THE NAZIRES WRITTEN TO SEHRIYAR

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 1, 145 - 155, 01.03.2010

Ayşe Gül Sertkaya

Öz

Seyyid Mehemmed Hüseyin Behcet Tebrizi who is the most important poet in 20th
century and used Şehriyâr as his pseudonym was born in 1904-1905 in Tebriz. He has spent his
childhood in his father’s village “Hosnigab Village” where foothills of Heyder Baba Mountain
between 1905 and 1911. Altough he went to Tahran and signed up for medical school when he
fell in love with a girl named Süreyya he was banished to Nişabur.
Şehriyâr had spiritual crisis in the early 1940 and, these lasted for five years. In
these years his mother visited him and they talked about past. He imagined his childhood
memories and, solved the problems with his mothers effort, interest and compassion.
Şehriyâr was writing poems in Persian. When his mother wanted him to write
poems in Turkish he started to write in Turkish as well. After his mothers death he returned to
Tebriz and wrote his well-known poem “Heyder Baba’ya Selam” in Tebriz Turkish. Hundreds
of nazires was written to Şehriyar growing reputation over time. It’s possible to divide the
nazires in five group. These are the nazires was written in Iran, Azerbaijan, Turkey, Iraq and
Gagavuz. In this article 26 poems which belonged to 18 Turkmen poets and identified in
nazires written in Iraq will be examined.

Anahtar Kelimeler

Şehriyar, Nazire, Iraq, Turkmen Poets

ŞEHRİYÂR’A IRAK’TA YAZILAN NAZİRELER

Öz

20. yüzyılda Türk Dünyasının en büyük Türk şairi olan ve Şehriyâr mahlasını
kullanan Seyyid Mehemmed Hüseyin Behcet Tebrizi; 1904-1905 yıllarında Tebriz’de doğmuş
ve 1905-1911 yılları arasındaki çocukluğu babasının köyü olan Heyder Baba dağının
eteklerindeki Hoşnigab köyünde geçmiştir. 1924’ te Tahran’a giderek Tıp Fakültesi’ne
kaydolsa da, Süreyyâ isimli bir kıza aşık olunca Nişabur’a sürgün edilir ve tıp tahsili yarım
kalır. Sonradan devlet memuru olan Şehriyâr, 1940’lı yılların başlarında beş yıl kadar süren
ruhî buhranlar, sıkıntılar geçirir. Bu yıllarda annesi yanına gelir ve eski günlerden bahsederler,
çocukluk hatıraları gözlerinde canlanır; annesinin gayreti, sevgisi, ilgisi, şefkati ile bu sıkıntılı
devreyi atlatır.
Şiirlerini Farsça yazan Şehriyâr, annesinin sitemi üzerine Türkçe şiirler de yazmaya
başlar. Annesinin ölümünden sonra Tebriz’ e döner ve meşhur Heyder Baba’ ya Selâm şiirini
Tebriz Türkçesi ile yazar. Zamanla şöhreti artan Şehriyâr’a yüzlerce nazîre yazılır. Yazılan bu
nazireleri İran’da, Azerbaycan’da, Türkiye’de, Irak’ta ve Gagauzya’da yazılan nazireler olarak
beş gruba ayırmak mümkündür. Bu makalede Irak’ta Şehriyar’a yazılan nazirelerden tespit
edilen 18 Türkmen şairine ait 26 şiir üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şehriyar, Nazire, Irak, Türkmen Şairleri