Right of Inheritance of Adopted Children in the Ancient Mesopotamian Law

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 81 - 93, 20.03.2021

Hülya Kaya Hasdemir

Öz

Children, who are the guarantee of the continuation of generation, were accepted as a valuable member of families in the Ancient Mesopotamia societies as in today's societies. Children were accepted as important not only in terms of the continuation of generation but also in terms of the transmission of the family heritage to the next generations, undertaking the care of parents in old ages, holding funeral rites and performing the rituals required for their soul. In the ancient Mesopotamia, there were families who couldn't have children by natural ways beside the families who had children to realize these aims. The families without children eased this wish by adoption. That there were many articles in the Ancient Mesopotamian law related to the issue indicated that adoption was a common practice in the society and the rights of the adopted children and the families who adopted children were protected legally. In this study, the articles protecting the right of inheritance of the adopted children in the Sumerian and Semitic societies were examined.

Anahtar Kelimeler

Ancient Law of Inheritance, Adoption, Heir, Aplum

Proje Numarası

Bu çalışma “Kültepe Metinlerine Göre Miras Hukuku” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.

ESKİ MEZOPOTAMYA HUKUKUNDA EVLATLIKLARIN MİRAS HAKKI

Öz

Neslin devamının garantisi olan çocuk, günümüz toplumlarında olduğu gibi Eski Mezopotamya toplumlarında da ailenin değerli bir üyesi olarak kabul edilmiştir. Çocuk sadece soyun devamının sağlanması için değil aynı zamanda aile mirasının gelecek nesillere aktarımı, ebeveynlerin yaşlılıklarında bakımlarının üstlenilmesi, ölümlerinden sonra cenaze törenlerinin yapılması ve ruhları için gerekli ritüellerin gerçekleştirilmesi için de önemli olmuştur. Eski Mezopotamya’da bu amaçları gerçekleştirmek için biyolojik çocuklara sahip olan aileler olduğu gibi doğal yollarla çocuk sahibi olamayan aileler de bulunuyordu. Çocuksuz aileler evlat edinme (adoption) uygulamasıyla bu özlemlerini dindirmişlerdir. Eski Mezopotamya kanunlarında konu ile ilgili çok sayıda maddenin yer alıyor olması toplumda evlat edinmenin yaygın bir uygulama olduğunu gösterdiği gibi evlatlık alınan çocuklar ve evlat edinen ailelerin haklarının hukuken gözetildiğine de işaret etmektedir. Bu çalışmada Sumer ve Sami toplumlarında evlat edinilen çocukların miras haklarını koruyan kanun maddeleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eskiçağ Miras Hukuku, Adoption, Mirasçı, Aplum

Proje Numarası

Bu çalışma “Kültepe Metinlerine Göre Miras Hukuku” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• ALPMAN, A., 1981. “Nuzi Vesikalarındaki Adoptionun (Evlatlık Almanın) Gayesi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, XXV / 14, ss. 321- 333.
• ALPMAN, A., 1986. “Nuzi Adoption Metinlerinin Ortaya Koyduğu Sosyo- Ekonomik Sonuçlar”, IX. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, Ankara 1981.
• ALPMAN, A., 1988. Eski Önasya Hukukunda Adoption, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• BAYLISS, M., 1973. “The Cult of Dead Kin in Assyria and Babylonia”, Iraq, 35/2, ss. 115–125.
• BAYRAM, S. - Ö. KAHYA, 2018. “Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Anadolu’daki Hukuki Uygulamalar Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5, ss. 75- 92.
• BOTTERO, J., 2005. “Babil’de Aşk”, Eski Yakındoğu Sumer’den Kutsal Kitaba, Ed.: Jean Bottero, Dost Kitapevi, Ankara, ss. 106- 126.
• EISSER, G. - J. LEWY, 1930. Die Altassyrischen Rechtsurkunden vom Kültepe, Mittellungen Der Vorderastatisch-Aegyptischen Gesellschaf, Leipzig.
• FINE, H. A., 1952. “Two Middle-Assyrian Adoption Documents”, Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale (RA), 46 / 4, ss. 205- 211.
• GÜNALTAY, Ş., 1987. Türk Tarihinin İlk Devirlerinden Yakın Şark Elam ve Mezopotamya, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• HARPER, R. F., 1904. The Code of Hammurabi King of Babylon, The University of Chicago Press, Chicago.
• HERTEL, T. K., 2013. Old Assyrian Legal Practices, Nederland Instituut Voor Het Nabije Oosten, Leiden.
• KILIÇ, Y., 2014. Eskiçağ Aile Hukuku, Çizgi Kitapevi, Konya.
• Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit, Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul.
• KLENGEL, H., 2001. Kral Hammurabi ve Babil Günlüğü, Çev.: Nesrin Oral, Telos Yayıncılık, İstanbul.
• LANDSBERGER, B., 1937. Materialien zum Sumerischen Lexikon Die Serie ana ittišu, Band I, Sumptibus Pontificii Instituti Biblici, Roma.
• LARSEN, M. T., 2010. Kültepe Tabletleri VI-a, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• LION, B., 2004. “Les adoptions d'hommes à Nuzi (XIV e s. av. J.-C.)”, Revue historique de droit français et étranger, 82 / 4, ss. 537- 575.
• MUTLUAY, N., 2018. Eski Yakın Doğu Toplumlarında Çocuk, Alter Yayıncılık, Ankara.
• NEMET- NEJAT, K. R., 1999. “Women in Ancient Mesopotamia”, Women’s Role in Ancient Civilizations, ss. 85-114.
• PAULISSIAN, R., 1999. “Adoption in Ancient Assyria and Babylonia”, Journal of Assyrian Academic Studies, 13 /2, ss. 5–34.
• ROTH, M. T. 1995. Law Collections from Mesopotamia and Asia Minor, Scholars Press, Atlanta.
• SCHOOR, M., 1913. Urkunden des Altbabylonischen Zivil und Prozessrechts, J. C. Hinrichs’sche Buchhandlung, Leipzig.
• SCURLOCK, J. O., 1995. “Death and the Afterlife in Ancient Mesopotamian Thought”, Civilizations of the Ancient Near East, Ed.: Jack M- Sasson Simon - Schuster Macmillan, Charles Scribner's Sons, New York, ss. 1883–1893.
• SPEISER, E. A., 1928-1929., “New Kirkuk Documents Relating to Family Laws”, The Annual of the American Schools of Oriental Research, 10, ss. 1- 73.
• SUURMEIJER, G., 2010. “”He Took Him as His Son” Adoption In Old Babylonian Sippar”, Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale (RA), 104, ss. 9- 40.
• TOPTAŞ, K., 2016. “Eski Mezopotamya’da Çocuk”, Archivum Anatolicum, 10 / 1, ss. 55- 78.
• TOSUN, M. - K. YALVAÇ, 1975. Sumer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• VEENHOF, K. R., 1982. “A Deed Of Manumission and Adoption From the Later Old Assyrian Period”, Zikir Šunim Assyriological Studies Presentedto F. R. Kraus on The Occasion of His Seventieth Birthday, Ed.: F. R. Kraus- G. Van Driel, Brill, Leiden, ss. 359- 385.
• VEENHOF, K. R., 1998. “Old Assyrian and Ancient Anatolian Evidence for The Care of The Elderly”, The Care of The Elderly in The Ancient Near East, Ed.: Marten Stol, Sven Peter Vleeming, Brill, Leiden, ss. 119- 160.
• VEENHOF, K. R., 2003. “Old Assyrian Period”, A History Of Ancient Near Eastern Law, 1, Ed.: Raymond Westbrook, Brill, Leiden, ss. 431–483.
• YALVAÇ, K., 1965. “Eski Babil’de Kız Evladın Miras Meselesi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 23/ 1-2, ss. 31- 36.