Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Identifying a Fortified Late Medieval Trade Harbor: Kyme / Chrysonea / Cristo

Yıl 2022, , 393 - 411, 26.12.2022
https://doi.org/10.48120/oad.1179132

Öz

As a result of the gradually weakened Byzantine domination by the Late Middle Ages and the commercial concessions granted in the same period, Italian maritime states began to be influential in sea trade and transportation along the West Anatolian coasts. Meanwhile, the Genoese established colonies in the region and increased commercial relations were continued also with the Turks during the following period. Contemporary chronicles and especially archival documents as primary sources provide detailed information on the Italian presence in West Anatolian cities and ports by the Late Middle Ages; referring to the agreements made, the goods bought and sold, and the overview of cities. Similarly, harbor cities can be found in chronological order with their geographical features thanks to the portolans, which are detailed cartographic studies in map or prose format for seafarers. The former Genoese colonies in Anatolia are currently the subject of various scientific research and also a UNESCO World Heritage Tentative List. However, the literature has significant deficiencies in the context of mapping some cities in archival documents and portolans with existing settlements or ruins. In this study, a certain place formerly utilized by the Genoese called “Cristo”, which is found in the XIVth century archival documents, and was formerly superficially localized as Birgi, Ödemiş, was reconsidered through relevant archival records and portolans. Findings display that the unknown Cristo corresponded to Kyme, namely “Chrysonea” during the Late Byzantine Period. It is understood that Cristo was a fortified port and a relatively secondary trade center that took over the preexisting urban infrastructure there, which was used mainly for alum transportation during the Turkish domination in the region.

Kaynakça

  • VII. Konstantinos, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Constantinus Porphyrogenitus, De Thematibus et De Administrando Imperio, Accedit Hieroclis Synecdemus cum Bandurii et Wesselingii Commentariis (Ed. August Immanuel Bekker), 3, Impensis Ed. Weberi, Bonn, 1840.
  • Ahrweiler, Hélène, “L’histoire et la géographie de la région de Smyrne entre les deux occupations turques (1081-1317) particulièrement au XlIIe siècle”, Byzance: les pays et les territoires, Variorum Reprints, Londra, IV, 1-204.
  • Anna Komnene, The Alexiad (Çev. Elizabeth A. S. Dawes), In Parentheses, Cambridge, Ontario, 2000.
  • Anonim, “Liber Jurium Reipublicae Genuensis”, 1, Historiae Patriae Monumenta, 7, Officina Regia, Torino, 1854.
  • Archivio di Stato di Firenze, CN 01, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/63
  • Archivio di Stato di Firenze, CN 02, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/153
  • Archivio di Stato di Firenze, CN 03, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/62
  • Archivio di Stato di Lucca, Fondo Stampe n. 1193, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/358
  • Arel, Ayda, “Ege Bölgesi Ayanlık Dönemi Mimarisi: 1989 Dönemi Yüzey Araştırmaları”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, 8, 1991, s. 1-23.
  • Ashtor, Eliyahu, Levant Trade in the Middle Ages, Princeton University Press, Princeton, 1983.
  • Bacci, Michele, Martin Rohde (Ed.), The Holy Portolano, The Sacred Geography of Navigation in the Middle Ages / Le Portulan sacré, La géographie religieuse de la navigation au Moyen Âge. Fribourg Colloquium 2013 / Colloque Fribourgeois 2013, De Gruyter, Berlin, Münih ve Boston, 2014.
  • Bahar, Bilge, İzmit Körfezi Bizans Dönemi Savunma Yapıları Bağlamında Gebze, Eskihisar Kalesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2013.
  • Balard, Michel, La Romanie Genoise, 1-2, Atti Della Societa Ligure Di Storia Patria, Cenova, 1978.
  • Balard, Michel, “Péra au XIVe Siécle – Documents Notariés des Archives de Gênes”, Les Italiens a Byzance (Ed. Michel Balard – Angeliki E. Laiou – Catherine Otten-Froux) (ss. 9-78), Publications de la Sorbonne, Paris, 1987.
  • Balletto, Laura, Liber Officii Provisionis Romanie (Genova, 1424-1428), C.N.R., Cenova, 2000.
  • Belgrano, Luigi Tommaso, “Documenti riguardanti la colonia Genovese di Pera”, Atti della Società Ligure di Storia Patria, 13, 1877, s. 99-417, 932-1003.
  • Belke, Klaus, “Die Küsten von Hellespont und Bithynien im Spiegel der Portulane und Portulankarten”, Philia, 1(ek), 2016, s. 157-189.
  • Benvenuti, Gino, Storia della Repubblica di Genova, Mursia, Milano, 1977.
  • Bertolotto, Gerolamo, Angelo Sanguineti, “Nuova serie di documenti sulle relazioni di Genova coll'Impero Bizantino, raccolti da can. Angelo Sanguineti e pubblicati con molte aggiunte dal prof. Gerolamo Bertolotto”, Atti della Società Ligure di Storia Patria, 28, 1896, s. 337-573.
  • Beyru, Rauf, 19. Yüzyılda İzmir Kenti, Literatür, İstanbul, 2011.
  • Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2972, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.2972
  • Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 14207, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.14207
  • Biblioteca de Catalunya, Inv. 3236, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/90
  • Biblioteca Nazionale Marciana, It. IV, 1912, =10057, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/187
  • Biblioteca Nazionale Marciana, It Z.76, 4783, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/1232
  • Biblioteca Palatina Parma, Ms. Parm. 1612, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pizigani_1367_Chart_10MB.jpg
  • Biblioteca Riccardiana, Ricc. 3827, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/53
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE AA-566 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b55007074s.r
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE B-696 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b52503220z/
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE B-1131 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b530648817
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE B-8268 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53064877h
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE C-5088 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b530748212
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE D-7900. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b59011076
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE DD-687 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b5901108m
  • Bibliothèque nationale de France, M, Espagnol 30, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b52509636n
  • Bodleian Library, MS Douce 390, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/1191
  • Brătianu, Gheorghe I., Actes des notaires génois de Péra et de Caffa de la fin du XIIIe siècle (1281-1290), Cultura Nationala, Bükreş, 1927.
  • British Library, Add. MS 27376, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/458
  • Bunson, Matthew, Encyclopedia of the Roman Empire, Infobase Publishing, ABD, 2014.
  • Campbell, Tony, “Portolan charts from the late thirteenth century to 1500”, The History of Cartography, 1 (Ed. John Brian Harley – David Woodward), University of Chicago, Chicago, 1987, s. 371-463.
  • Campbell, Tony, “The Introduction and Abandonment of Toponyms on Portolan Charts 1300 to 1600”, Map History / History of Cartography, 2015, http://www.maphistory.info/ToponymyMenu.html
  • Carr, Mike, Merchant Crusaders in the Aegean, 1291–1352, The Boydell Press, Woodbridge, 2015.
  • Cassidy, Nathan John, A Translation and Historical Commentary of Book One and Book Two of the Historia of Geōrgios Pachymerēs, Basılmamış Doktora Tezi, University of Western Australia, School of Humanities, 2004.
  • Ciriaco de’ Pizzicolli, Later Travels (Ed. Edward W. Bodnar), Harvard University Press, Cambridge, 2003. Collezione Alberto Quartapelle.
  • Crow, James, “Fortifications”, The Archaeology of Byzantine Anatolia, From the End of Late Antiquity until the Coming of the Turks (Ed. Philipp Niewöhner), Oxford University Press, Oxford, 2017, s. 90-108.
  • Culerrier, Pascal, “Les évêchés suffragants d'Éphèse aux 5e-13e siècles”, Revue des études byzantines, 45, 1987, s. 139-164.
  • Delatte, Armand, Les Portulans Grecs, 1, Liège Faculté de Philosophie et Lettres & Librairie E. Droz, Liège, 1947.
  • Delatte, Armand, Les Portulans Grecs, 2, Palais des Academies, Brüksel, 1958.
  • Deluigi, Humberto Cesar Hugo, Winter in the Land of Rûm: Komnenian Defenses Against the Turks in Western Anatolia, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara, 2015.
  • Dennis, George T., “The Short Chronicle of Lesbos, 1355–1428”, Byzantium and the Franks, 1350–1420, Variorum Reprints, Londra, 1982, s. 3-22.
  • Desimoni, Cornelio, Luigi Tommaso Belgrano, Atlante Idrografico del Medio Evo Posseduto dal Prof. Tammar Luxoro, Tip. del R. I. de’ Sordo-Muti, Cenova, 1867.
  • Doukas, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Ducas (Ed. August Immanuel Bekker), Impensis Ed. Weberi, Bonn, 1834.
  • Doukas, Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks (Ed. Harry J. Magoulias), Wayne State University Press, Detroit, 1975.
  • Evans, Allan (Ed.), La pratica della mercatura, Mediaeval Academy of America, Cambridge, 1936.
  • Fleet, Kate, European and Islamic Trade in the Early Ottoman State: The Merchants of Genoa and Turkey, Cambridge University Press, Cambridge, 1999.
  • Foss, Clive, David Winfield, Byzantine Fortifications, An Introduction, University of South Africa, Pretoria, 1986.
  • Gautier Dalché, Patrick, “De Pétrarque à Raimondo Marliano : aux origines de la géographie historique, Archives d'histoire doctrinale et littéraire du Moyen Age”, 79, 2012, s. 161-191.
  • Gautier Dalché, Patrick, “Les cartes marines comme source de réflexion géographique au XVe siècle”, Maps and Travel in the Middle Ages and the Early Modern Period (Ed. Ingrid Baumgärtner – Nirit Ben-Aryeh Debby – Katrin Kogman-Appel), De Gruyter, Berlin ve Boston, 2019, s. 165-188.
  • Gelzer, Heinrich (Ed.), Ungedruckte und ungenügend veröffentlichte Texte der Notitiae episcopatuum, Akademie der Wissenschaften, Münih, 1900.
  • Georgios Kiprios, Georgii Cyprii Descriptio Orbis Romani (Ed. Heinrich Gelzer), B.G. Teubner Verlag, Leipzig, 1890.
  • Gibbon, Edward, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, 2, Cosimo Classics, New York, 2008.
  • Google Maps, https://www.google.com/maps
  • İbn-i Battuta, The Travels of Ibn Battuta, A.D. 1325–1354, 2 (Ed. Hamilton Alexander Rosskeen Gibb), Cambridge University Press, Cambridge, 1962.
  • Kahyaoğlu, Mehmet, “Portolan Charts and Harbor Towns in Western Asia Minor towards the End of the Byzantine Empire”, Trade in Byzantium, Papers from the Third International Sevgi Gönül Byzantine Studies Symposium (Ed. Paul Magdalino – Nevra Necipoğlu), Koç Üniversitesi ANAMED, İstanbul, 2016, s. 267-277.
  • Kontogiannis, Nikos D., Byzantine Fortifications: Protecting the Roman Empire in the East, Pen & Sword Military, Yorkshire, Philadelphia, 2022.
  • Kretschmer, Konrad, Die Italienischen Portolane des Mittelalters: Ein Beitrag zur Geschichte der Kartographie und Nautik, E. S. Mittler und Sohn, Berlin, 1909.
  • La Marca, Antonio, “Eski ve Yeni Görünümüyle Aiolis Kymesi Arkeolojik Siti”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 36(3), 2015, s. 113-134.
  • La Marca, Antonio, “Kyme d’Eolide: dal paesaggio antico a quello moderno”, Studi su Kyme eolica, 6 (Ed. Antonio La Marca), Università della Calabria, Rende, 2017, s. 1-39.
  • La Marca, Antonio, “La Trasformazione Dello Spazio Urbano Nell’area Centrale di Kyme Eolica, Aiolis Kyme’si Antik Kenti Merkezindeki Kentsel Alan Dönüşümü”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 38(2), 2017, s. 237-252.
  • La Marca, Antonio, “Benvenuti a Kyme, La Cuma dell’Asia Minore”, Archeologia Viva, 2020/2, 2020, ss. 40-52. Laflı, Ergün, Maurizio Buora, Denys Pringle, “Four Frankish gravestones from medieval Ephesus”, Anatolian Studies, 71, 2021, s. 171-184.
  • Laurent, Vitalien, Le corpus des sceaux de l'Empire byzantin, 5(1), CNRS, Paris, 1963.
  • Lemerle, Paul, L'Émirat d'Aydin, Byzance et l'Occident: Recherches sur “La geste d'Umur Pacha”, Presses universitaires de France, Paris, 1957.
  • Liagre-De Sturler, Leóne, Les relations commerciales entre Gênes, la Belgique et l'Outremont, d'après les archives notariales génoises, 1320-1400, Institut historique belge de Rome ve Academia Belgica, Roma ve Brüksel, 1969.
  • Library of Congress, G5672.M4P5 13-- .P6, https://www.loc.gov/item/2003630429/
  • Lisciandrelli, Pasquale, “Trattati e Negoziazioni Politiche della Repubblica di Genova (958-1797)”, Atti della Società Ligure di Storia Patria, 1(75), 1960.
  • Miller, Konrad, Die Weltkarte des Castorius, gennant die Peutinger’sche Tafel in den farben des originals herausgegeben und eingeleitet, Otto Maier, Ravensburg, 1888.
  • Miller, William, Essays on the Latin Orient, Cambridge University Press, Cambridge, 1921.
  • Müller-Wiener, Wolfgang, “Die Stadtbefestigungen von İzmir, Sığacık und Çandarlı”, Istanbuler Mitteilungen, 12, 1962, s. 59-114.
  • Müller-Wiener, Wolfgang, “Kuşadası und Yeni-Foça – Zwei italienische Gründungsstädte des Mittelsalters”, Istanbuler Mitteilungen, 25, 1975, s. 399-420.
  • National Library of Australia, YYef 2014-561, https://nla.gov.au/nla.obj-233480935
  • Nesbitt, John W., Nicolas Oikonomides, Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art: West, Northwest, and Central Asia Minor and the Orient, 3, Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington, D.C., 1996.
  • Niketas Choniates, O City of Byzantium: Annals of Niketas Choniates (Çev. Harry J. Magoulias), Wayne State University Press, Detroit, 1984.
  • Odo de Deuil, De Profectione Ludovici VII in Orientem, The Journey of Louis VII to the East (Çev. Virginia Gingerick Berry), Columbia University Press, New York, 1948.
  • Ostrogorsky, Georg, Bizans Devleti Tarihi (Çev. Fikret Işıltan), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1991.
  • Özyiğit, Ömer, Phokaia I – Kent Duvarları ve Restorasyonu, Ege Yayınları, İstanbul, 2017.
  • Parthey, Gustav (Ed.), Hieroclis Synecdemus et notitiae Graecae episcopatuum: Accedunt Nili Doxapatrii notitia patriarchatuum et locorum nomina immutata, Friderici Nicolai, Berlin, 1866.
  • Patitucci, Stella, Giovanni Uggeri, “Kyme eolica e il castello bizantino”, Atti della Pontificia Accademia Romana di Archeologia, Rendiconti, 72, 2001, s. 47-112.
  • Penna, Dafni, The Byzantine Imperial Acts to Venice, Pisa and Genoa, 10th–12th Centuries: A Comparative Legal Study, Eleven, Lahey, 2012.
  • Pertz, Georg Heinrich, “Cafari et continuatorum Annales Ianuae a. 1099 – 1294”, Monumenta Germaniae Historica, 18, 1863, s. 1-356.
  • Pinder, Moritz, Gustav Parthey, Ravennatis Anonymi Cosmographia et Gvidonis Geographica, Friderici Nicolai (Gustav Parthey), Berlin, 1871.
  • Ragone, Giuseppe, “Il tempio di Apollo 'Gryneios' in Eolide. Testimonianze antiquarie, fonti antiche, elementi per la ricerca topografica”, Studi Ellenistici, 3, 1990, s. 9-112.
  • Roccatagliata, Ausilia, Notai Genovesi in Oltremare – Atti Rogati a Pera e Mitilene, 1-2, Università di Genova, Cenova, 1982.
  • Rovere, Antonella, Documenti della Maona di Chio (Secc. XIV – XVI), Atti della Società Ligure di Storia Patria, Cenova, 1979.
  • Sağlam, Hasan Sercan, Urban Palimpsest at Galata & An Architectural Inventory Study for the Genoese Colonial Territories in Asia Minor, Basılmamış Doktora Tezi, Politecnico di Milano, 2018.
  • Sağlam, Hasan Sercan, “Çeşme Kalesi'nin UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi İlgisindeki “Ceneviz” Dönemine Metodolojik Bir Yaklaşım”, Journal of Humanities and Tourism Research, 11(3), 2021, s. 551-568.
  • Sağlam, Hasan Sercan, “UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi Bağlamında Kuşadası Eleştirisi ve Var Olmamış Bir Ceneviz Kolonisi: Scalanova”, Kent Akademisi, 15(2), 2022, s. 452-480.
  • Sağlam, Hasan Sercan, “Identifying a late medieval maritime defense network: Tower of Büyük Maden Island, Tower of Mardaliç Island and Castle of Çandarlı”, European Journal of Post-Classical Archaeologies (PCA), 12, 2022.
  • Sauli, Lodovico, Della Colonia dei Genovesi in Galata, Giuseppe Bocca, Torino, 1831.
  • Scalamonti, Francesco, Vita Viri Clarissimi et Famosissimi Kyriaci Anconitani (Ed. Charles Mitchell – Edward W. Bodnar), American Philosophical Society, Philadelphia, 1996.
  • Seeliger, Martin, Anna Pint, Stefan Feuser, Svenja Riedesel, Nick Marriner, Peter Frenzel, Felix Pirson, Andreas Bolten, Helmut Brückner, “Elaia, Pergamon's maritime satellite: the rise and fall of an ancient harbour city shaped by shoreline migration”, Journal of Quaternary Science, 34(3), 2019, s. 228-244.
  • Setton, Kenneth Meyer, The Papacy and the Levant, 1204–1571, 1-2, American Philosophical Society, Philadelphia, 1997.
  • Sinclair, Thomas, Eastern Trade and the Mediterranean in the Middle Ages: Pegolotti’s Ayas-Tabriz Itinerary and its Commercial Context, Routledge, Abingdon & New York, 2020.
  • Stauber, Josef, Die Bucht von Adramytteion, Dr. Rudolf Habelt, Bonn, 1996.
  • Stringa, Paolo, Genova e la Liguria nel Mediterraneo, Sagep, Cenova, 1982; Evgeny Khvalkov, The Colonies of Genoa in the Black Sea Region: Evolution and Transformation, Routledge, Abingdon & New York, 2018.
  • Tomaschek, Wilhelm, “Zur Historischen Topographie Von Kleinasien Im Mittelalter”, Sitzungsberichte der Philosophisch-Historischen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschafte, 124/8, 1891, VIII, s. 1-106.
  • Turan, Şerafettin, Türkiye – İtalya İlişkileri I: Selçuklular'dan Bizans'ın Sona Erişine, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, 2000.
  • UNESCO, Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes from the Mediterranean to the Black Sea, 14/04/2020, https://whc.unesco.org/en/tentativelists/6468/
  • Wright, Christopher, The Gattilusio Lordships and the Aegean World, 1355-1462, BRILL, Leiden ve Boston, 2014.
  • Yale University Library, Art Storage 1980 158, https://collections.library.yale.edu/catalog/2005106
  • Yavuzatmaca, Mercan, A Study on the Building Techniques and Materials in the Late Antique and Byzantine Fortifications in Anatolia: Ancyra and Nicaea, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 2016.
  • Yılmaz, Lale, “UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde Ege Bölgesi Ceneviz Kaleleri”, Journal of Humanities and Tourism Research, 11(3), 2021, s. 577-596.

Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo

Yıl 2022, , 393 - 411, 26.12.2022
https://doi.org/10.48120/oad.1179132

Öz

Geç Ortaçağ’da giderek zayıflayan Bizans hakimiyeti ve aynı dönemde verilmiş ticari imtiyazlar sonucu Batı Anadolu kıyıları boyunca deniz ticareti ve ulaşımında İtalyan denizci devletleri etkili olmaya başlamıştır. Bu esnada bölgede Cenevizliler tarafından yerleşik koloniler kurulmuş, artan ticari ilişkiler ilerleyen süreçte Türklerle de devam etmiştir. Çağdaş kroniklerin yanında özellikle de arşiv belgeleri, birincil kaynaklar olarak Geç Ortaçağ’da Batı Anadolu kentleriyle limanlarındaki İtalyan varlığına ilişkin detaylı bilgi sağlamakta; yapılan anlaşmalara, alınıp satılan mallara ve şehirlerin genel görünümüne değinmektedir. Benzer şekilde, denizcilere yönelik harita ya da düz yazı formatındaki ayrıntılı kartografik çalışmalar olan portolanlar yardımıyla liman kentleri, coğrafi özellikleriyle kronolojik sırada takip edilebilmektedir. Anadolu genelindeki Ceneviz kolonileri güncel olarak çeşitli bilimsel araştırmalara konu edilmekte olup ayrıca UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi ilgisindedir. Yine de akademik yazında, arşiv belgeleri ve portolanlardaki birtakım liman kentlerinin, mevcut yerleşmeler veya kalıntılarla eşleştirilmesinde önemli eksiklikler vardır. Bu çalışmada, XIV. yüzyıl Ceneviz arşiv belgelerinde rastlanan ve önceden yüzeysel şekilde Birgi, Ödemiş olarak lokalize edilen bir dönem Ceneviz kullanımındaki “Cristo”, ilgili arşiv kayıtları ve portolanlar yoluyla tekrardan değerlendirilmiştir. Bulgular, meçhul Cristo’nun Geç Bizans Dönemi’nde “Chrysonea” ismine sahip Kyme’ye denk geldiğini göstermektedir. Buranın, daha önceden var olan kentsel altyapıyı bölgedeki Türk hakimiyeti esnasında devralarak başta şap nakliyesi için kullanmış tahkimli bir liman ve nispeten ikincil bir ticaret merkezi olduğu anlaşılmaktadır.

Kaynakça

  • VII. Konstantinos, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Constantinus Porphyrogenitus, De Thematibus et De Administrando Imperio, Accedit Hieroclis Synecdemus cum Bandurii et Wesselingii Commentariis (Ed. August Immanuel Bekker), 3, Impensis Ed. Weberi, Bonn, 1840.
  • Ahrweiler, Hélène, “L’histoire et la géographie de la région de Smyrne entre les deux occupations turques (1081-1317) particulièrement au XlIIe siècle”, Byzance: les pays et les territoires, Variorum Reprints, Londra, IV, 1-204.
  • Anna Komnene, The Alexiad (Çev. Elizabeth A. S. Dawes), In Parentheses, Cambridge, Ontario, 2000.
  • Anonim, “Liber Jurium Reipublicae Genuensis”, 1, Historiae Patriae Monumenta, 7, Officina Regia, Torino, 1854.
  • Archivio di Stato di Firenze, CN 01, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/63
  • Archivio di Stato di Firenze, CN 02, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/153
  • Archivio di Stato di Firenze, CN 03, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/62
  • Archivio di Stato di Lucca, Fondo Stampe n. 1193, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/358
  • Arel, Ayda, “Ege Bölgesi Ayanlık Dönemi Mimarisi: 1989 Dönemi Yüzey Araştırmaları”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, 8, 1991, s. 1-23.
  • Ashtor, Eliyahu, Levant Trade in the Middle Ages, Princeton University Press, Princeton, 1983.
  • Bacci, Michele, Martin Rohde (Ed.), The Holy Portolano, The Sacred Geography of Navigation in the Middle Ages / Le Portulan sacré, La géographie religieuse de la navigation au Moyen Âge. Fribourg Colloquium 2013 / Colloque Fribourgeois 2013, De Gruyter, Berlin, Münih ve Boston, 2014.
  • Bahar, Bilge, İzmit Körfezi Bizans Dönemi Savunma Yapıları Bağlamında Gebze, Eskihisar Kalesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2013.
  • Balard, Michel, La Romanie Genoise, 1-2, Atti Della Societa Ligure Di Storia Patria, Cenova, 1978.
  • Balard, Michel, “Péra au XIVe Siécle – Documents Notariés des Archives de Gênes”, Les Italiens a Byzance (Ed. Michel Balard – Angeliki E. Laiou – Catherine Otten-Froux) (ss. 9-78), Publications de la Sorbonne, Paris, 1987.
  • Balletto, Laura, Liber Officii Provisionis Romanie (Genova, 1424-1428), C.N.R., Cenova, 2000.
  • Belgrano, Luigi Tommaso, “Documenti riguardanti la colonia Genovese di Pera”, Atti della Società Ligure di Storia Patria, 13, 1877, s. 99-417, 932-1003.
  • Belke, Klaus, “Die Küsten von Hellespont und Bithynien im Spiegel der Portulane und Portulankarten”, Philia, 1(ek), 2016, s. 157-189.
  • Benvenuti, Gino, Storia della Repubblica di Genova, Mursia, Milano, 1977.
  • Bertolotto, Gerolamo, Angelo Sanguineti, “Nuova serie di documenti sulle relazioni di Genova coll'Impero Bizantino, raccolti da can. Angelo Sanguineti e pubblicati con molte aggiunte dal prof. Gerolamo Bertolotto”, Atti della Società Ligure di Storia Patria, 28, 1896, s. 337-573.
  • Beyru, Rauf, 19. Yüzyılda İzmir Kenti, Literatür, İstanbul, 2011.
  • Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 2972, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.2972
  • Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 14207, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.14207
  • Biblioteca de Catalunya, Inv. 3236, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/90
  • Biblioteca Nazionale Marciana, It. IV, 1912, =10057, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/187
  • Biblioteca Nazionale Marciana, It Z.76, 4783, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/1232
  • Biblioteca Palatina Parma, Ms. Parm. 1612, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pizigani_1367_Chart_10MB.jpg
  • Biblioteca Riccardiana, Ricc. 3827, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/53
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE AA-566 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b55007074s.r
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE B-696 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b52503220z/
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE B-1131 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b530648817
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE B-8268 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53064877h
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE C-5088 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b530748212
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE D-7900. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b59011076
  • Bibliothèque nationale de France, CPL, GE DD-687 (RES), https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b5901108m
  • Bibliothèque nationale de France, M, Espagnol 30, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b52509636n
  • Bodleian Library, MS Douce 390, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/1191
  • Brătianu, Gheorghe I., Actes des notaires génois de Péra et de Caffa de la fin du XIIIe siècle (1281-1290), Cultura Nationala, Bükreş, 1927.
  • British Library, Add. MS 27376, ERC MEDEA-CHART, https://medea.fc.ul.pt/view/chart/458
  • Bunson, Matthew, Encyclopedia of the Roman Empire, Infobase Publishing, ABD, 2014.
  • Campbell, Tony, “Portolan charts from the late thirteenth century to 1500”, The History of Cartography, 1 (Ed. John Brian Harley – David Woodward), University of Chicago, Chicago, 1987, s. 371-463.
  • Campbell, Tony, “The Introduction and Abandonment of Toponyms on Portolan Charts 1300 to 1600”, Map History / History of Cartography, 2015, http://www.maphistory.info/ToponymyMenu.html
  • Carr, Mike, Merchant Crusaders in the Aegean, 1291–1352, The Boydell Press, Woodbridge, 2015.
  • Cassidy, Nathan John, A Translation and Historical Commentary of Book One and Book Two of the Historia of Geōrgios Pachymerēs, Basılmamış Doktora Tezi, University of Western Australia, School of Humanities, 2004.
  • Ciriaco de’ Pizzicolli, Later Travels (Ed. Edward W. Bodnar), Harvard University Press, Cambridge, 2003. Collezione Alberto Quartapelle.
  • Crow, James, “Fortifications”, The Archaeology of Byzantine Anatolia, From the End of Late Antiquity until the Coming of the Turks (Ed. Philipp Niewöhner), Oxford University Press, Oxford, 2017, s. 90-108.
  • Culerrier, Pascal, “Les évêchés suffragants d'Éphèse aux 5e-13e siècles”, Revue des études byzantines, 45, 1987, s. 139-164.
  • Delatte, Armand, Les Portulans Grecs, 1, Liège Faculté de Philosophie et Lettres & Librairie E. Droz, Liège, 1947.
  • Delatte, Armand, Les Portulans Grecs, 2, Palais des Academies, Brüksel, 1958.
  • Deluigi, Humberto Cesar Hugo, Winter in the Land of Rûm: Komnenian Defenses Against the Turks in Western Anatolia, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara, 2015.
  • Dennis, George T., “The Short Chronicle of Lesbos, 1355–1428”, Byzantium and the Franks, 1350–1420, Variorum Reprints, Londra, 1982, s. 3-22.
  • Desimoni, Cornelio, Luigi Tommaso Belgrano, Atlante Idrografico del Medio Evo Posseduto dal Prof. Tammar Luxoro, Tip. del R. I. de’ Sordo-Muti, Cenova, 1867.
  • Doukas, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Ducas (Ed. August Immanuel Bekker), Impensis Ed. Weberi, Bonn, 1834.
  • Doukas, Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks (Ed. Harry J. Magoulias), Wayne State University Press, Detroit, 1975.
  • Evans, Allan (Ed.), La pratica della mercatura, Mediaeval Academy of America, Cambridge, 1936.
  • Fleet, Kate, European and Islamic Trade in the Early Ottoman State: The Merchants of Genoa and Turkey, Cambridge University Press, Cambridge, 1999.
  • Foss, Clive, David Winfield, Byzantine Fortifications, An Introduction, University of South Africa, Pretoria, 1986.
  • Gautier Dalché, Patrick, “De Pétrarque à Raimondo Marliano : aux origines de la géographie historique, Archives d'histoire doctrinale et littéraire du Moyen Age”, 79, 2012, s. 161-191.
  • Gautier Dalché, Patrick, “Les cartes marines comme source de réflexion géographique au XVe siècle”, Maps and Travel in the Middle Ages and the Early Modern Period (Ed. Ingrid Baumgärtner – Nirit Ben-Aryeh Debby – Katrin Kogman-Appel), De Gruyter, Berlin ve Boston, 2019, s. 165-188.
  • Gelzer, Heinrich (Ed.), Ungedruckte und ungenügend veröffentlichte Texte der Notitiae episcopatuum, Akademie der Wissenschaften, Münih, 1900.
  • Georgios Kiprios, Georgii Cyprii Descriptio Orbis Romani (Ed. Heinrich Gelzer), B.G. Teubner Verlag, Leipzig, 1890.
  • Gibbon, Edward, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, 2, Cosimo Classics, New York, 2008.
  • Google Maps, https://www.google.com/maps
  • İbn-i Battuta, The Travels of Ibn Battuta, A.D. 1325–1354, 2 (Ed. Hamilton Alexander Rosskeen Gibb), Cambridge University Press, Cambridge, 1962.
  • Kahyaoğlu, Mehmet, “Portolan Charts and Harbor Towns in Western Asia Minor towards the End of the Byzantine Empire”, Trade in Byzantium, Papers from the Third International Sevgi Gönül Byzantine Studies Symposium (Ed. Paul Magdalino – Nevra Necipoğlu), Koç Üniversitesi ANAMED, İstanbul, 2016, s. 267-277.
  • Kontogiannis, Nikos D., Byzantine Fortifications: Protecting the Roman Empire in the East, Pen & Sword Military, Yorkshire, Philadelphia, 2022.
  • Kretschmer, Konrad, Die Italienischen Portolane des Mittelalters: Ein Beitrag zur Geschichte der Kartographie und Nautik, E. S. Mittler und Sohn, Berlin, 1909.
  • La Marca, Antonio, “Eski ve Yeni Görünümüyle Aiolis Kymesi Arkeolojik Siti”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 36(3), 2015, s. 113-134.
  • La Marca, Antonio, “Kyme d’Eolide: dal paesaggio antico a quello moderno”, Studi su Kyme eolica, 6 (Ed. Antonio La Marca), Università della Calabria, Rende, 2017, s. 1-39.
  • La Marca, Antonio, “La Trasformazione Dello Spazio Urbano Nell’area Centrale di Kyme Eolica, Aiolis Kyme’si Antik Kenti Merkezindeki Kentsel Alan Dönüşümü”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 38(2), 2017, s. 237-252.
  • La Marca, Antonio, “Benvenuti a Kyme, La Cuma dell’Asia Minore”, Archeologia Viva, 2020/2, 2020, ss. 40-52. Laflı, Ergün, Maurizio Buora, Denys Pringle, “Four Frankish gravestones from medieval Ephesus”, Anatolian Studies, 71, 2021, s. 171-184.
  • Laurent, Vitalien, Le corpus des sceaux de l'Empire byzantin, 5(1), CNRS, Paris, 1963.
  • Lemerle, Paul, L'Émirat d'Aydin, Byzance et l'Occident: Recherches sur “La geste d'Umur Pacha”, Presses universitaires de France, Paris, 1957.
  • Liagre-De Sturler, Leóne, Les relations commerciales entre Gênes, la Belgique et l'Outremont, d'après les archives notariales génoises, 1320-1400, Institut historique belge de Rome ve Academia Belgica, Roma ve Brüksel, 1969.
  • Library of Congress, G5672.M4P5 13-- .P6, https://www.loc.gov/item/2003630429/
  • Lisciandrelli, Pasquale, “Trattati e Negoziazioni Politiche della Repubblica di Genova (958-1797)”, Atti della Società Ligure di Storia Patria, 1(75), 1960.
  • Miller, Konrad, Die Weltkarte des Castorius, gennant die Peutinger’sche Tafel in den farben des originals herausgegeben und eingeleitet, Otto Maier, Ravensburg, 1888.
  • Miller, William, Essays on the Latin Orient, Cambridge University Press, Cambridge, 1921.
  • Müller-Wiener, Wolfgang, “Die Stadtbefestigungen von İzmir, Sığacık und Çandarlı”, Istanbuler Mitteilungen, 12, 1962, s. 59-114.
  • Müller-Wiener, Wolfgang, “Kuşadası und Yeni-Foça – Zwei italienische Gründungsstädte des Mittelsalters”, Istanbuler Mitteilungen, 25, 1975, s. 399-420.
  • National Library of Australia, YYef 2014-561, https://nla.gov.au/nla.obj-233480935
  • Nesbitt, John W., Nicolas Oikonomides, Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art: West, Northwest, and Central Asia Minor and the Orient, 3, Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington, D.C., 1996.
  • Niketas Choniates, O City of Byzantium: Annals of Niketas Choniates (Çev. Harry J. Magoulias), Wayne State University Press, Detroit, 1984.
  • Odo de Deuil, De Profectione Ludovici VII in Orientem, The Journey of Louis VII to the East (Çev. Virginia Gingerick Berry), Columbia University Press, New York, 1948.
  • Ostrogorsky, Georg, Bizans Devleti Tarihi (Çev. Fikret Işıltan), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1991.
  • Özyiğit, Ömer, Phokaia I – Kent Duvarları ve Restorasyonu, Ege Yayınları, İstanbul, 2017.
  • Parthey, Gustav (Ed.), Hieroclis Synecdemus et notitiae Graecae episcopatuum: Accedunt Nili Doxapatrii notitia patriarchatuum et locorum nomina immutata, Friderici Nicolai, Berlin, 1866.
  • Patitucci, Stella, Giovanni Uggeri, “Kyme eolica e il castello bizantino”, Atti della Pontificia Accademia Romana di Archeologia, Rendiconti, 72, 2001, s. 47-112.
  • Penna, Dafni, The Byzantine Imperial Acts to Venice, Pisa and Genoa, 10th–12th Centuries: A Comparative Legal Study, Eleven, Lahey, 2012.
  • Pertz, Georg Heinrich, “Cafari et continuatorum Annales Ianuae a. 1099 – 1294”, Monumenta Germaniae Historica, 18, 1863, s. 1-356.
  • Pinder, Moritz, Gustav Parthey, Ravennatis Anonymi Cosmographia et Gvidonis Geographica, Friderici Nicolai (Gustav Parthey), Berlin, 1871.
  • Ragone, Giuseppe, “Il tempio di Apollo 'Gryneios' in Eolide. Testimonianze antiquarie, fonti antiche, elementi per la ricerca topografica”, Studi Ellenistici, 3, 1990, s. 9-112.
  • Roccatagliata, Ausilia, Notai Genovesi in Oltremare – Atti Rogati a Pera e Mitilene, 1-2, Università di Genova, Cenova, 1982.
  • Rovere, Antonella, Documenti della Maona di Chio (Secc. XIV – XVI), Atti della Società Ligure di Storia Patria, Cenova, 1979.
  • Sağlam, Hasan Sercan, Urban Palimpsest at Galata & An Architectural Inventory Study for the Genoese Colonial Territories in Asia Minor, Basılmamış Doktora Tezi, Politecnico di Milano, 2018.
  • Sağlam, Hasan Sercan, “Çeşme Kalesi'nin UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi İlgisindeki “Ceneviz” Dönemine Metodolojik Bir Yaklaşım”, Journal of Humanities and Tourism Research, 11(3), 2021, s. 551-568.
  • Sağlam, Hasan Sercan, “UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi Bağlamında Kuşadası Eleştirisi ve Var Olmamış Bir Ceneviz Kolonisi: Scalanova”, Kent Akademisi, 15(2), 2022, s. 452-480.
  • Sağlam, Hasan Sercan, “Identifying a late medieval maritime defense network: Tower of Büyük Maden Island, Tower of Mardaliç Island and Castle of Çandarlı”, European Journal of Post-Classical Archaeologies (PCA), 12, 2022.
  • Sauli, Lodovico, Della Colonia dei Genovesi in Galata, Giuseppe Bocca, Torino, 1831.
  • Scalamonti, Francesco, Vita Viri Clarissimi et Famosissimi Kyriaci Anconitani (Ed. Charles Mitchell – Edward W. Bodnar), American Philosophical Society, Philadelphia, 1996.
  • Seeliger, Martin, Anna Pint, Stefan Feuser, Svenja Riedesel, Nick Marriner, Peter Frenzel, Felix Pirson, Andreas Bolten, Helmut Brückner, “Elaia, Pergamon's maritime satellite: the rise and fall of an ancient harbour city shaped by shoreline migration”, Journal of Quaternary Science, 34(3), 2019, s. 228-244.
  • Setton, Kenneth Meyer, The Papacy and the Levant, 1204–1571, 1-2, American Philosophical Society, Philadelphia, 1997.
  • Sinclair, Thomas, Eastern Trade and the Mediterranean in the Middle Ages: Pegolotti’s Ayas-Tabriz Itinerary and its Commercial Context, Routledge, Abingdon & New York, 2020.
  • Stauber, Josef, Die Bucht von Adramytteion, Dr. Rudolf Habelt, Bonn, 1996.
  • Stringa, Paolo, Genova e la Liguria nel Mediterraneo, Sagep, Cenova, 1982; Evgeny Khvalkov, The Colonies of Genoa in the Black Sea Region: Evolution and Transformation, Routledge, Abingdon & New York, 2018.
  • Tomaschek, Wilhelm, “Zur Historischen Topographie Von Kleinasien Im Mittelalter”, Sitzungsberichte der Philosophisch-Historischen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschafte, 124/8, 1891, VIII, s. 1-106.
  • Turan, Şerafettin, Türkiye – İtalya İlişkileri I: Selçuklular'dan Bizans'ın Sona Erişine, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, 2000.
  • UNESCO, Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes from the Mediterranean to the Black Sea, 14/04/2020, https://whc.unesco.org/en/tentativelists/6468/
  • Wright, Christopher, The Gattilusio Lordships and the Aegean World, 1355-1462, BRILL, Leiden ve Boston, 2014.
  • Yale University Library, Art Storage 1980 158, https://collections.library.yale.edu/catalog/2005106
  • Yavuzatmaca, Mercan, A Study on the Building Techniques and Materials in the Late Antique and Byzantine Fortifications in Anatolia: Ancyra and Nicaea, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 2016.
  • Yılmaz, Lale, “UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde Ege Bölgesi Ceneviz Kaleleri”, Journal of Humanities and Tourism Research, 11(3), 2021, s. 577-596.
Toplam 111 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hasan Sercan Sağlam 0000-0002-6621-0436

Yayımlanma Tarihi 26 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 23 Eylül 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Sağlam, H. S. (2022). Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, 5(2), 393-411. https://doi.org/10.48120/oad.1179132
AMA Sağlam HS. Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo. OAD. Aralık 2022;5(2):393-411. doi:10.48120/oad.1179132
Chicago Sağlam, Hasan Sercan. “Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo”. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi 5, sy. 2 (Aralık 2022): 393-411. https://doi.org/10.48120/oad.1179132.
EndNote Sağlam HS (01 Aralık 2022) Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi 5 2 393–411.
IEEE H. S. Sağlam, “Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo”, OAD, c. 5, sy. 2, ss. 393–411, 2022, doi: 10.48120/oad.1179132.
ISNAD Sağlam, Hasan Sercan. “Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo”. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi 5/2 (Aralık 2022), 393-411. https://doi.org/10.48120/oad.1179132.
JAMA Sağlam HS. Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo. OAD. 2022;5:393–411.
MLA Sağlam, Hasan Sercan. “Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo”. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, c. 5, sy. 2, 2022, ss. 393-11, doi:10.48120/oad.1179132.
Vancouver Sağlam HS. Tahkimatlı Bir Geç Ortaçağ Ticaret Limanının Teşhisi: Kyme / Chrysonea / Cristo. OAD. 2022;5(2):393-411.

       COPE.jpg  open-access-logo.png akademik_logo.png

Ortaçağ Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Ortaçağ Araştırmaları Dergisi'nin görüşlerini yansıtmazlar.  Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası