomas, W. (2010). “Thoreau’s seven principles for living deliberately”. The Thoreau Society Bulletin. No:272, 4-6.
• Thoreau, H. D. (2019). Azaltın, sadeleştirin, basitleştirin (F. Çıkrıkçı, Çev.). İstanbul: Zeplin Kitap.
• Thoreau, H. D. (2017a). Doğa ve yürüyüş üzerine seçme denemeler (A. Sever, Çev.), İstanbul: Everest Yayınları.
• Thoreau, H. D. (2017b). Thoreau: Modern dünya için transandantal doğa (E. T. Saka, Çev.). A. Jacobs, Der., İstanbul: Ganj Yayıncılık.
• Thoreau, H. D. (2018). Walden-Ormanda yaşam (A. Örküp, Çev.). İstanbul: Zeplin Kitap.
• Tont, S. A. (2001). Sulak bir gezegenden öyküler. Ankara: Tübitak.
• Treanor, B. (2007). “The virtue of simplicity: Reading Thoreau with Aristotle”. The Concord Saunterer, New Series. Vol. 15, 65-90.