This article examines the hitherto unexamined Ottoman Turkish text of
the Capitulations granted to the British in 1641. As well as containing the articles
governing Ottoman-British trade and diplomatic jurisdiction, the Capitulations contained a historical narrative that provided a formal record of diplomatic encounters
and practices. By emphasising the importance of bringing tributary gifts and royal
letters as a precondition for receiving the friendship of the sultans, the inclusion of the
historical narrative within the treaty text presented an Ottoman worldview that saw
the sultan at the top of a hierarchy of monarchical power, but also created a layered
narrative of precedent that strengthened the rhetoric of alliance through an ancient
friendship. In examining the text of the Ottoman Turkish and English versions of
this treaty, including full translations of the historical narratives in an appendix, this
article makes the case for viewing the Ottoman Capitulations not just as historical
treaties, but as historical texts.
Capitulations Ahdname Ottoman-British relations historical narrative diplomacy
Bu makale şimdiye kadar incelenmemiş 1641 yılında İngilizlere verilen
ahdname-i hümayunun Osmanlıca metn ini incelenmektedir. Osmanlı-İngiliz ticareti ve diplomatik nüfuz alanlarını düzenleyen maddeleri içermenin yanısıra, kapitülasyonlar diplomatik karşılaşmaların ve uygulamaların resmi kaydını ortaya koyan
bir anlatıyı da barındırmaktaydı. Sultan’ın dostluğundan yararlanmak için hediyeler
ve kraldan mektup getirmenin öneminin altını çizmek suretiyle, tarihsel anlatının
ahdname metnine dahil edilmesi, Sultan’ı saltanat hiyerarşisinin tepesinde konumlandıran Osmanlı dünya görüşünü göstermekle kalmamakta, aynı zamanda kadim
dostluk yoluyla ittifak retoriğini güçlendiren katmanlı bir öncelik anlatısı yaratmaktadır. Tarihsel anlatıların tam tercümelerini zeylde vermek suretiyle bu ahdnamenin
Osmanlıca ve Türkçe versiyonlarını inceleyen makalemiz, Osmanlı ahdnamelerini
sadece tarihsel antlaşmalar değil, aynı zamanda tarihsel metinler olarak da görmek
gerektiğini savunmaktadır.
Kapitülasyonlar Ahdname Osmanlı-İngiliz ilişkileri tarihsel anlatılar diplomasi
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Temmuz 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 48 Sayı: 48 |