PIERRE THOMAS (1305-1366) VE VITA SANCTI PETRI THOMAE’DA TÜRKLERE DAİR KAYITLAR

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 36 - 55, 19.06.2019

Murat Çaylı

Öz

Pierre Thomas eğitimli bir rahip, deneyimli bir diplomat, hırslı ve yorulmaz bir Haçlı seferi savunucusudur. Papalık tarafından elçilik ve temsilcilik gibi görevlere atandığından, ömrünün son on üç yılını dönemin siyasi güçleri arasında mekik dokuyarak geçirmiştir. Görev süresi Türk beyliklerinin Akdeniz ve Ege’deki faaliyetlerinin arttığı, Osmanlı Devleti’nin Gelibolu’daki ilerleyişinin başladığı yıllara denk gelmektedir. Bu nedenle üstlendiği bazı görevlerin ana teması Türk ilerleyişini durdurmayı amaçlayan kritik müdahalelerdir. 1359 yılında Osmanlı Devleti’ni Gelibolu’dan çıkartmayı hedefleyen Lapseki Haçlı Seferi, bunlardan biridir. Bunun haricinde, Avrupa’da barışın sağlanması, Katolik ve Ortodoks kiliselerinin birleştirilmesi gibi görevler de almıştır. Hayatı ölümünden sonra Philippe de Mézières tarafından “Vita Sancti Petri Thomae” adıyla yazıya geçirilmiştir. Çalışmada, Pierre Thomas’ın hayatı ve bu eser ışığı altında Türk tarihine ilişkin kayıtlar incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Pierre Thomas, Papalık, Osmanlı Devleti, Aydınoğulları, Lapseki

Kaynakça

• Birincil Kaynaklar
• Amadi, Francesco; Chroniques d’Amadi et de Strambaldi, Ed. René de Mas Latrie, Paris, 1891.
• Anonim Tevârîh-i Âl-î Osman, (F. Giese Neşri); Haz. Nihat Azamat, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1992.
• Bullarium Carmelitanum; ed. Eliseo Monsignano, Rome, 1715.
• Ernoul Kroniği; Haçlı Seferleri Tarihi Selahaddin Eyyubi ve Kudüs’ün Fethi, Çev. Ahmet Deniz Altunbaş, Kronik Yayınları, İstanbul, 2019.
• Guillaume de Machaut; La Prise d’Alexandrie ou Chronique du Roi Pierre Ier de Lusignan, Ed. M. L. De Mas Latrie, Sociéte de l’Orient Latin, Geneva, 1877.
• Korykoslu Hayton; Doğu Ülkeleri Tarihinin Altın Çağı, Çev. Altay Tayfun Özcan, Selenge Yayınları, İstanbul, 2015.
• Makhairas, Leontios; Recital Concerning the Sweet Land of Cyprus entitled ‘Chronicle’, Vol. I., Ed. R.M. Dawkins, The Clarendon Press, Oxford, 1932.
• Mazzerio, Philippo & Godefrido Henschenio; Vita S. Petri Thomasii, Apud Iacobum Mevrsivm , Antverpiæ, 1659.
• Smet, Joachim & O. Carm; The Life of Saint Peter Thomas by Philippe de Mézières, İnstitutum Carmelitanum, Rome, 1954.
• Araştırma Eserler
• Akın, Himmet; Aydın Oğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1968.
• Andrews, Frances; The Other Friars, The Carmelite, Augustinian, Sack and Pied Friars in the Middle Ages, The Boydell Press, Woodbridge, 2006.
• Antony, C. M.; Saint Catherine of Siena, Her Life and Times, Burns & Oates, London, 1916.Artaud de Montor, Alexis-François; The Lives and Times of the Popes, The Catholic Publication Society of America, New York, 1911.
• Atiya, Aziz Suryal; The Crusade in The Later Middle Ages, Methuen & Co., London, 1938.
• Baticle, Jeannine; Zurbarán, The Metropolitan Museum of Art, New York, 1988.
• Bloch, March; Feodal Toplum, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Doğu Batı Yayınları, İstanbul, 2015.
• Blumenfeld-Kosinski, Renate; “Philippe de Mézières’s Ghostly Encounters from The Vie de Saint Pierre de Thomas (1366) to the l’Epistre Lamentable (1397)”, Romania Revue Trimestrielle, Tome 127, Société des Amis de la Romania, Paris, 2009, pp. 168-189.
• _______; “Philippe de Mézières’s Life of Saint Pierre de Thomas at the Crossroads of Late Medieval Hagiography and Crusading İdeology”, Viator 40 No. 1, 2009, pp. 223-248.
• Cardini, Franco; Avrupa ve İslam, Çev. Gürol Koca, Literatür Yayınları, İstanbul, 2004.
• Chaillan, L’Abbé M.; Le Bienheureux Urbain V (1310-1370), Librairie Victor Lecoffre J. Gabalda & C1e, Paris, 1911.
• Clot, André; Kölelerin İmparatorluğu Mumlûklerin Mısır’ı (1250-1517), Çev. Turhan Ilgaz, Epsilon Yayıncılık, İstanbul, 2005.
• Colbert, E. P.; “Albornoz, Gil Âlvarez Carrillo De”, The New Catholic Encyclopedia, Second Edition, Vol. 1, The Catholic University of America, Washington, 2003.
• Collins, Roger; Keepers of the Keys of Heaven, A History of the Papacy, Basic Books, New York, 2009.
• Contamine, Philippe; “Entre Occident et Orient, Philippe de Mézières (Vers 1327-1405): Itinêraires Maritimes et Spirituels”, Philippe de Mézières and His Age, Piety and Politics in the Fourteenth Century, Ed. Renate Blumenfeld-Kosinski and Kiril Petkov, Brill Publishing, Boston, 2012.
• Coureas, Nicholas; ” Philippe de Mézières’ portrait of Peter Thomas as a preacher”, Carmelus, Vol. 57, June 2010, ss.63-80.
• Çavuşdere, Serdar; Orta Çağ’da Venedik, Papalık ve Türkler 1243-1353, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2017.
• Darrouzès, Jean; “Conférence sur la Primauté du Pape à Constantinople en 1357”, Revue des études byzantines, Tome 19, 1961, pp. 76-109.
• Eroğlu, Haldun; “Osmanlı-Sırp İlişkileri (1347-1521)”, OTAM, 41 / Bahar 2017, ss.79-106Gamberini, Andrea; Late Medieval and Early Modern Milan, Brill Publishing, Leiden, 2015.Halecki, Oskar; Un Empereur de Byzance à Rome, Réimpewaaion de l’édition originale et étude annexe, Variorum Reprints, London, 1972.
• Hardy, Sophie; Edition Critique de la Prise d’Alexandrie de Guillaume de Machaut, Thése de Doctorat, Université d’Orléans Ecole Doctorale Sciences de l’Homme et de la Societe, 2011.Heyd, W.; Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, Çev: Enver Ziya Karal, TTK, Ankara, 2000.
• Housley, Norman; Haçlı Seferleri ve Osmanlı Tehdidi 1453-1505, Çev. Mehmet Moralı, Alfa Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• http://carmelitesnewross.com/carmelite-saints-calender/ (Son Erişim Tarihi, 28. 03. 2019)https://www.raremaps.com/gallery/detail/24936/diocesis-sarlatensis-vernacule-le-diocese-de-sarlat-blaeu (Son Erişim Tarihi, 20. 03. 2019)
• İnalcık, Halil; “Batı Anadolu’da Yükselen Denizci Gazi Beylikleri, Bizanslılar ve Haçlılar”, Başlangıçtan XVII. Yüzyılın Sonuna Kadar Türk Denizcilik Tarihi 1, Ed. İdris Bostan ve Salih Özbaran, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, 2009, ss. 31-47.
• _______; Devlet-i ‘Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar – I, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009.
• _______; Osmanlılar ve Haçlılar, Alfa Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Jorga, Nicolae; Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1300-1451), Cilt 1, Çev. Nilüfer Epçeli, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2005.
• _______; Philippe de Mézières, 1327-1405 et La Croisade au XIVe Siécle, Librairie Èmile Bouillon, Paris, 1896.
• Kotsabazzi, Sofia; The Pantokrator Monastery in Constantinople, Walter de Gruyter, Berlin, 2013.
• Luttrell, Anthony; “1389 Öncesi Osmanlı Genişlemesine Latin Tepkileri”, Osmanlı Beyliği (1300-1389), Ed. Elizabeth A. Zachariadou, Çev. Gül Çağalı Güven, İsmail Yerguz, Tülin Altınova, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1997, ss.129-148.
• _______; Latin Greece, the Hospitallers and the Crusades 1291-1440, Variorum Reprints, London, 1982.
• Mas Latrie, M. L.; Histoire de l’Ile de Chypre, Sous le Régne des Princes de la Maison de Lusignan III, Imprimé par Autorisation du Gouvernement â l’Imprimerie Impériale, Paris, 1852.
• Norwich, John Julius; Bizans, Gerileme ve Çöküş Dönemi (MS 1082-1453), Çev. Selen Hırçın Riegel, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2012.
• Ostrogorsky, Georg; Bizans Devleti Tarihi, Çev: Fikret Işıltan, TTK, Ankara, 2015.
• Özcan, Özge Bozkurtoğlu; Lusignanlar Döneminde Kıbrıs-Antalya İlişkileri (1192-1489), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü, 2017.
• Petrovics, István; “Hungary and the Adriatic Coast in the Middle Ages, Power Aspirations and Dynastic Contacts of the Árpádian and Angevin Kings in the Adriatic Region”, Chronica: Annual of the Institute of History, University of Szeged, Vol. 5, Szeged, 2005, pp. 62-73.
• Ramsay, W. M.; Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Çev. Mihri Pektaş, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1960.
• Rouxpetel, Camille; “D’or ou de Pourriture, Les Pommes de Philippe de Mézières”, Philippe de Mézières et l’Europe, Nouvelle Histoire, Nouveaux Espaces, Nouveaux Langages, Ed. Joël Blanchard et Renate Blumenfeld-Kosinski, Librairie Droz, Genéve, 2017, pp. 227-246.
• Setton, Kenneth M.; A History of the Crusades, The Fourteenth and Fifteenth Centuries, Vol III, Ed. Harry W. Hazard, The University of Wisconsin Press, Wisconsin, 1975.
• _______; The Papacy and the Levant (1204-1571), Vol I, The American Philosophical Society, Philadephia, 1976.
• Southern, P.C.D.; The Relations Between Byzantium and the West in the Reign of John V Palailogos, Ph.D. Thesis, University of Edinburgh, 1973.
• Stahuljak, Zrinka; “History’s Fixers: Informants, Mediators and Writers in the Prise D’Alexandre”, A Companion to Guillaume de Machaut, Ed. Deborah McGrady and Jennifer Bain, Brill Publishing, Leiden, 2012, pp. 277-292.
• The Carmelite Review; Vol. II, Falls View, Ontario, 1894.
• Ülgen, Pınar; Ortaçağ Avrupa’sının Ölümle Dansı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2017.
• Wiel, Alethea; The Navy of Venice, E. P. Dutton and Company, New York, 1910.
• Wittek, Paul; Menteşe Beyliği, Çev. Orhan Şaik Gökyay, TTK Basımevi, Ankara, 1944.
• Zachariadou, Elizabeth A.; Trade and crusade, Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydın (1300 1415), Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies, Venice, 1983.