HAKEMLERİN KARAR VERME STİLLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 22 - 32, 18.04.2019

Davut Atılgan Yalçın Tükel

Öz

Bu araştırmada
hakemlerin karar verme stillerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel
bir çalışma olup betimsel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
örneklemini: Konya, Karaman ve Kahramanmaraş Gençlik Spor İl Müdürlükleri
bünyesinde düzenlenen spor yarışmalarında görev yapan hakemlerden oluşan toplam
142 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma 2018 yılı Ekim, Kasım ve Aralık
aylarında yapılmıştır. Araştırmanın verileri istatistik yazılım programı
kullanılarak analiz edilmiş ve veri analizinde t-Testi ve F testi analizleri
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda: Hakemlerin dikkatli karar verme
stillerinin yüksek olduğu, kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme
stillerinin ise düşük olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca erkek hakemlerin
kaçıngan karar verme stillerinin kadın hakemlerin kaçıngan karar verme
stillerinden yüksek olduğu, lisansüstü mezunu hakemlerin dikkatli karar verme
stillerinin lisans mezunu hakemlerin dikkatli karar verme stillerinden yüksek
olduğu, 6 yıl ve üstü kıdemi olan hakemlerin kaçıngan karar verme stillerinin 5
yıl ve daha az kıdemi olanlardan düşük olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Katılımcıların karar verme stilleri arasında hakemlik branş değişkeni açısından
ise anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hakem, Karar Verme, Dikkat, Stil, Spor

Kaynakça

• 1. Aktaş, S., (2014). Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı Yöneticilerinin Karar Verme Stillerinin Karşılaştırılması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.
• 2. Arslanoğlu, E., Tekin, M., Arslanoğlu, C. ve Özmutlu, İ., (2010). Voleybol Hakemlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Kaygı ve Temel Psikolojik İhtiyaç Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7, 2, 985-995.
• 3. Atılgan, D., (2018). Beden Eğitimi Öğretmenleri ve Antrenörlerin Özgüven Düzeyleri ile Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20, 4, 8-22.
• 4. Büyüköztürk, Ş., (2018). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 24. Baskı. Ankara, Pegem Akademi.
• 5. Channing, L.B., (2000). Decision-Making Skills Massachusetts.
• 6. Çimen, A., (1999). Karar Verme. İstanbul, Timsah Yayınları.
• 7. Demirbaş, H., (1992). Suçlu ve Suçlu Olmayan Ergenlerin Karar Verme Davranışlarının Karşılaştırılması. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• 8. Deniz, M.E., (2004). Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz Saygı, Karar Verme Stilleri ve Problem Çözme Yöntemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4, 15, 25-35.
• 9. Deryahanoğlu, G., (2014). Kick Boks Hakemlerinin Karar Verme ve Atılganlık Düzeylerinin Algılanan Mesleki Yeterlilik Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• 10. Dinçer, N., (2013). Spor Yöneticilerinin Karar Verme Stilleri İle Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• 11. Durna, E., (1997). Türkiye’de Futbol ve Hakem. İstanbul. Yıldızlar Matbaacılık.
• 12. Göksel, A.G., Pala, A. ve Caz, Ç., (2016). Futbol Hakemlerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Tercihleri ile İletişim Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (UHIVE), 11, 15-28.
• 13. Grunska, J., (2011). Officiating Style. Succesful Sports Officiating. USA: American Sports Education Program, 39-42.
• 14. Karasar, N., (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 26. Baskı. Ankara, Nobel Yayıncılık.
• 15. Kıratlı, E., (2015). Tenis Hakemlerinin Karar Verme Stilleri Ve Empatik Eğilim Düzeylerinin Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• 16. Leveaux, R., (2010). Facilitating Referee’s Decision Making in Sport via the Application of Technology. IBIMA Publishing, 1-8.
• 17. Mann, L., Radford, M., Burnett, P., Ford, S., Band, M., Leung, K., Nakamura, H., Vaughan, G., and Yang, K.S., (1998). Cross-Cultural Differences in Self-Reported Decision-Making Style and Confidence. International Journal of Psychology. 6, 33, 5.
• 18. Marco, C.D., Hartung, P.J., Nevman, I., and Parr, P., (2003). Validitiy of the Decisional Process İnventory. Journal of Vocational Behavior. 63:19.
• 19. Orta, L., (2000). Dünya’da ve Türkiye’de Futbol Hakemliğinin Başlangıcı ve Gelişimi Semineri. Onsekiz Mart Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü, Çanakkale.
• 20. Phillips, S.D., Pazienza, N.J., and Walsh, D., (1984). Decision-Making Styles and Progress in Occupational Decision Making. Journal of Vocational Behavior. Vol:25, 96-105.
• 21. Rainey, D. and Hardy, L. (1999). Sources of Stress, Burnout and Intention to Terminate Among Rugby Union Referees. Journal of Sports Sciences, 17, 797-806.
• 22. Sancez, A.C.J., Calvo, A.L., Bunuel, P.S., and Godoy, S.J.I., (2009). Decision-Making of Spanish Female Basketball Team Players While They Are Competing. Revista de Psicologia del Deporte, 18:369-373.
• 23. Sanders, R.P., (2008). The Decision-Making Styles, Ways of Knowing and Learning Strategy Preferences of Clients at a One-Stop Career Center. Faculty of the Graduate College of the Oklahoma State University, Doctorate Thesis, Stilwater, Oklahoma: Southern Oklahoma State University.
• 24. Sarıdede, Ç., (2018). Voleybol Hakemlerinin Öz Yeterlik Düzeyleri ve Karar Verme Becerilerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Gelişim Üniversitesi.
• 25. Tekin, A.H., Savucu, Y., Ramazanoğlu, F., (2005). Klasman ve Bölge Futbol Hakemlerinin Sosyo-Ekonomik Durumları ve Sorunları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ, 15, 2, 209-217.
• 26. Tekin, M., Özmutlu, İ. ve Erhan, S.E., (2009). Özel Yetenek Sınavlarına Katılan Öğrencilerin Karar Verme ve Düşünme Stillerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11, 3, 42-56.
• 27. Tiryaki, Ş., (2000). Spor Psikolojisi. Ankara. Eylül Kitap ve Yayınevi.
• 28. Tosun, K., (1992). İşletme Yönetimi: Genel Esaslar. Ankara. Baskı. Savaş Yayınları.
• 29. Uzunoğlu, Ö.U., (2008). Türk Futbol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin Klasmanlarına ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü). Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• 30. Uzunoğlu, Ö.U., Şahin, M. ve Fişekçioğlu, B., (2009). Türk Futbol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin Klasmanlarına ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 11, 1, 32–36.
• 31. Weinberg, R.S. and Richardson, P.A., (1990). Psychology of Officiating. USA: Human Kinetics.
• 32. Pepe, H., Filiz K., Pepe, K. ve Can, S., (1992). Futbol Hakemlerinin Hakemlik Geçmişleri ve Sporculuk Geçmişlerinin Tutarlı Karar Vermedeki Etkisinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi BESYO, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2, 6, 33.
• 33. Yalçın, İ, Soyer, .F, Ramazanoğlu, F. ve Aksu, A., (2016). Futbol Hakemlerinin Karar Verme ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Journal of Human Sciences, 13, 3, 5681-5692.
• 34. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid= TDK.GTS.58930cd1819375.03781463 Erişim tarihi: 27/12/2018.