A SEMIOTICAL VIEW INTO TURKISH RELIGIOUS FOLK DANCE FIGURES: Meanings of the Alevi Semah Figures

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 7, 75 - 79, 01.12.2013

Banu Mustan Dönmez

Öz

All the dance figures belonging to the folk dances in the world are made up for various reasons. These figures are composed of a historical event, social behaviors as the result of reproduction, religious rituals from Paganian ages, the courtship of men and women, imitation of an animal in nature or a hunting event, the gist of a choreographic and aesthetic play. All the folk dances as the extent of religious rituals, however, resemble a semiotic receptacle of senses which the people of certain faith possess within their collective memories and come from their descendants’ perception of life. In the figurative context, the religious senses of these dance figures are also referred by the use of lyrics.In this study, the figures of Alevi semah are mentioned in this sense. The Alevi culture considered as the product of Anatolian territory and in hand with a variety of cultures from the philosophy of the Pythagoras to Mevlevi Order shares a kinship with these cultures. In many Anatolian beliefs including the cults, the whirling as an act of worship dates back to the Hittites.To sum up, the study will reevaluate the figures of semah which have a sense of values more than “praying by whirling in a rhythm” within the semiotic context

Anahtar Kelimeler

The Alevi culture, religious dance figures, semiotics, semah, cultural analysis

TÜRK İNANÇSAL HALK DANSLARININ FİGÜRLERİNE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR BAKIŞ: Alevi Semah Figürlerinin Anlamları

Öz

Tüm dünyada halk danslarına ait figürler, çok değişik amaçlarla oluşturulmaktadır. Bu figürler geçmişte yaşanmış tarihsel bir olayı, üretim biçimlerinden kaynaklanan sosyal davranışları, Pagan dönemlere ait inançsal ritüelleri, kadın ve erkeğin birbirlerine kur yapmasını, doğadaki hayvanların ya da bir av olayının taklidini, ya da yalnızca kareografik ve estetik bir oyun amacını içerebilmektedirler. Ancak özellikle inançsal ritüellerin bir uzantısı olan halk danslarını, o inancın mensubu olan halkların kolektif belleğini ve atalarından gördükleri hayat algısını içermesi bakımından göstergebilimsel bir anlam havuzuna benzetebiliriz. Bu dans türlerinin figürsel bağlamdaki inançsal anlamları, içerdikleri sözler tarafından da desteklenmektedir. Alevi semahlarına ait figürler, çalışma boyunca bu anlamda ele alınmıştır. Pisagoras felsefesinden Mevleviliğe kadar Anadolu toprağının ortak bir mahsulü olarak algılanması gereken birçok kültürle iç içe olmuş olan Alevi kültürü, bu kültürlere ait danslarla da uzaktan ve ya yakından bir akrabalığa sahiptir. Tarikat uygulamaları da dâhil olmak üzere Anadolu inançlarının birçok türünde, inanç ritüellerini yerine getirmek için dönerek ibadet etmenin kökenleri ise eski bir Anadolu uygarlığı olan Hititlere kadar dayandırılmaktadır. Bu çalışmada, yalnızca “ritim eşliğinde dönerek ibadet etme” olarak tanımlanamayacak kadar büyük bir anlam havuzuna sahip olan semah figürlerinin her biri olmasa bile önemli bir kısmı, göstergebilimsel açıdan tekrar ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Alevi kültürü, inançsal dans figürleri, göstergebilim, semah, kültürel çözümleme