ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE PROJE İMAM HATİP LİSELERİNDE YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ: KONYA ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 55, 117 - 140, 26.12.2022

Ümit Kalkan

https://doi.org/10.32330/nusha.1139182

Öz

Bu araştırmada, öğretmenlerin proje imam hatip liseleri hakkındaki görüşleri ile bu okullarda görev yapan okul yöneticisi ve öğretmen niteliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemi ile yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2020-2021 öğretim yılında Konya ili merkez ilçelerinde özel program ve proje uygulayan 8 imam hatip lisesinde görev yapan 22 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğretmenler, özel program ve proje imam hatip liselerinde uygulanan modelin, eğitim sistemine katkı sağlayan, uygulanabilir bir model olduğunu ve bu okullardaki nitelikli öğrencilerin imam hatip liselerindeki akademik başarıyı artırdığını belirtmişlerdir. Ancak bu eğitim modelinin sürdürülebilir olması için program çeşitliliği, öğretim programı, içerik ve müfredatta düzenlemeler yapılması gerektiğini belirterek, öğrenci ve okul sayısındaki hızlı artışın gelecekte bu okullardaki eğitimin kalitesini düşüreceğini ifade etmişlerdir. Öğretmenler, okul yöneticisi ve öğretmen seçimi kriterleri ile yöneticilerin inisiyatif kullanımı ve yetki devri, yönetici ve öğretmenlerin özlük hakları ile ilgili yasal mevzuatta birtakım düzenlemeler yapılması gerektiğini belirterek mevcut durumun gelecekte sorun oluşturabileceğini düşünmektedirler. Proje imam hatip lisesinde görev yapan/yapacak okul yöneticilerinde, mesleki deneyim, yönetim becerileri, liderlik, çalışkanlık, iletişim becerisi, özverili olma ve liyakat gibi özelliklere vurgu yapan öğretmenler, bu okullara karşı aidiyet ve adanmışlık duygusu olan yöneticilerin daha başarılı olabileceklerini düşünmektedirler. Proje imam hatip liselerinde görev yapan/yapacak öğretmenlerde ise, alan bilgisi, uzmanlık, mesleki tecrübe, çalışkanlık, öğrencilerle iyi iletişim kurabilme, sosyal becerilere sahip, yenilikçi eğitim anlayışını benimseme gibi özellikleri ön plana çıkarmışlardır

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Proje İHL, Yönetici, Öğretmen., Religious Education, Project IHL, Administrator, Teacher.

Management and Teacher Qualifications in Imam Hatip High Schools According to Teachers' Views: The Example Of Konya

Öz

In this research, it is aimed to determine the opinions of the teachers about the project imam hatip high schools and the qualifications of the school administrators and teachers working in these schools. The research was conducted with the case study method, one of the qualitative research methods. The study group of the research consists of 22 teachers working in 8 imam hatip high schools that implement special programs and projects in the central districts of Konya in the 2020-2021 academic year. While determining the study group, criterion sampling method, one of the purposive sampling methods, was used. According to the findings obtained from the research, the teachers stated that the model applied in special program and project imam hatip high schools is an applicable model that contributes to the education system and that the qualified students in these schools increase the academic success in imam hatip high schools. However, they stated that in order for this education model to be sustainable, it is necessary to make arrangements in the program diversity, curriculum, content and curriculum, and stated that the rapid increase in the number of students and schools will reduce the quality of education in these schools in the future. Teachers think that the current situation may cause problems in the future, stating that some regulations should be made in the legal legislation regarding the school administrator and teacher selection criteria, the use of initiative and delegation of authority by the administrators, and the personal rights of administrators and teachers. The teachers who emphasize the professional experience, management skills, leadership, diligence, communication skills, self-sacrifice and merit in the school administrators who work/will work in the project imam hatip high school think that the administrators who have a sense of belonging and dedication to these schools can be more successful. On the other hand, the teachers who work in imam hatip high schools in the project highlighted the features such as field knowledge, expertise, professional experience, diligence, effective communication with students, social skills and adopting an innovative education approach.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Project IHL, Administrator, Teacher.

Kaynakça

• Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Karaöse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164), 159-175. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/715/371
• Aksüt, M. (1997). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri: Özel eğitim okulu müdürlerinin yeterliklerine ilişkin bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Altıntaş, M.E. (2017). Yabancı Dil Hazırlık Sınıfı Olan Proje İmam Hatip Liselerinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri-Nitel Bir Araştırma-.İçinde Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları. ed. İlhan Erdem vd. II/47-63. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (19. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (29 bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cruickshank, D. L., Bainer, D. L. ve Metcalf, K. K. (1999). The act of teaching. Boston: McGraw-Hill.
• Çeli̇kten, M.(2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/19 207-237. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/25118/265225
• DOGM.(2015). Anadolu İmam Hatip Liselerinde Program Çeşitliliği.http://dogm.meb.gov.tr/pdf/AIHL_Program_Cesitliligi.pdf
• Erden, M.(2001). Öğretmenli̇k mesleği̇ne gi̇ri̇ş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• İslam Düşünce Enstitüsü(İDE).(2021). Din eğitiminde yeniden yapılanma: İnsanın anlam arayışına rehberlik. Erişim adresi: https://ide.org.tr/TR/detail/idekitap
• Gülteki̇n, M.(2020). Değişen toplumda eğitim ve öğretmen nitelikleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International 10/1, 654-700. https://doi.org/10.18039/ajesi.682130
• Kalkan, Ü. (2020). İmam hatip liselerinde liderlik, okul kültürü ve kurumsal imaj algısı. Turkish Studies - Religion, 15(3), 347-360. http://dx.doi.org/10.47091/TurkishStudies.41795
• Kara, İ.(2019). Cumhuriyet Türkiyesi’nde bir mesele olarak İslam. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Karadağ, E. (2011). Okul müdürlerinin niteliklerine ilişkin olarak öğretmenlerin oluşturdukları bilişsel kurgular: Fenomonolojik bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 36(159), 25-40. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/246/236
• Karaman, D.(2021). Yöneticilerine göre anadolu imam hatip liselerindeki program çeşitliliği ve proje okul uygulamasının değerlendirilmesi. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi (11)11-37. https://doi.org/10.53112/tudear.869069
• Öcal, M.(1999). Kuruluşundan günümüze imam-hatip liseleri. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 6, 201-254. http://ktp.isam.org.tr/pdficn/030803ic.pdf
• Stubblefield S. D. (1996) Effective teachers in an effective school: A case study (Doktora tezi). UNT Digital Library. University of North Texas. University of North Texas. (Erişim 21 Nisan 2022). https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc278219/
• Şahin, A. E. (2000). İlköğretim yöneticilerinin yeterlilikleri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 22, 243-260. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10374/126961
• Şişman, M. (2013). Eğitimde mükemmellik arayışı (Etkili Okullar). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tosun, C.(2012). Din eğitimi bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Zengin, M.(2019). Modern Türkiye’de Din ve Eğitim Politikaları Ekseninde İmam Hatip Okulları Üzerine Bir Analiz.İçinde Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları. ed. İlhan Erdem vd. I/41-55. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınları.