TEACHERS`OPINIONS ON SOCIAL SKILLS TRAINING WORKING IN SPECIAL EDUCATION SCHOOLS AND CLASSROOM

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 2, 178 - 190, 01.03.2014

Elif Sazak Pınar

Öz

In this research, teachers` working in special schools and classrooms in special education class opinions on teaching social skills were examined. Ten teachers, who are working at Yesilduzce Education Practice School and Work Training Center in Duzce, in Turkey, attended 2011-2012 years, voluntary participated in this study. In this study designed as a qualitative research, focus group interview technique has been used. The data were collected by ´Teacher Interview Form (TIF)´. TIF consists of four sections and has a total of fifteen questions. As a result, teachers have done different definitions of social skills and gave examples. They believe that their students are deficient in social skills due to have disabilities and unrelated families. Another important finding obtained, teachers do not systematically teaching social skills in their classrooms and they believe that social skills training curriculum and school resources are insufficient. Findings are discussed in the context of the literature and recommendations are made.

Anahtar Kelimeler

Social Skills Training, Social Skills, Teacher` Opinions, Special Education Teacher, Student with Special Needs,

ÖZEL EĞİTİM OKULLARINDA VE SINIFLARINDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN SOSYAL BECERİ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Öz

Bu araştırmada özel eğitim okullarında ve sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Çalışmaya 2011-2012 yılı Düzce`de Yeşildüzce Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezinde görev yapan 10 öğretmen gönüllü olarak katılmıştır. Nitel araştırma yöntemi olarak desenlenen bu çalışmada odak grup görüşmesi tekniği kullanılmıştır. Veriler ´Öğretmen Görüşme Formu (ÖGF)` ile toplanmıştır. ÖGF dört bölümden ve toplam on beş sorudan oluşmuştur. Araştırmanın sonucunda öğretmenler farklı sosyal beceri tanımları yapmış ve örnekleri vermişlerdir. Öğrencilerin sosyal beceri yetersizliklerini engelli olmalarına ve ailelerinin ilgisizliğine yormuşlardır. Elde edilen bir diğer önemli bulgu da öğretmenlerin sınıfta sistematik bir sosyal beceri öğretimine yer vermemeleri, müfredatı ve okul kaynaklarını sosyal beceri öğretimi açısından yetersiz bulmalarıdır. Bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Beceri Öğretimi, , Sosyal Beceri, Öğretmen Görüşleri, Özel Eğitim Öğretmeni, Özel Gereksinimli Öğrenci.,

Kaynakça

• Barton-Arwood, S., Murrow, L., Lane, K.,and Jolivette, K., (2005). Project IMPROVE: Improving teachers’ ability to address students’ social needs. Education and Treatment of Children, 28(4), 430-443.
• Başaran, I., (2001). Özel Eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin çalışma koşulları, Ege Eğitim Dergisi, 1(1), ss. 41Bradley, D.F. and West, J.F., (1994). Staff training for the inclusion of students with disabilities: Visions from schoolbased educators. Teacher Education and Special Education, 17, pp.112-118.
• Brigman, G., Lane, D., Switzer, D., Lane, D., and Lawrence, R., (1999). Teaching children school success skills. The Journal of Education Research, 92 (6), pp. 323-329. Doi: 1080/00220679909597615
• Cheney, D. and Barringer, C., (1995). Teacher competence, student diversity, and staff training for the inclusion of middle school students with emotional and behavioral disorders. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 3(3).
• Ciechalski, J.C. and Schmidt, M W., (1995). The effects of social skills training on students with exceptionalities. Elementary School Guidance and Counseling, 29(3), pp. 217-223. Clegg, J.A. and Standen, P.J., (1991). Friendship among adults who have developmental disabilities. American Journal on Mental Retardation, 95, pp. 663-667.
• Çifci Tekinarslan, İ. ve Sazak Pınar, E., (2004). Zihin Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Çocuklarında Var Olan Sosyal Beceriler ve Sosyal Beceri Öğretimine Yönelik Görüşlerin Belirlenmesi. 14. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. 16-17 Kasım 2004. Bolu. Sunulmuş Bildiri.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E., (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitim-Bilim, 4(1), ss. 95Çolak, A. ve Vuran, S., (2006). Kaynaştırma sınıflarında gözlemci olan öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ve sosyal beceri öğretimine ilişkin görüşleri. 16. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. 16-17 Kasım 2006. Samsun. Sunulmuş Bildiri.
• Dinçer, K.E., (2004). Özel eğitimde öğretmen yetiştirme. Article Ocak 14, 2014 tarihinde http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=web& cd=3&ved=0CDoQFjAC&url=http%3A%2F%2F80.251.40.59%2Feducation.ank ara.edu.tr%2Faksoy%2Fere%2Fedincer.doc&ei=KpabUq6vNKyA7QbuxYCABA &usg=AFQjCNFllZvZ4h-8RJatAgoAX21AYi7WAQ&bvm=bv.57155469,d.ZGU adresinden alınmıştır.
• Ergenekon, Y., (2012). "Sosyal yeterlikle ilişkili kavramlar ve sosyal yeterliğin bileşenleri." S. Vuran (Ed.). Sosyal Yeterliklerin Geliştirilmesi: Sosyal Beceri Yetersizliği Gösteren Çocuklar İçin. (s.13-37). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Gresham, F.M., Sugai, G., and Horner, R.H., (2001). Interpreting outcomes of social skills training for students with highincidence disabilities. Exceptional Children, 67, pp. 331-344. Lane, K. L. (1999). Young students at risk for antisocial behavior: The utility of academic and social skills interventions. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 7(4), pp. 211-223.
• Leffert, J., and Siperstein, G.N., (2003). Social skills instruction for students with leraning disabilities. Article 14 Ocak 2014 tarihinde http://s3.amazonaws.com/cmi-teachingld/alerts/10/uploaded_files /original_alert9_03.pdf?1301001049 adresinden alınmıştır.
• Maag, J.W, and Webber, J., (1995). Promoting children’s social development in general education classrooms. Preventing School Failure, 39 (3), pp. 13-20.
• MEB (1997). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Kasım 14, 2013 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26184_0.html. adresinden alınmıştır.
• MEB, (2013). Eğitim Uygulama Okulu Programı. Web sayfası, Ocak 14, 2014 tarihinde http://orgm.meb.gov.tr/www/ozel-egitim-ileilgili-yayimlar/icerik /123 adresinden alınmıştır.
• Pavri, S. and Monda-Amaya, L., (2001). Social support in inclusive schools: Student and teacher perspectives. Exceptional Children, 67(3), pp. 391-411.
• Sargent, L.R., (1991). Social skills for school and community: Systematic instruction for children and youth with cognitive delay. Washington, DC: The Division on Mental Retardation of the Council for Exceptional Children.
• Sazak-Pınar, E., (2009). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sosyal becerilere ilişkin beklentileri ve sosyal beceri öğretim programının öğretmen çıktıları üzerindeki etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sazak Pınar, E., (2012). Öğretmen Adaylarının Sosyal Beceri Öğretimine İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. İlköğretim Online, 11(1), ss. 201-213.
• Sazak-Pınar, E., Sucuoğlu, B., and Çıkrıkçı Demirtaşlı, N., (2013). Identifying of Knowledge Levels of Classroom Teachers Who Have Students with Special Needs in their Classrooms about Teaching Social Skills. Education and Science, 38 (168), pp. 230-2
• Schepis, M.M., Ownbey, J.B., Parsons, M.M., and Reid, D.H., (2000). Training support staff for teaching young children with disabilities in an inclusive preschool setting. Journal of Positive Behavior Interventions, 2, pp. 170-178. Doi: 1177/109830070000200305
• Smith, S.W. and Gilles, D.L., (2003). Using Key Instructional Elements to Systematically Promote Social Skill Generalization for Students with Challenging Behavior. Intervention in School and Clinic, 39(1), pp. 30-37.
• Smith, M.K. and Smith, K.E., (2000). “I believe in inclusion, but…: Regular education early childhood teachers’ perceptions of successful inclusion. Journal of Research in Childhood Education, 14, pp. 161-180.
• Tekin İftar, E. ve Kırcaali-İftar, G., (2012). Etkili Öğretim. Özel Eğitimde Yanlışsız Öğretim Yöntemleri. Ankara: Vize Basın Yayın, ss.69-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H., (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.