Siyasal iletişimin dijital dönüşümü: Eğlenceli siyaset ve TikTok

Yıl 2024, Sayı: 14, 18 - 43, 31.12.2024

Yeşim Sürlü , Oğuz Göksu

Öz

Sosyal medya platformları sunduğu imkanlar sayesinde siyasal iletişim pratiklerine etki etmiş ve siyasal iletişim çalışmalarının odağına yerleşmiştir. Konvansiyonel medya merkezli yürütülen seçim kampanyaları artık sosyal medya platformları çerçevesinde şekillendirilmeye başlanmıştır. Sosyal medya platformlarının çeşitliliği ve buna bağlı olarak değişen kullanım pratikleri her platforma uygun siyasal iletişim çalışmaları yürütülmesini gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Son yılların popüler sosyal medya platformu olan TikTok bilhassa genç seçmen oylarının önem kazandığı günümüzde siyasi aktör ve partilerin çalışmalarının yoğunlaştığı bir kampanya sahası haline gelmiştir. TikTok platformunun kendine has özelliklerinin ortaya çıkarmış olduğu kültür, seçim kampanyalarına etki ederek, siyasi aktör ve partilerin bu doğrultuda içerikler üretmesine sebep olmuştur. TikTok'ta sosyal medya akımları olarak ifade edilen eğlenceli olarak nitelendirilebilecek içeriklerin yer alması ve interaktif sonuçlar vermesi, siyasi aktör ve partilerin “eğlenceli siyaset” kavramı çerçevesinde içeriklerle seçmene seslenmesini neredeyse zorunlu kılmıştır. Buradan hareketle çalışmada TikTok platformunun siyasal iletişim ve eğlenceli siyaset kavramı bağlamındaki önemi ortaya konularak; Türkiye’de 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayları olan ve TikTok'ta aktif çalışmalar yürüten Ekrem İmamoğlu ile Murat Kurum’un eğlenceli siyaset kavramına yönelik yaklaşımları içerik analizi tekniğiyle ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Eğlenceli siyaset kavramının TikTok platformundaki yeri ve siyasal iletişim çalışmaları açısından önemi araştırma bulgularına yansırken, İmamoğlu’nun Kurum’a göre TikTok platformunda daha interaktif çalışmalar yürüttüğü ancak her iki adayın da inovatif olarak nitelendirilebilecek içerik çalışmaları geliştiremedikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Siyasal iletişim, sosyal medya, TikTok, eğlenceli siyaset, seçim kampanyaları

Digital transformation of political communication: Politainment and TikTok

Öz

Thanks to the opportunities they offer, social media platforms have influenced political communication practices and have become the focus of political communication studies. Election campaigns conducted based on conventional media have now started to be shaped within the framework of social media platforms. The diversity of social media platforms and the changing usage practices accordingly have revealed the necessity of conducting political communication studies suitable for each platform. TikTok, the popular social media platform of recent years, has become a campaign area where political actors and parties intensify their efforts, especially today, when young voters gain importance. The culture revealed by the unique features of the TikTok platform has influenced election campaigns and caused political actors and parties to produce content in this direction. The fact that entertaining content, expressed as social media trends on TikTok, is included and interactive results have almost made it mandatory for political actors and parties to appeal to voters with content within the framework of the concept of “politainment”. Based on this, the study reveals the importance of the TikTok platform in the context of political communication and politainment; The approaches of Ekrem İmamoğlu and Murat Kurum, who are candidates for Istanbul Metropolitan Municipality Mayor in the March 31, 2024 Local Elections in Turkey and who are actively working on TikTok, to the concept of politainment were tried to be revealed through the content analysis technique. While the place of the concept of politainment on the TikTok platform and its importance in terms of political communication studies were reflected in the research findings, it was observed that İmamoğlu carried out more interactive studies on the TikTok platform compared to Kurum, but both candidates could not develop content studies that could be described as innovative.

Anahtar Kelimeler

Political communication, social media, TikTok, Politainment, election campaigns

Kaynakça

• Acarlı, M. D. (2014). Politainment (eğlenceli siyaset) kavramı bağlamında Türkiye’de siyasal seçim kampanyalarının analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Algül, F. (2009). Popüler kültür ve siyaset etkileşimi. Media critiques 2009 mass communication and production of the social (s. 287-359) içinde. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Babacan, M. & Haşlak, İ. & Hira, İ. (2011). Sosyal medya ve Arap Baharı. Akademik İncelemeler Dergisi, 6(2), 63-92.
• Bahçecioğlu, E. H. (2023). Popüler kültür odağında sosyal medyada akım trafiği: ’TikTok’ örneği. Etkileşim, 12, 426-454.
• Balcı, Ş. (2007). Bir siyasal kültür yaratıcısı olarak siyasal toplumsallaşma ve siyasal toplumsallaşma sürecinde medyanın işlevleri. B. Arık ve M. Şeker (Ed.), Medya ve Ötesi içinde. Konya: Tablet Yayınları.
• Bösch, M. & Ricks, B. (2021). Broken Promises: TikTok and the German Election. Mozilla Foundation.
• Cervi, L., & Marín-Lladó, C. (2021). What are political parties doing on TikTok? The Spanish case. Profesional de la información, 30(4).
• Çetin, S. (2023). Siyasal iletişim ve yeni medya: Türkiye’de yazılan lisansüstü tezler üzerine eleştirel bir inceleme. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 8(2), 158-177.
• Dara, A. Y. (2011). Kamu yönetiminde halkla ilişkiler ve sosyal medya. Selçuk İletişim, 7(1), 5-15.
• Digital 2024: Türkiye (2024). Datareportal. Erişim adresi (30 Mart 2024): https://datareportal.com/reports/digital-2024-turkey
• Dörner, A. (2002). Politainment versus Mediokratie. Thesenvortrag, Cologne Conference/Medienforum NRW içinde. Erişim adresi (23 Ağusto 2024): https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/a-political-communication-tool-for-generation-y-proposal-for-politainmententertaining-politics--political-entertainment.pdf
• Erdoğan, M. (2019). X-Y-Z kuşakları ve siyasal katılımda rol oynayan faktörler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Geyser, W. (2024). What is TikTok? – Everything You Need to Know in 2024. Erişim adresi (20 Eylül 2024): https://influencermarketinghub.com/what-is-tiktok/
• Göksu, O & Gül Ünlü D & Kuş, O. (2022). TikTok: Sosyal medyada bir paradigma dönüşümü. Konya: Literatürk Academia.
• Göktaş, P. (2016). Y kuşağının bir siyasal iletişim aracı: Politainment önerisi (eğlenceli siyaset/siyasal eğlence). Journal of International Social Research, 9(43).
• Hafızoğlu, Y. (2021). Z kuşağı seçmen davranışları. Journal of Education and New Approaches, 4(2), 141-164.
• Kandemir, E. (2023). Küreselleşme sürecinde yeni medya ve sosyal medya: güvenilir bilgiye ulaşmak. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 62, 84-96.
• Karaduman, N. (2017). Popüler kültürün oluşmasında ve aktarılmasında sosyal medyanın rolü. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(43), 113-133.
• Karlova, N. A., Fisher, K. E. (2013). “Plz RT”: A social diffusion model of 75 misinformation and disinformation for understanding human information behaviour. Information Research, 18, 1-17.
• Kaya, A. R. (1985). Kitle iletişim sistemleri: Basın, radyo ve televizyon yayınlarının düzenlenmesi. Teori Yayınları.
• Kızılkaya, Z. Z. (2022). Gençlerin TikTok kullanım ve doyumu üzerine nitel bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 231-247.
• Koleson, J. (2020). TikTok is on the clock, will democracy stop?. Saint Louis University Law Journal Online. Erişim adresi (1 Kasım 2024): https://scholarship.law.slu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1042&context=lawjournalonline
• Montag, C., Lachmann, B., Herrlich, M. & Zweig, K. (2019). Addictive features of social media/messenger platforms and freemium games against the background of psychological and economic theories. International journal of environmental research and public health, 16(14), 2612.
• Omar, B., & Dequan, W. (2020). Watch, share or create: The influence of personality traits and user motivation on TikTok mobile video usage. International Journal of Interactive Mobile Technologies, 14(4): 121-137.
• Öztekin, A. (2020). Siyasal iletişimin Amerikanlaşması bağlamında AK Parti’nin siyasal iletişim çalışmalarının gazeteler üzerinden incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 7(1), 679-702.
• Scott, D. M. (2010). The new rules of marketing and PR. John Wiley and Sons.
• TikTok. (2024). Erişim adresi (30 Mart 2024): https://www.tiktok.com/about
• TikTok. (2024). Ekrem İmamoğlu TikTok profili. Erişim adresi (30 Mart 2024): https://www.tiktok.com/@ekrem.imamoglu
• TikTok. (2024). Murat Kurum TikTok profili. Erişim adresi (30 Mart 2024): https://www.tiktok.com/@murat_kurum
• TikTok. (2024). Web: https://www.tiktok.com/about
• Uluç, A. V., & Örs, B. (2007). Güneydoğu Anadolu Bölgesinin toplumsal ve siyasal yapısı: mardin örneği’nde siyasal katılım (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Weinberg, T. (2009). The new community rules: Marketing on the social web. O'Reilly.
• Yegen, C. & Bilgin, B. C. (2023). Alternatif habercilik çerçevesinde TikTok: politainment ve bir ‘eğlence haber’ aracı olarak TikTok platformunun potansiyeli. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 474-499.
• YSK. (2024). Mahalli İdareler Bülteni. Erişim adresi (30 Mart 2024): https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/31%20MART%202024%20MAHALLİ%20İDARELER%20BÜLTENİ_portal.pdf