Roles of Concubınes (Over The Power) in Bahrî Mamluks

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 39 - 53, 26.06.2021

Abdullah Ekinci Esra Yavuz

https://doi.org/10.48120/oad.794005

Cited By: 2

Öz

There are different interpretations of concubines due to the diversity of civilizations. Concubines were not only wives to the sultans, they played an active role in politics. Due to these various perceptions, a different perspective was tried to be presented and their status was mentioned during the period experienced. Thus, an effort was made to prevent alternative spouse perception only by realizing that concubines had several roles behind existing slave status and when concubine was said. Subsequently, it is explained that the concubine status in the Mamluks is far from a general concubine position. In the Mamluks, concubines and concubine children were in a free position, unlike the Umayyads, Abbasids and even Ayyubids. Moreover, the fact that she was a concubine or a concubine child did not prevent her steps in politics. The biggest presumption of this is that the concubine was the sultan. Likewise, she became the status of a free woman as the wife of the sultan, took a mahr, and inherited it. In other words, a concubine is not bequeathed like a slave.

Anahtar Kelimeler

Concubine, Slave, Mamluks, Politics, Palace Life

Bahri Memlükleri Dönemi’nde Cariyelerin İktidar İçinde ve Dışında Etkileri

Öz

Medeniyetlerdeki çeşitlilik yüzünden cariyeler hakkında farklı yorumlar mevcuttur. Bu mütenevvi algılamalardan dolayı farklı bir perspektif sunulmaya çalışılmış ve yaşanan dönem içinde statülerine değinilmiştir. Dolayısıyla cariyeler, sultanlara sadece eş olmamış, siyasette de etkin rol oynamışlardır. Böylece cariyelerin var olan köle statüsünün arkasında başka rolleri olduğunun farkına varılmış ve cariye denilince sadece alternatif eş algısının önüne geçmek için çaba gösterilmiştir. Akabinde Memlükler’de cariye statüsünün genel bir cariye konumundan uzak olduğu da açıklanmaktadır. Memlükler’de cariyeler ve cariye çocukları Emeviler, Abbasiler ve hatta Eyyûbîler’in aksine hür konumda bulunmuştur. Cariye veya cariye çocuğu olması, iktidar mücadelesine girmelerini de engellememiştir. Dahası cariyeye bile sultan yetkisi verilmiştir. Keza sultan eşi olarak hür kadın statüsünde olmuş, mehir almış, miras bırakmış ve hatta köle gibi bir başkasına miras bırakılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

cariye, köle, memlük, siyaset, iktidar

Kaynakça

• Abduh Kasım, Doktor Kasım; Asru Selâtîni'l-Memâlik et-Tarîhu's-Siyâsî ve'l-İctimâî, el-Haram, Ayn Sosyolojik Ve İnsani Araştırmalar, 1998.
• Abdülaziz, Ahmed; Nebil Muhammed, Et-Tarabu m alatuhu fi asri'l-Eyyubiyyin me'l-memalik, Mısır, 1980.
• Ağır, Abdullah Mesut; Memlüklerde Ticaret, İstanbul: Çizgi Kitapevi, 2015.
• Ahmed Abdurrezzak; El-Mer'e Fi Mısr El-Memlukiyye, 1999.
• Ahmed, Leila; Women And Gender İn Islam: Historical Roots Of A Modern Debate, London: Yale University Press, 1992.
• Ali Seyyid Muhammed; el-Cevari fi Mücteme el-Kahire el-Memlukiyye, , Kahire, 1988.
• Alsayyad, Nezar; Cairo, England, Harvard University Press, 2011.
• Amitai, Reuven; “The Early Mamlūks And The End Of The Crusader Presence İn Syria (1250–1291) “, The Crusader World, Ed. Adrian J. Boas, Routledge, New York, 2016.
• Aşur, Sa’id ‘Abd el-Fettah;, el-Mucteme’el-Mısrî fî ‘Asr Selatin el-Memalik, Kahire, 1992.
• Ayaz, Fatih Yahya; Memlükler (1250-1517), İstanbul: İsam Yayınları, 2015.
• Bakır, Abdulhalik; Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler II, Ankara: Bizim Büro Basımevi, 2008.
• Behrens-Abouseif; Doris, Practising Diplomacy İn The Mamluk Sultanate: Gifts And Material Culture İn The Medieval Islamic World, New York: I.B. Taurıs, 2014.
• Clifford, Winslow Williams; State Formation And The Structure Of Politics İn Mamluk Syro-Egypt, 648–741 AH/1250–1340 CE. Vol. 2., Germany: Vandenhoeck & Ruprecht, 2013.
• Clot, Andre; Köleliğin İmparatorluğu Memlükler’in Mısır’ (1250-1517), Çev. Turhan Ilgaz, İstanbul: Epsilon Yayıncılık, 2005.
• Doris, Abouseif Behrens; The Mahmal Legend And The Pilgrimage Of The Ladies Of The Mamluk Court, Mamluk Studies Review, 1, 1997.
• E. Arafa; “The Legıtımacy Of Shajar Al-Durr Reıgn As Represented In Lıght Of A Rare Dınar”, Egyptian Journal of Archaeological and Restoration Studies, S. 6, C.1, 2016.
• E. Lindsay; James; Daily Life in the Medieval Islamic World, London: Greenwood Press, 2005.
• Eastmond, Antony; Tamta’s World: The Life and Encounters of a Medieval Noblewoman From the Middle East to Mongolia, New York, Cambridge University Press, 2017.
• El-Askalani, İbn Hacer; Şihabuttin Ahmed, İnbâ’ el-Ğumr bi Ebnâ’ el-Umr, Tahkik Hasan el-Habeşi, Kahire, 1998.
• El-Azharı, Taef; Queens, Eunuchs and Concubines in Islamic History 661–1257, Edinburgh University Press, 2020.
• El-Makrizi; El-Mevâʿiẓ Ve’l-İʿtibâr Bi-(Fî) Ẕikri’l-Ḫıṭaṭ Ve’l-Âs̱ar, Sadır Yayınevi: Beyrut, 2 Cilt.
• El-Makrizi; Kitâbu’s-Sülûk li Ma’rifet Düveli’l-Mülûk, Nşr. M.M. Ziyade, Kahire, Cilt 1/2, 1936.
• El-Makrizi; Kitâbu’s-Sülûk li Ma’rifet Düveli’l-Mülûk, Tahkik M. Abdulkadir Ata, Lübnan, Cilt 1, 1997.
• En-Nüveyri; Şihabettin Ahmet b. Abdulvehhab, Nihayetü’l Ereb Fi Finüni’l Edeb, Tahkik Üstaz İbrahim Şemseddin, Beyrut, cilt 32, 2004.
• Ez-Zahiri; Halil b. Şahin, Keşfü’l-Memâlik Ve Beyânü’ṭ-Ṭuruḳ Ve’l-Mesâlik, Paris: Cumhuriyet Matbaası, 1892.
• Flinterman, Willem; And Jo Van Steenbergen, “Al-Nasir Muhammad And The Formation Of The Qalawunid State”, Pearls On A String: Art İn The Age Of Great Islamic Empires, Ed. Amy Landau, 101-127, Baltimore and Seattle: The Walters Art Museum and University of Washington Press, 2015.
• Gökkaya, Kürşat; ve Cemil Cahit Yeşilbursa, Yeni ve Yakın Çağ Tarihi, Ankara: Siyasal Yayınevi, 2008.
• Hannah Barker; Egyptian and Italian Merchants in the Black Sea Slave Trade 1260-1500, PhD Thesis, Columbia University, 2014.
• Hodgson, Marshall G.S.; İslam’ın Serüveni Bir Dünya Medeniyetinde Bilinç ve Tarih, Çev. Metin Karabaşoğlu, İstanbul: İz Yayıncılık, 1995.
• İbn Battuta; İbn Battuta Seyahatnamesi, Çev. A. Said Aykut, Ed. M. Sabri Koz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, Cilt 1-2, 2000.
• İbn iyas; Muhammed b. Ahmet, Beda’i’ ez-Zuhur fi Veka’i’ ed-Duhur, Tahkik, Muhammed Mustafa, Kahire, 1983.
• İbn Kesir; El Bidaye Ve’ n Nihaye Büyük İslam Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1994.
• İbn Şeddad; Baybars Tarihi Al-Melik Az-Zahir Hakkındaki Tarihin 2. Cildi, Çev. Şerefüddin Yaltkaya, İstanbul: Türk Tarih Kurumu, 2.Cilt, 1941.
• İbni Tagrıberdi; En-Nücumu’z-Zahire, Çev. Ahsen Batur, İstanbul: Selenge Yayınları, 2013.
• Jackson, Guida M.; Women Rulers Throughout The Ages An Illustrated Guide, California: Santa Barbara, 1999.
• K., Rowson; Everett, “Homoerotic Liasions Among The Mamluk Elite in Late Mediavel Egypt and Syria”, Islamicate Sexualities: Translations Across Temporal Geographies of Desire, Ed. Kathryn Babayan and Afsaneh Najmabadi vd., Cambridge: Harvard Unıversty Press, 2008, 219.
• Kalkaşandi; Subhu'l-A'sa Fi Sınaati'l-İnsa, Kahire, cilt 14, 1919.
• Kortantamer, Samira; “ Şecer-üd-Dür’ün İntikamı” Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Cilt 1, S. 2, 2011, ss. 212-218.
• Kortantamer, Samira; “Memlük Toplumunda Kadın”, Ortaçağda Kadın, Ed. Altan Çetin, Ankara: Lotus Yayınevi, 2011, s. 605.
• Lapidus, İra M.; İslam Toplumları Tarihi, Çev. Yasin Aktay, 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
• Lewis, Bernard; Ortadoğu, Çev. Selen Y. Kölay, 3. Baskı, Ankara: Arkadaş Yayınevi, 2006.
• Makdisi; Muhibbettin Ebu Hamid; Mısır’daki İslam Devletleri ve Türk Memlüklerin Faziletleri, Çev. Ramazan Şeşen, İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2019.
• Mernıssı, Fatima; The Forgotten Queens Of Islam, Translated, Mary Jo Lakeland, Minneapolis: University of Minnesota Press, 1993.
• Merve Osman Hassan, “Taifetü'l-Meğanî fî mısr fi'l-asri'l-memlukî”, ınstitut français d’archeologie orientale Le Caire, 2010.
• Nicola De, Bruno; Women In Mongol Iran The Khatuns 1206-1335, UK: Edınburgh University Press, 2017.
• Polat, Hüseyin; Et-Tuhfetu’l-Mulukiye Fi’d-Devleti’t-Turkiyye”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı, 1997.
• Sehavi; ed-Davʾü’l-lâmiʿ li-Ehli’l-Karni’t-Tâsi, Cilt 12, Beyrut, 1992.
• Solomon Jalajel, David; Women and Leadership in Islam: A Critical Analysis of Classical Islamic Legal Texts, PhD Thesis University of the Western Cape, 2013.
• Şeşen, Ramazan; Selahaddin’den Baybars’a Eyyübiler Memlükler (1193-1260), İstanbul: İSAR Vakfı Yayınları, 2007.
• Termanini, Abdüsselam; er-Rıkku Mazihi ve Hadarihi Kuveyt, 1979.
• Togan, Isenbike; “Turkic Dynasties: 9th To 15th Century”, Encyclopedia Of Women & Islamic Cultures, Ed. Suad Joseph, Leiden: Brill, Cilt 1, 2003.
• Üçok, Bahriye; İslam Devletlerinde Türk Naibeler ve Kadın Hükümdarlar, Ankara: Kültür Bakanlığı, 1981.
• Williams, Caroline; “The Mosque of Sitt Hadaq”, In Muqarnas XI: An Annual on Islamic Art and Architecture, Ed. Gülru Necipoglu, Leiden: E.J. Brill, 1994, v. 11 no. 1, s. 60.
• Zengin, Murat; “Memlük Türk Sultanlığı’nın Anadolu Hâkimiyet Mücadelesi: Malatya’nın Zaptı (28 Nisan 1315)”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 2014, c. 55: 33, 2014, ss. 91-120.