Konutlardaki Ahşap Pencerelerde Oluşan Hasarların Tespiti ve İyileştirilmesine Yönelik Öneriler: İstanbul’dan Fener ve Balat Örneği

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 1, 43 - 68, 18.01.2020

Emine Merve Okumuş , Özlem Eren

Öz

Yapı
inşa edilmeye başladığı andan itibaren çevresel etkilerle oluşan bozulmalardan
en çok etkilenen yapı elemanlarından biri pencere sistemleridir. Pencerelerde
oluşan bozulmalar sadece çerçeve ve saydam yüzeylerle sınırlı kalmayıp duvar
boşluğu ile cephe üzerinde birçok yapı fiziği sorununa sebep olmaktadır. Bu
sorunlar yapının performansını, dayanımını ve estetik özelliklerini önemli
ölçüde etkilemektedir. Çalışmada ahşap pencere sistemlerinde oluşan hasarların
tespiti ve iyileştirilmesine yönelik metodoloji geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Çalışma kapsamında Fener ve Balat yerleşimlerinde seçilen 7 konuttaki 56 ahşap
pencere sistemi üzerinde inceleme yapılmıştır. Pencere sistemlerine etki eden
çevresel etkiler, etkilerin oluşturduğu hasar türleri ve hasarların oluştuğu
alanlar görsel incelemelerle tespit edilmiştir. Belirlenen hasarların tasarım,
uygulama ve kullanım aşamalarının hangisinde oluştuğu konusunda araştırmalar
yapıldıktan sonra sistemin performans sürekliliğini sağlamak için bakım
önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ahşap Pencere, Hasar, Bakım, Performans, Fener-Balat

Kaynakça

• [1] ASHRAE., (1997). “Handbook: Fundamentals, Chapter 29, Fenestration”, American Society Of Heating, Refrigerating And Air Conditioning Engineers, Inc., Atlanta GA.
• [2] Ayçam, İ. ve Utkutuğ, G.S., (1999). Farklı malzemelerle üretilen pencere tiplerinin ısıl performanslarının incelenmesi ve enerji etkin pencere seçimi. IV. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi. İzmir, ss:61-73.
• [3] Eriç, M., (2002). Yapı Fiziği ve Malzemesi. İstanbul: Literetür Yayıncılık.
• [4] Toydemir, N., Gürdal, E. ve Tanaçan, L., (2004). Yapı Elemanı Tasarımında Malzeme. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• [5] Gustavsen, A., Arasteh, D., Jelle, B.P., Curcija, C., and Kohler, C., (2008). Developing low-conductance window frames: Capabilities and limitations of current window heat transfer design tools—State-of-the-art review. Journal of building physics, 32(2):131-153.
• [6] Grynning, S., Gustavsen, A., Time, B., and Jelle, B.P., (2013). Windows in the buildings of tomorrow: energy losers or energy gainers?. Energy and buildings, 61(185-192).
• [7] İzgi, U., (1983). Pencere-I Hafif Cepheler Yardımcı Koruyucular. İstanbul: Yay Yayıncılık.
• [8] Baker, P. and Eng, P., (2012). Measure Guideline. Wood Window Repair, Rehabilitation, and Replacement (No. DOE/GO-102012-3633). Building Science Corporation, Somerville, MA (United States). Doi:10.2172/1219869.
• [9] DOW. Hava şartlarına karşı yapı kabuğu yalıtım kılavuzu European. https://www.dowcorning.com/content/publishedlit/62-1471-26.pdf> erişim tarihi 17.10.2015.
• [10] Kiper, A., (1992). Yapı Fiziği Açısından Günümüz Cephe Sistemlerinin Analizi ve Malzeme Seçim Kriterleri Üzerine Bir Araştırma. YL Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• [11] Böke, B., (2015). Yüzeyde Yoğuşma Problemi. 12.Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 8-11 Nisan 2015, İzmir, ss:2507-2512.
• [12] Erkal, N.D., (2009). Yapı Bakımı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MSGSÜ FBE.
• [13] Neşeli, Ö.Ö., (1990). Mimarimizde Cephe Kuruluşuna Malzeme Etkisi Sonucu Günümüzdeki Yapı Fiziği Sorunlarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MSGSÜ FBE.
• [14] http://bresslerinsulation.com/greenhome.html (Erişim tarihi: 05.04.2018).
• [15] Van Den Bossche, N., Huyghe, W., Moens, J., Janssens, A., and Depaepe, M., (2012). Airtightness of the window–wall interface in cavity brick walls. Energy and Buildings, Cilt:45, ss:32-42.
• [16] Tamer, O.M., (2003). Pencere İmalatı. Aka Ofset A.Ş., İstanbul.
• [17] Mills, H. and Lemaitre, A., (1996). Windows and Skylights. Sunset Publishing Corporation, United States.
• [18] Karakurt, H.S., (2008). Pencere Sistemlerinin Isıl Performansının Doğrama Seçeneklerine Bağlı Olarak Değerlendirilmesi. YL Tezi, İTÜ FBE, İstanbul.
• [19] Kılıç, N., (2013). Yenikapı 12 Batığında Kullanılacak Konservasyon Yönteminin Araştırılması ve Koruma Uygulaması. YL Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul.
• [20] Aslan, E., (2012). Tarihi Binaların Dış Yüzeylerinin Korunması. Uzmanlık Tezi. Konya: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Konya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü.
• [21] Milli Eğitim Bakanlığı, (2006). Alüminyum Pencereler. Metal Teknolojisi, Ankara.
• [22] Gustavsen, A., Jelle, B.P., Arasteh, D., and Kohler, C., (2007). State of the Art Highly Insulating Window Frames–Research and Market Review. AIT AS edit, Norway.
• [23] Guardian, (2013). GlassTime Teknik El Kitabı. Luxembourg.
• [24] Derman, H., (2010). Haliç Bütünü İçinde Fener-Balat Yerleşiminin Kentsel Tasarım İlkeleri ve Gestalt Kuramı Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MSGSÜ Fen Bilimler Enstitüsü.
• [25] Yücel, N.N., (1996). Balat'ta Tarihi Çevre Koruma Projesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İTÜ Fen Bilimler Enstitüsü.
• [26] Okumuş, E.M., (2015). Fener ve Balat Yerleşimlerindeki Konutların Ahşap Pencere Sistemlerinde Oluşan Hasarların İncelenmesi ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MSGSÜ Fen Bilimler Enstitüsü.
• [27] Erturan, B. ve Eren, Ö., (2018). Bina Cephelerinin Yenilemesine Karar Vermek İçin Kullanılabilecek Bir Değerlendirme Modeli. Megaron, 13(1):24-38.
• [28] Thomsen, A. and Van der Flier, K., (2002). Updating the housing stock; the need for renovation-based approaches. In Proceedings ENHR conference Housing Cultures: Convergence and Diversity, Vienna.
• [29] Kylili, A., Fokaides, P.A., and Jimenez, P.A.L., (2016). Key Performance Indicators (KPIs) approach in buildings renovation for the sustainability of the built environment: A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, Cilt:56, ss:906-915.