ESKİ MEZOPOTAMYA HUKUKUNDA AİLE VE EVLİLİK

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 99 - 113, 26.03.2020

Nazan Sünbül

Öz

Ebeveyn ve çocuklardan oluşan en küçük toplumsal birim olarak tanımlanan ailenin temelleri, çok erken dönemlere dayanmaktadır. Eski Mezopotamya kavimlerine ait belgeler, ailenin oluşumu, aile bireyleri ve karşılıklı yükümlülükleri, aile içi ilişkiler, ailenin korunması ve devamı hususunda önemli bilgiler içermektedir.
Eski Mezopotamya’ya ait yazılı belgelere göre kadın ile erkeğin, şahitler huzurunda yazılı vesika ile evlenmeleriyle ailenin ilk adımı atılmakta ve çocukların katılmasıyla da söz konusu kurumun oluşumu tamamlanmaktadır. Gerek hukuki ve iktisadi belgeler gerekse de kanun metinlerindeki evlenme-boşanma, eşler arasındaki ilişkiler, miras ve evlat edinme konularına dair maddeler, aile birliğinin esas kabul edildiğini göstermektedir. Zira soyun devamı, mirasın aktarımı, toplumsal düzenin sağlanması, duygusal olduğu kadar dayanışmaya dayanan aynı zamanda ekonomik bir birlik olan aile ile mümkün olup oluşturulan tüm kurallar, ailenin bütünlüğü ve sürekliliğinin sağlanmasına yöneliktir.

Anahtar Kelimeler

Eski Mezopotamya'da Aile, Evlilik, Çocuk

Kaynakça

• ALPMAN, A., 1988. Eski Ön Asya Hukukunda Adoption, Gazi Üniversitesi Yayınları. AYDIN, S., 2009. “Evlilik”, Antropoloji Sözlüğü, Ed: Kudret. Emiroğlu-Suavi Aydın, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, ss.294-296. AYDIN, S., 2009. ”Aile”, Antropoloji Sözlüğü, Ed: Kudret. Emiroğlu- Suavi Aydın, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, ss.19-20. AYDIN, S., 2009. ”Ensest Yasağı”, Antropoloji Sözlüğü, Ed: Kudret. Emiroğlu- Suavi Aydın, Bilim ve Sanat Yayınları, ss.263-264. BALKAN, K., 1987. Eski Asur ve Anadolu’da Kızların Çocuk Yaşta Nişanlanması, Belleten, C. LI/ 200, ss.418-427. BOTTERO, J., 2003. Mezopotamya, Yazı, Akıl ve Tanrılar, Çev.: Mehmet Emin Özcan-Ayten Er, Dost Kitabevi Yayınları. BOTTERO, J., 2005. Eski Yakındoğu, Sümer’den Kutsal Kitap’a, Çev.: Adnan Kahiloğulları-Pınar Güzelyürek-Lale Arslan Özcan, Dost Kitabevi Yayınları. BOTTERO, J., 2012. Kültürümüzün Şafağı Babil, Çev.: Ali Berktay, Yapı Kredi Yayınları BOZKURT, T., 2010. “Hititler Örneğinde Levirat Olgusuna Sosyal Antropolojik Yaklaşım”, VII. Uluslararası Hititoloji Kongresi, (C,I.) Bildiri Kitabı, Ankara, ss. 131-137. ÇEÇEN, S., 1995. ‘’mutānu in den Kültepe Texten’’, Archivum Anatolicum I, Ankara, ss. 55-62. ÇIĞ, M. İ., 2009. Ortadoğu Uygarlık Mirası-2, Kaynak Yayınları. DİNÇOL, B., 2003. Eski Ön Asya Toplumlarında Suç Kavramı ve Ceza, Eskiçağ Enstitüsü Yayınları. GROSZ, K., 1993. ‘’Bridewealth and Dowry in Nuzi’’, İmages of Women in Antiquity, Ed: Averil Cameron, Amelie Kuhrt, London. GÜNALTAY, Ş., 1987. Yakın Şark (Elam ve Mezopotamya), TTK Yayınları. HAVILAND, W.-PRINS H.- WALRATH, D.- MCBRIDE, B. 2006. Kültürel Antropoloji, Çev.: İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu, Kaknüs Yayınları. KILIÇ, Y., 2014. Eskiçağ Aile Hukuku (Asur, Babil ve Hitit Devletlerinin Yıkılışına Kadar), Çizgi Kitabevi Yayınları. KINAL, F., 1983. Eski Mezopotamya Tarihi, Ankara, DTCF Yayınları. KLENGEL, H., 2001. Kral Hammurabi ve Babil Günlüğü, Telos Yayınları. KOZBE, G., 2001. ‘’Mezopotamya’da Aile ve Evlilik’’, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 103-104, ss.27-33. KUZUOĞLU, A. 2004. ‘’Koloni Çağında Anadolu ve Asur’da Kadın’’, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, ROTH, T. M., 1995. Law Collection from Mesopotamia and Asia Minor, Atlanta- Georgia Scholars Press. SEVER, H., 1992. “Anadolu’da Nişanın Bozulması Hakkında Verilmiş Kaniš Karumu Kararı”, Belleten, C.LVI/217. ss. 667-675. SPEİSER, E. A., 1928 – 1929. “New Kirkuk Documents Relating to Family Laws”, The Annual of the American Schools of Oriental Research, Vol. 10, ss.38-50. STEELE, R. F., 1948. ‘’The Code of Lıpıt-Isthar’’, Philedelphia, American Journal of Archaeology, Volume, LII, Number, 3, ss. 3-28. STOL, M., 1995. “Women in Mesopotamia”, Journal of Economic and Social History of the Orient, Vol. 38/ 2, ss.123-144. TOSUN, M.-YALVAÇ, K., 2002. Sumer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi Saduqa Fermanı, TTK Yayınları. YALVAÇ, K. 1965. ’’Eski Babil’de Kız Evladın Miras Meselesi’’, Ankara, D.T.C.F. Dergisi, C. 23/ 1, ss.31-36.