Hicri 835 (Miladi 1431/1432) Tarihli “Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanid”in Onomastik İncelemesi: Balaban Örneği Üzerinden

Yıl 2016, , 69 - 112, 01.04.2016

Vatan Özgül

https://doi.org/10.18589/oa.582934

Öz

Onomastik incelemeler sayesinde Osmanlı kronikleri içinde zikredilen tarihsel şahsiyetlerin gerçek hayatlarını ve kimlikleri ortaya koymaya yardımcı ek bilgiler
ortaya çıkartılabilmektedir. Bu böyle olmasına karşın, Osmanlı tarihi araştırmacılığında, bu yaklaşımdan uzak durulmaktadır. Onomastik incelemeler, yeni bir takım
değerli bulgular ya da ipuçları ortaya koyarak tarih araştırmalarının çerçevesini genişletmemize olanak tanımaktadır. Erken dönem tahrir defterlerindeki kayıtlar bu
noktada, önemli imkanlar sunmaktadır. Bu nedenle, makalemizde, Osmanlı’nda
günümüze kalan en eski defter olan Miladi 1431/1432 tarihli Arnavutluk defteri ele
alınmıştır. Bahse konu onomastik inceleme, bir yöntem önerisiyle birlikte, “Balaban”
onomastiği üzerinden sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Onomastik, Balaban, Zağanos

Kaynakça

• Kaynaklar 1445 Tarihli Paşa Livası İcmal Defteri, haz. Halil İnalcık, Evgeni Radushev, Uğur Altuğ, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 2013 Agacanov, Sergey Grigoreviç: Oğuzlar, çev: Ekber N. Necef ve Ahmet Annabardiyev, İstanbul, Selenge Yayını, 2002. Anonim Selçukname, haz. Halil İbrahim Gök-Fahrettin Coşguner, Ankara: Atıf Yayınları, 2014. Bilge, Mustafa L.: “Arnavutluk”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), 1991, III. Darling, Linda T.: Nasihatnameler, İcmal Defterleri, and the Timar-Holding Ottoman Elite in the Late Sixteenth Century, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 43, 2014. Demircan, Hüsnü: “Orhan Gazi ve Gregory Palamas”, yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı, 1993. Emecen, Feridun M.: Defter-i Köhne: Pirlepe-Kırçova Kesiminin En Eski Timar Defteri (1445-1455), Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 43, 2014. İnalcık, Halil (nşr.): Hicri 835 Tarihli Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayını, 1987. Lowry, Heath W. ve. Erünsal, İsmail E.; Yenice-i Vardar’lı Evrenos Hanedanı: Notlar ve Belgeler, çev. Aynur [Evrenosoğlu] Onbaşıoğlu - Kıvanç Tanrıyar, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayını, 2010. Özgül, Vatan: “16. Yüzyıl Öncesinde Dimetoka, Kızıl Deli ve Balabanlılar”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 53, 2010. Özgül, Vatan: Dimetoka’dan Erzincan’a Bir Alevi Aşiret: Balabanlılar, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2005. Özgül, Vatan: “Erken Dönem Osmanlı Tarihçiliği’nde Bir Onomastik Probleminin Çözümüne Dair: Deli-Tovu-Kara”, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 42, 2013. Özgül, Vatan: “Ilgın-Şeyh Bedreddin Türbesi Kitabesi ve Anonim Selçukname’deki Bilgilerden Hareketle XIII. Yüzyıl Ilgın Tarihine Yeni Bir Katkı”, II. Ulusal Ilgın Sempozyumu Bildirisi, 27 Eylül 2013, Ilgın-Konya. Samur, Tahsin: Ilgın’da Türk Devri Yapıları, Konya: Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayını, 1992. Selvitop, Mehmet: H. 859/M. 1455 Tarihli Batı Trakya Bölgesine Ait İcmal Defteri, yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Anabilim Dalı, 1999. Sivridağ, Abdullah v.dğr. (haz.): 75 Numaralı Gelibolu Livâsı Mufassal Tahrir Defteri (925/1519) I, Ankara: Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Yayını, 2009.