Yukarıkızılen Köyü Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 3, 413 - 421, 28.11.2017

Abdullah Eren , Abdulkadir Öztürk

Öz

 Cumhuriyet öncesinde başlayan Anadolu
ağız çalışmaları, 20. yüzyılın ortalarında hız kazanarak günümüze kadar devam
etmiştir. Bu çalışmaların amacı ağızlarda yaşayan ancak yazılı kaynaklara
geçmeyen kelimelerin tespiti ve kayıt altına alınması olmuştur. Geçmişten
getirilen birikimler, bu çalışmalara hayatını vakfeden dilcilerin önderlikleri,
gelişen teknolojik imkânlar, verilen kurumsal destekler günümüz derleme
çalışmalarını ileri seviyelere taşımıştır. Bununla birlikte Türk Dil Kurumunun
bu alanda ortaya koyduğu faaliyetler neticesinde de ağız araştırmaları önemli
ölçüde ivme yakalamıştır. 12 ciltlik Derleme
Sözlüğü ile başlatılan ve devamında Türkiye
Türkçesi Ağızları Sözlüğü adı altında genel ağa aktarılan kelimeler kayıt
altına alınmıştır.

Bu çalışmalar büyük önem taşımakla
birlikte Anadolu ağızlarından daha derlenmeyen, kayıt altına alınmayan pek çok kelimenin
de olduğunu unutmamak gerekir. Bu doğrultuda yapılacak derleme çalışmaları ile
Türkçenin söz varlığı zenginleştirilecektir.

Bu çalışmada, Ordu ili Ulubey ilçesi
ağzından tespit edilen ve Derleme Sözlüğünde yer almayan ya da yer almakla
birlikte farklı anlamlar taşıyan kelimelere yer verilerek Derleme Sözlüğüne
katkılar yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ordu, Ulubey, Derleme Sözlüğü, Türkiye Türkçesi Ağızları

Kaynakça

• Baş, M. (2012). Ordu Yöresi Tarihi. Ordu: Ordu Belediyesi. Türk Dil Kurumu (1963-1981). Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü I-XII. Ankara: Türk Dil Kurumu. Gülensoy, T. (1999). Ağız Araştırmalarının Bugünkü Durumu. Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni (9 Mayıs 1997). Ankara: Türk Dil Kurumu, 16-21. Karahan, L. (1999). Ağız Araştırmaları Alanında Yapılması Gereken Çalışmalar. Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni (9 Mayıs 1997). Ankara: Türk Dil Kurumu, 24-28.