Bu makalede, Osmanlı tarih literatüründe zayıf bir alan ve edebî tür olan biyografi yazıcılığında tarihî zemin, imkânlar, sorunlar ve eserini kaleme alan biyografı
bekleyen tehlikeler, özellikle 19. yüzyıl bağlamında ele alınmıştır. Temel tezimiz bu
alanın gelişebilmesi için uygun bir tarihî zemin olmasına ve 16. yüzyıl ile başlayıp 18.
yüzyılda zirvesine çıkan terâcim-i ahvâl denilen grup biyografilerinin gayet sağlam
bir geleneği bulunmasına rağmen, terâcim-i ahvâl üzerinden, yeni bir edebî tür olan
tercüme-i hâle, yani şahıs biyografilerine geçişte bir sorunun yaşandığıdır. Bununla
birlikte 19. yüzyıldan itibaren bir yandan önceki dönemlerden intikal eden geleneksel terâcim literatürü devam ettirilip grup biyografi serileri tamamlanırken diğer
yandan modern biyografi alanında cılız ve istisnai de olsa bazı gelişmeler yaşanır;
ancak, bunların yeterli ve tatmin edici ölçekte olmadığının da ifade edilmesi gerekir. Bu yazı, tarihî temelleri ve geleneği gayet sağlam olmasına karşın yeterince ilgi
görmeyen ve güçlü örnek ve ürünler veremeyen biyografi türünün gelişememesinin
yapısal arkaplanı, biyografik verilerin durumu ve problemleri, biyografi konusunda
sınırlı bilgiler sunsa da mevcut veri kaynaklarını kullanan araştırmacıları bekleyen
tehlike ve tuzakları, ayrıca, modern dönemin her şeye rağmen biyograflara sunduğu
yeni imkânları ele almaktadır
Biyografi Terâcim-i ahvâl Belgeler Otobiyografi Hatırat Ahmed Cevdet Paşa Mezartaşları Sicill-i Ahvâl Defterleri
This article examines the issues of historical background, field-specific
problems, pitfalls awaiting a biographer and potential sources in the field of biography writing, a relatively less developed literary field in Ottoman historical literature,
in the context of the 19th century. Our thesis is that despite the existence of a suitable historical bakground for the development of this field, and a solid tradition of
group biographies called terâcim-i ahvâl, a genre which began in the 16th century
and peaked in the 18th, the transition from group biographies (terâcim-i ahvâl) to
tercüme-i hâl (personal biography), a new literary genre of the age, was not without problems. As the traditional biography literature (terâcim-i ahvâl) continued
and group biographies further developed in the 19th century, there were weak and
exceptional signs of development in the field of modern biography, but far from a ufficient level. This article discusses the structural factors in the underdevelopment
of the biography genre, a genre which has not drawn sufficient attention despite its
strong historical roots and tradition and which has not produced significant, good
examples. It also examines the condition of biographical data and its problems, pitfalls awaiting a researcher in exploiting the available sources no matter how little
information they provide, and the new potentials the modern age presents for the
biographers despite all these handicaps
Biography Terâcim-i ahvâl Documents Autobiography Memoirs Ahmed Cevdet Paşa Tombstones Sicill-i Ahvâl Defterleri/Records
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 16 Ekim 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 50 Sayı: 50 |