ACCORDİNG TO NUMBER 1 KADİ REGISTRY BOOK, THE TYPOLOGY OF HOUSING IN KUTAHYA AT THE END OF THE 17TH CENTURY AND AT THE BEGINNING OF THE 18TH CENTURY (1695-1703)

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 3, 205 - 221, 01.04.2012

Hicran Hanım Halaç Canan Parla

Öz

ABSTRACT Most of the investigations which take hand Ottoman period of Turkey's social and cultural history are limited to Istanbul. The works about dwelling deal with monumental buildings like palace or mansion. The investigations about the cities of architectural housing except for Istanbul are very restricted. This situation is the same with the capital of Germiyanoğulları, which is Kutahya. Beginning from Seljuk Empire, the historical monuments of Kutahya account for castles and mosques. There is no early period of housing which lasts contemporary. In case of absence of housing belongs to 18th century and even the beginning of 19th century; therefore, this causes generally accepted evaluations. The works which focus on architectural housing and domestic culture belonging to 19th century and before, this necessitate the exploitation of Ottoman documents composing of primary sources like Kadi registry, charter of a waqf, pieces of writing of a waqf, accounting entry of waqf, yearbook, temettuat (profits), mühimme and pieces of writing of land registry. This research article gives information about Kutahya's eight years between 1695 and 1703. Obtained property from Şeriyye registry, road and neighborhood relationship, depending on storey and location information, the housing types of Kutahya and the housing typology of Kutahya at the end of the 17th century and at the beginning of the 18th century are determined.

Anahtar Kelimeler

Kutahya, Kadi registers, house, traditional city pattern, typology.,

1 NO.LU ŞERİYYE SİCİL DEFTERİNE GÖRE 17. YÜZYIL SONU 18. YÜZYIL BAŞINDA KÜTAHYA'DA KONUT TİPOLOJİSİ (1695-1703)

Öz

ÖZET Osmanlı Dönemi Türkiye'sinin toplumsal ve kültürel tarihini ele alan araştırmaların çoğunlukla İstanbul ile sınırlı kaldığı, konutlara eğilen çalışmaların ise, saray ve köşk gibi anıtsal yapıları ele aldıkları görülmektedir. İstanbul dışındaki şehirlerin konut mimarisine eğilen araştırmalar çok sınırlıdır. Germiyanoğullarının başkenti olan Kütahya için de durum böyledir. Kütahya'nın Selçuklu Dönemi'ne kadar geriye giden tarihi eserlerini kale ve cami gibi yapılar teşkil etmekte, günümüze gelebilmiş erken dönem konutları bulunmamaktadır. 18. yüzyıl, hatta erken 19. yüzyıl öncesine ait günümüze gelebilmiş konut bulunmaması, bu konuda genel geçer değerlendirmelerin yapılmasına neden olmaktadır. 19. yüzyıl ve öncesinin konut mimarisi ve domestik kültürüne odaklanan çalışmalar, bu nedenle şeriyye sicilleri, vakfiyeler, vakıf tahrir defterleri, vakıf muhasebe kayıtları, salnameler, temattuat defterleri, mühimme defterleri ve tapu tahrir defterleri gibi birincil kaynakları oluşturan Osmanlı belgelerinin kullanımını gerekli kılmaktadır. Bu araştırma makalesinde, 1695-1703 yılları arasındaki sekiz yıllık zaman dilimi hakkında bilgiler veren Kütahya'nın en erken tarihli 1 no.lu şeriyye sicilinden elde edilen mülk, yol ve komşuluk ilişkileri, kat ve mekan bilgilerine dayanılarak 17. yüzyıl sonu 18. yüzyıl başında Kütahya'da bulunan konut tipleri belirlenmekte ve konut tipolojisi yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Şeriyye sicilleri, konut (menzil), geleneksel kent dokusu, tipoloji.,