İLKÖĞRETİM FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ İÇİN GELİŞTİRİLEN MATERYALLERİN ÖĞRENCİLERİN YARATICI DÜŞÜNME BECERİLERİNE VE ÖZ KAVRAMLARINA ETKİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 106 - 120, 21.04.2018

Yasemin Sayan Hülya Hamurcu

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim
dördüncü sınıf Fen ve Teknoloji dersi için geliştirilen materyallerin
öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerine ve öz kavramlarına etkilerini
belirlemektir. Çalışma, 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Balıkesir merkezdeki bir
ilköğretim okulunda öğrenim gören 76 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada,
eşitlenmemiş kontrol gruplu model kullanılmıştır. Kontrol grubunda ders kitabı
ve çalışma kitabındaki etkinlikler uygulanmıştır. Deney grubunda ise, ders
kitabı ve çalışma kitabı yanında araştırmacılar tarafından geliştirilen çalışma
yaprakları, sunular, eğitsel oyunlargibi materyaller kullanılmıştır. Veriler,
Torrance Yaratıcı Düşünme Testi ve Piers-Harris Öz Kavramı Ölçeği kullanılarak
toplanmıştır. Veriler, betimsel analiz, ilişkisiz örneklemler t-testi ve
ANCOVA teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, uygulama
sonrasıyaratıcı düşünme becerilerin denesneklik alt boyutunda deney grubu
lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunurken, öz kavramı açısından anlamlı
bir fark bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı Düşünme Becerisi, Öz Kavramı, Fen ve Teknoloji Dersi, Öğrenci, İlköğretim

Kaynakça

• • Alkathiri, F., Alshreef, S., Alajmi, S., Alsowayan, A., and Alahmad, N., (2018). A Systematic Review: The Relationship Between Learning Styles and Creative Thinking Skills. English Language and Literature Studies, 8(1), 1925-4776. http://doi.org/10.5539/ells.v8n1p34 (03.02.2018).
• • Arık, A.İ., (1990). Yaratıcılık. Ankara: Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri Dizisi 88. Metropol Matbaası.
• • Aydın, B., (1997). Çocuk ve Ergen Psikolojisi. İstanbul: Marmara Ün. Vakfı Yayınları.
• • Candar, H., (2009). Fen Eğitiminde Yaratıcı Düşünme Öğretim Tekniklerinin Öğrencilerin Akademik Başarı, Tutum ve Motivasyonlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• • Cross, R., (1996). Teaching Primary Science. South Melbourne: Addison Wesley Longman Australia Pty Limited.
• • Çetingöz, D., (2002). Okulöncesi Eğitimi Öğretmenliği Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Becerisinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• • Dere, Z., (2017). Yaratıcılık ve Geliştirilmesi Dersinin Öğretmen Adaylarının Yaratıcılıklarına Etkisinin İncelenmesi. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 3(10), 1192-1199.
• • Ersükmen, E., (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji Ders Öğretmenlerinin Yaratıcılık Kavramına Ilişkin Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• • Fisher, R., (1995). Teaching Children to Think. (3rd Edition) Cheltenham, UK: Stanley Thornes Ltd.
• • Gürkan, T., (2001). Bireyin Çok Yönlü Gelisimi. Bilim ve Aklın Aydınlıgında Eğitim, 22.
• • Karaca & Koray.(2017). The Effect of Using the Creative Reversal Act in Science Education on Middle School Students’ Creativity Levels. Eurasian Journal of Educational Research, 67, 199-214.
• • Karakuş, M., (2000). Alt-Sosyo Ekonomik Düzeydeki İlköğretim 2. Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcılık Düzeylerine Yaratıcı Sorun Çözme Programının Etkisi. http://sosyalbilimler.cukurova.edu.tr/tez/120/ (03.02.2005).
• • Karasar, N., (1998).Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dagıtım.
• • Kılıç, A.F., (2017). Öğretmenlerin Yaratıcı Düşünceyi Destekleme Davranışlarının İncelenmesi. Adıyaman University journal of educational sciences, 7(1), 87-115.
• • Kılıççı, Y., (1992). Okulda Ruh Sağlığı. (2. Baskı) Ankara: Anı Yayıncılık.
• • Laius, A. and Rannikmäe, M., (2005). Theinfluence of STL Teaching on Students’ Creative Thinking. ESERA Conference Contributions of Research to Enhancing Students’ Interest in Learning Science. Barcelona. serv.did.gu.se/ESERA05/cd/esera.htm (12 Temmuz 2010).
• • Lemons, G., (2005). A Qualitative İnvestigation of College Students’ Creative Self-Efficacy. http://gradworks.umi.com/32/02/3202456.html(12 Haziran 2008).
• • Liu, W.C.C.K. and Wang, J., (2005). Academic Self-Concept: A Cross-Sectional Study of Grade And Gender Differences in a Singapore Secondary School. Asia Pasific Education Review, 6(1), 20-27.
• • Liu, W.C.C.K., Wang, J., and Parkins, E.J., (2005). A Longitudinal Study of Students' Academic Self-Concept in a Streamed Setting: The Singapore Context. British Journal of Educational Psychology, 75(4), 567-586.
• • Martel, D.C., (2004). Ben Enerjiyim. (Çeviren; A. Ünel). İstanbul: Arion Yayınevi.
• • Matud, M.P., Rodriguez, C., and Grande, J., (2007). Gender Differences in Creative Thinking. http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=18957305 (12.04. 2018).
• • May, R., (2005). Yaratma Cesareti. İstanbul: Metis Yayınevi.
• • Milli Eğitim Bakanlığı, (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu (1739 S.K.). Ankara: Resmi Gazete.
• • MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2004). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4-5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• • Öner, N., (2005). Piers-Harris’in Çocuklarda Öz-Kavramı Ölçeği El Kitabı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• • Özden, Y., (2005). Öğrenme ve Öğretme. (7. Baskı) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• • Öztürk, D., (2010). Yaratıcı Düşünme Becerisinin İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci Başarısı Üzerindeki Etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• • Öztürk, S., (2006). Anne ve babası boşanmış 9–13 yaşlarındaki çocuklar ile aynı yaş grubundaki anne babası boşanmamış çocukların benlik saygısı ve kaygı düzeyleri ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• • Öztürk, S.K., (2007). Yaratıcı Düşünmeye Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Yaratıcı Düşünme ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• • Pişkin, M., (ed.) (1999). Özsaygıyı Geliştirme Eğitimi. İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• • Raghunathan, A., (2001). How to improve your thinking skills. http://www.psychology4all.com/Thinking.htm (18.07.2018).
• • Rıza, E.T., (2004). Yaratıcılığı Geliştirme Teknikleri. (3. Baskı). İzmir: Birleşik Mat.
• • San, İ. ve Güleryüz, H., (2004). Yaratıcı Eğitim ve Çoklu Zekâ Uygulamaları. Ankara: Artım Yayınları.
• • Sarıca, Ö., (2010). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5 ve 6 Yaş Grubu Çocuklarının Benlik Kavramlarının Çeşitli Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Sungur, N., (1997). Yaratıcı düşünce. (2.Baskı) İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
• • Sungur, N., (1988). Yaratıcı Sorun Çözme Programının Etkililiği: EYT Öğrencilerine İlişkin Bir Araştırma. Yayımlanmış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
• • Sungur, N., (2001). Yaratıcı Okul Düşünen Sınıflar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• • Süzen, D., (1987). İlkokul 5. Sınıf Öğrencilerinde Yaratıcı Düşünme Yeteneği İle Benlik Kavramı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Tezci, E., (1997). Öğrenme Paketleri İle Hazırlanan Çocuk Hikâyelerinin, İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcılık, Başarı ve Tutumlarına Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Tezci, E., (2002). Oluşturmacı Öğretim Tasarım Uygulamasının İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcılıklarına ve Başarılarına Etkisi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• • Ural, G., (2007). Kubaşık Öğrenmenin İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine İlişkin Akademik Başarıları Ve Benlik Kavramları Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Üstündağ, T., (2002). Yaratıcılığa Yolculuk. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• • Yavuz, H.S., (1994). Yaratıcılık. (2. Basım). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• • Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• • Yıldırım, R., (2003). Yaratıcılık ve Yenilik. (4. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• • Yıldız, V. ve İsrael, E., (2002). Yaratıcılığı geliştirmede bir yol: SCAMPER. Yaşadıkça Eğitim, 74-75, 53-55.