Paris Konservatuvarı’nın Fransız flüt pedagojisini oluşturmadaki işlevi ve bu pedagojinin Türkiye’deki yansıması

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: ISRIS 2025, 117 - 138, 31.07.2025

Bahar Sarıboğa Akca , Yağmur Karaman

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1729902

Öz

Paris Konservatuvarı, eğitime halen devam eden ve bilinen en eski müzik ve dans okullarından biridir. 18. yüzyılın sonlarına doğru kurulan konservatuvar, geleneksel Fransız flüt pedagosinin gelişmesine öncülük etmiştir. Konservatuvar Fransız flüt pedagojisinin oluşmasına zemin hazırlamış, flüt eğitimi ve icrasında teknik, repertuvar, müzikal ifadenin gelişimi açısından flütte Fransız müzik kültürünün uluslararası düzeyde kabul görmesi açısından büyük rol oynamıştır. Fransız flüt pedagojisinin temellerini atmakta büyük katkı sağlayan ve kurucusu olarak kabul edilen en önemli temsilcisi Paris Konservatuvarı flüt öğretmenlerinden Paul Taffanel ve daha sonra Taffanel’in öğrencisi olan Philippe Gaubert’tir. Taffanel ve Gaubert, flüt eğitiminde ve icrasında birçok yenilik ve gelişime önderlik etmiştir. Bunlardan biri de Morceau Impose geleneğidir. Zorunlu parça anlamına gelen Morceau Impose geleneği, eğitim alan öğrencilerin mezun olabilmesi için icra etmekte zorunlu oldukları eserleri seslendirmesi uygulamasından ortaya çıkmıştır. Bu eserler Paris Konservatuvarı flüt öğretmenlerinin ya da Fransız bestecilerin yazdığı eserlerdir. Eserlerin daha önce icra edilmemiş olması gerekir. Bu gelenekte eserler, mezun olacak öğrencilerin resitallerinden dört hafta önce verilerek, eserin bestecisinin de aralarında bulunduğu beş kişilik jüri karşısında performanslarını sergilemeleri geleneğine dayanmaktadır. Paris Konservatuvarında uygulanan bu gelenek, Fransız flüt pedagojisinin oluşmasının yanı sıra flüt alanında müzikal açıdan geniş bir repertuvara sahip olunduğu gözlemlenmiştir. Türkiye’de ise bu geleneği uygulayan flütist ve besteciler bulunmaktadır. Ayrıca cumhuriyetin müzik tarihi incelendiğinde Paris Konservatuvarı’nda eğitim alan ilk Türk flütçü ve orkestra şefi olarak bilinen Saffet Atabinen’dir. Saffet Atabinen, Paris Konservatuvarı’nda uygulanan flüt icrasındaki teknik, sanatsal anlayışı ve flüt eğitiminde pedagojik yaklaşımı benimseyerek Türkiye’deki flüt eğitiminin gelişimine katkı sağlamıştır. Saffet Atabinen’den sonra Türkiye’de birçok müzisyen Paris Konservatuvarı’nda eğitim almıştır. Bu çalışmada, Paris Konservatuvarı’nın uluslararası flüt eğitiminde katkı sağlamasının yanı sıra bu katkıların Türkiye’deki flüt icrası ve flüt eğitimindeki etkileri tarihsel olarak incelenmiştir. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemiyle çalışılmış, veriler yazılı ve görsel dokümanlar incelenerek toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Paris Konservatuvarı , flüt , Fransız flüt pedagojisi

Etik Beyan

“Paris Konservatuvarı’nın Fransız flüt pedagojisini oluşturmadaki işlevi ve bu pedagojinin Türkiye’deki yansıması” başlıklı çalışma, etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını beyan ederiz.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

The function of the Paris Conservatory in creating French flute pedagogy and the reflection of this pedagogy in Türkiye

Öz

The Paris Conservatory is one of the oldest known schools of music and dance that still continues to provide education. Founded towards the end of the 18th century, the conservatory pioneered the development of the traditional French flute tradition. The Conservatory has prepared the ground for the formation of the French flute tradition and has played a major role in the development of technique, repertoire and musical expression in flute education and performance, and in the international acceptance of French musical culture on the flute. The most important representative who contributed greatly to laying the foundations of the French flute tradition and is accepted as its founder is Paul Taffanel, one of the flute teachers at the Paris Conservatory, and later Philippe Gaubert, who was Taffanel's student. Taffanel and Gaubert pioneered many innovations and developments in flute education and performance. One of these is the Morceau Impose tradition. The Morceau Impose tradition, which means compulsory piece, emerged from the practice of students performing pieces that they were required to perform in order to graduate. These pieces were written by flute teachers at the Paris Conservatory or by French composers. The pieces must not have been performed before. In this tradition, the pieces are given to the students who are going to graduate four weeks before their recitals and they perform in front of a jury of five, including the composer of the piece. This tradition, which was implemented at the Paris Conservatory, has been observed to have a wide musical repertoire in the field of flute, in addition to the formation of the French flute tradition. In Türkiye, there are flutists and composers who practice this tradition. In addition, when the music history of the republic is examined, Saffet Atabinen is known as the first Turkish flutist and orchestra conductor to receive training at the Paris Conservatory. Saffet Atabinen contributed to the development of flute education in Türkiye by adopting the technical, artistic understanding of flute performance and the pedagogical approach in flute education implemented at the Paris Conservatory. After Saffet Atabinen, many musicians in our country received training at the Paris Conservatory. In this study, the contributions of the Paris Conservatory to international flute education, as well as the effects of these contributions on flute performance and flute education in Türkiye, were examined historically. This research was conducted using the case study method, which is one of the qualitative research methods, and data were collected by examining written and visual documents.

Anahtar Kelimeler

Paris Conservatory , flute , France flute pedagogy

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akderin, G. (2020). İngiliz flüt okulu’nun çalgı tekniği açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Alıcı, S. (2010). Paul Taffanel ve morceau impose geleneği [Yayınlanmamış sanatta yeterlik tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Atak Yayla, A. (2019). Flüt eğitiminde ton kavramı ve geliştirilmesi. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(16), 470-487.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: nitel bir çalışma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Çevik, D. B. (2007). Çağdaş müziğin öncüsü: Claude Debussy, hayatı, eserleri ve müziğe katkıları. BAÜ FBE Dergisi, 9(1), 101-111.
• Doğan Uğurlu, E. (2022). Fransız flüt ekolü ve Paris konservatuvarı morceu impose geleneği. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Doğan Uğurlu, E. (2023). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Avrupa müziğinin gelişiminde Fransız ekolünün etkisi. Premium E-Journal Of Social Sciences, 7(34), 1085-1096.
• Evruk, H. (2017). Maurice Ravel’in 20.yüzyıl piyano repertuvarındaki önemi ve sol majör piyano konçertosu’nun ayrıntılı incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Hepyücel, C. (2009). 19.yüzyıldan günümüze Fransız ekolü ve Marcel Moyse’un dünya flüt sanatına etkileri [Yayınlanmamış sanatta yeterlik tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Koçyiğit, Ö. (2012). Barok dönem flütçüsü Jacques Martin Hotteterre üzerine bir inceleme. Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 211-224.
• Kurtaslan, H. (2014). Flüt ekollerinin müzik eğitimi anabilim dallarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 244-252.
• Mustan Dönmez, B., & Oyan, S. (2015). Ulusalcılık akımı bağlamında yerel müzik öğelerinin uluslararsı sanat müziğindeki kullanımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (18), 87-102. http://doi.org./10.16992/ASOS.857
• Okan, M., & Alıcı, S. (2020). İzlenimcilik akımı ve izlenimci müziğin moceaux ımpose geleneği ile flüt repertuvarına yansımaları. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(40), 301-330.
• Önertürk, C. (2015). 20. Yüzyıl solo flüt repertuvarına yön veren eserler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 1(2), 1-14.
• Sak, R., Şahin Sak, İ.T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Sarıboğa Akca, B. (2021). Osmanlı dönemi batılılaşma sürecinde iki önemli flütçü: Giuseppe Donizetti ve Mustafa Saffet Atabinen. Turkish Studies Social Sciences Dergisi, 16(1), 281-301.
• Sarvan, G. (2020). Flüt eğitiminde ekoller, evrenselleşme süreci ve bu sürece ustalık sınıflarının etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 6(11), 1-22.
• Talu, Ç. (2023). Türkiye’de flüt ekolü. Ankara: Gece Kitaplığı.
• URL 1. https://de.wikipedia.org/wiki/Johann_Georg_Wunderlich Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 2. https://en.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Devienne Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 3. https://en.wikipedia.org/wiki/Benoit_Tranquille_Berbiguier Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 4. https://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Drouet Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 5. https://fr.wikipedia.org/wiki/Paul-Hippolyte_Camus Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 6. https://en.wikipedia.org/wiki/Adolphe_Hennebains Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 7. https://en.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Le_Roy Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 8. https://en.wikipedia.org/wiki/Raymond_Guiot#cite_note-2 Erişim Tarihi: 08.06.2025i
• URL 9. https://en.wikipedia.org/wiki/Alain_Marion Erişim Tarihi: 09.06.2025.
• URL 10. http://pyartaud.com/Biographie_an.htm Erişim Tarihi: 09.06.2025.
• URL 11. https://www.salineacademy.com/personnes/sophie-cherrier-flute/ Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 12. https://fr.wikipedia.org/wiki/Philippe_Bernold Erişim Tarihi: 09.06.2025.
• URL 13. https://www.mariinsky.ru/en/company/guests/flute/vincent_lucas/ Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• URL 14. https://en.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Pahud Erişim Tarihi: 08.06.2025.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
• Yavaş Öztürk, G.E., & Tonella Tüzün, L.M. (2022). Paris konservatuvarının yapısal eğitim bağlamında arpı’ın gelişimi. Akü Amader, 8(16), 172-196.
• Yeşilbaş Özenç, Y. (2022). Eğitim araştırmalarında durum çalışması deseni nasıl kullanılır?. Uluslararası Eğitimde Nitel Araştırmalarda Mükemmellik Arayışı Dergisi, 1(2), 57-67.