Necil Kâzım Akses’in Piyano İçin Bestelediği Minyatürleri Üzerine Yorum Analizi ve Yapısal Çözümleme

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 15, 24.01.2021

Sibel Sarıcan

Öz

Bu çalışmada Necil Kâzım Akses’in piyano için bestelediği Minyatürler’i üzerine yorum analizi ve yapısal çözümlemesi yapılmıştır. Türk Beşleri’nin bir üyesi olan ve hem besteci hem öğretmen kimliğiyle tanınan Necil Kâzım Akses, Çağdaş Türk Müziği’nin öncüleri arasında yer almaktadır. Akses, çok çeşitli ve geniş yelpazede bestelediği orkestra eserleri, konçertoları, oda müziği ve solo piyano eserleri ile tanınmış bir bestecimizdir. Bu eserler içinde yer alan ve Türk Minyatür sanatının ana fikrinden yola çıkarak bestelediği yedi parçadan oluşan Minyatürler, çağdaş Türk piyano edebiyatının ilkleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Minyatürler; ezgisel, biçimsel, makamsal-modal, armonik, ölçüleme, dinamik, teknik ve yorumculuk açısından incelenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, Necil Kâzım Akses’in, Geleneksel Türk Müziği’nin ögeleri ile Avrupa çağdaş sanat müziğinin ögelerini kendine has üslûbu ile ustaca birleştirdiği görülmektedir. Piyano yazısının teknik ve müzikâl kazanımları açısından değerlendirildiğinde ise, Minyatürlerin yalın ve seçkin nitelikte bir eser olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Necil Kâzım Akses, Minyatürler, Türk Beşleri, Piyano, Makam

Kaynakça

• Aydın, Y., (2003). Türk Beşleri. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Aydıner, M., (2009). Türk Beşlerinin Eserlerinde Gelenekli Müziklerimize İlişkin Unsurların Kullanımları ve Bu Unsurların Kullanımları Ekseninde İki Örnek Piyano Eserinin Analizi. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
• Aydınoğlu, O., (2014). Piyano Eğitiminde Türk Eserlerinin Seslendirilme Durumunun Çağdaş Eser Bağlamında Değerlendirilmesi. Müzik Eğitimi Dergisi, Sayı:9.
• Ağ Karcebaş, G., (2012). Türk Beşlerinin Türk Halk Müziği Eserlerini Çokseslendirme Yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğan, Ö., (2015). Necil Kazım Akses’in “Minyatürler” İsimli Solo Piyano Eserinde İzlenimcilik Etkisi. Fine Arts,10(1):45-74.
• Efe, B. ve Akkaya Çifteoğlu, K., (1999). Minyatür ve Gravürlerle Osmanlı İmparatorluğu. İstanbul.
• Elmas, H., (2000). Çağdaş Türk Resminde Minyatür Etkileri. Konya: Arı Ofset Matbaacılık.
• Gökalp, Z., (1970). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İlyasoğlu, E., (1998). Necil Kâzım Akses; Minyatürden Destana Bir Yolculuk. İstanbul: Yapı Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılık.
• İlyasoğlu, E., (2001). Zaman İçinde Müzik. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Say, A., (1998). Türkiyenin Müzik Atlası. İstanbul: Borusan Kültür ve Sanat Yayınları.
• Selanik, C., (1996). Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Doruk Yayımcılık, Ankara.
• Tanındı, Z., (1996). Türk Minyatür Sanatı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tarman, S., (2011). Atatürk ve Müzik. Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
• Oransay, G., (1976). Musuki Tarihi. Ankara: Yaykur Açık Yükseköğretim Dairesi.