Serçe Saray’dan Seyf Saray’a ve Seyfe’ye

Yıl 2024, Cilt: 63 Sayı: 63, 37 - 48, 07.07.2024

İlhan Şahin

https://doi.org/10.18589/oa.1513011

Öz

Bugün Kırşehir ilinin kuzey doğusunda Mucur ilçesi sınırı içinde yer alan Seyfe Gölü ve bu gölün kenarında yer alan Seyfe köyü, Mucur’a 16 km mesafededir. “Kuş cenneti” olarak bilinen göl, yıl içerisinde mevsimlere göre başka diyarlardan ve ülke- lerden göç eden ve döngüsel hayat tarzı yaşayan pek çok kuş türünün konakladığı ve yavruladığı bir yer özelliğini gösterir. Ancak son yıllardaki iklim değişikliği, küresel ısınma ve gölü besleyen su kaynaklarının kuruması ve yüksek buharlaşmanın etkisiyle gölün bu hususiyetini özellikle yaz aylarında büyük ölçüde kaybettiği görülmektedir. Gölün tarihî süreç içinde bilinen en eski adının, kuşların yuvası, mekânı anlamında Serçe veya Serçe Saray olduğu tespit ediliyor. Bu ad muhtemelen Kırşehir ve bölgesi- nin Osmanlı idaresine girdiği 1480 yılından önce Anadolu Selçukluları döneminde verilmiş olmalıdır. Gölün yakınındaki mezraa ve bilahare teşkil edilen köy de Osmanlı arşiv kayıtlarında Serçe veya Serçe Saray adıyla geçmektedir. 1557 tarihinde mezraa ve köyün divanî olarak bilinen vergi hasılatı, timar erleri Seyfi ve kardeşi Haydar’ın müştereken tasarrufunda idi. Bilahare Seyfi’nin adına nispetle köyün Seyf Saray adıyla arşiv kayıtlarında yer almaya başladığı görülüyor. Köyün ve dolayısıyla gölün Seyf Saray adıyla bilinmeye başlaması, Seyfi’nin özellikle köyün teşkilinde ve muhafazasında önemli bir rol oynadığını ve bu hizmetlerine binaen köy ve çevre hal- kı arasında onun hizmetlerinin unutulmayarak ağızdan ağza söylenmiş olabileceğini hatıra getirmektedir. Bu bağlamda köyün ve gölün adının Seyf Saray adıyla anılmaya başlandığı ve zamanla Saray’ın da unutulmasıyla sadece Seyfe adının kalıcı bir hâle geldiğini belirtmek gerekir.

Anahtar Kelimeler

ırşehir, Mucur, Seyfe Gölü, Serçe Saray, Seyf Saray, Seyfe, kuş cenneti.

Kaynakça

• Besli, Ertan: Eski ve Orta Türkçe Hayvan İsimlerinin Etimolojisi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2010.