Kullara Tayın, Efendiye Gümüş Takım: Osmanlı İmparatorluğu'nda Dağıtım ve Bölüştürme Düzeni (16.-18. yüzyıl)

Yıl 2013, Cilt: 42 Sayı: 42, 93 - 104, 01.12.2013

HEDDA Reındl

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Breads for the Followers, Silver Vessels for the Lord: The System of Distribution and Redistribution in the Ottoman Empire (16th-18th centuries)

Öz

Osmanlı Sarayının üst düzeyde idarecilere olağanüstü büyük miktarlarda iaşe için ürün dağıtımı birçok modern araştırmacıyı hayrete düşürmektedir. Yalnız, bu olguya yakından bakıldığı zaman, burada kök salmış ve iyi işleyen/yürütülen bir dağıtım ve bölüştürme sisteminin söz konusu olduğu görülebilir. Sosyal açıdan, iaşe tahsisleri yukardan aşağıya doğru işleyen bir mekanizma olduğu göze çarpmakta ve böylece veren/dağıtan kimse, doğrudan taraftar toplayıp iktidarını pekiştirebilecek bir duruma ulaşabilmekteydi. Bu iaşe dağıtım sistemini son derece gelişmiş ince bir hediye verme sistemi tamamlamaktaydı. Bu da, Osmanlılar’da yine bir dağıtım ve bölüştürme alt sistemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Sözkonusu sistem, sosyal açıdan her yöne doğru bir dağıtımı mümkün kılmasına rağmen, ağırlıklı olarak veren kişinin kariyerinin yararına yönelik bir ağ örgüsünü kurmak manasına gelmekteydi. Böyle hallerde dağıtım hareketi çok defa yukarıya doğru yöneltilmekteydi. Dolayısıyla her iki system, bir ferdin toplum içindeki statüsünü/mevkiini pekiştirerek kudret elde etme yönünde işleyebilmekteydi

Anahtar Kelimeler

Osmanlılar’da İaşe ve Dağıtım, Bölüştürme, Toplumsal Statü, Reaya