Yeni Sanayileşen Ülkelerde Ekonomik Kompleksite Düzeyinin Belirleyicileri

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 334 - 351, 17.07.2020

Dilek Şahin , Savaş Durmuş

Öz

Günümüzde ülkelerin ihracat hacimlerinin büyüklüğünden ziyade, ihracatın kompozisyonu önem kazanmaktadır. Ekonomik karmaşıklık, ülkelerin ürettikleri sofistike ürünler ve ihraç ettikleri ürünlerin kompleksite derecesini göstermektedir. Bu çalışmanın temel amacı, yeni sanayileşen 10 ülkede (Çin, Brezilya, Meksika, Arjantin, Hindistan, Tayland, Malezya, Filipinler, Türkiye, Güney Afrika) 1990-2017 dönemleri arasında ekonomik karmaşıklık, finansal gelişme, sermaye yatırımları, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve patent başvurusu ilişkisini panel veri modelleri vasıtasıyla analiz etmektir. Çalışmada kullanılan değişkenlerde ve modelin genelinde yatay kesit bağımlılığının olduğu görülmüştür. Ayrıca serilerin birinci farklarında durağan oldukları gözlenmiştir. Eşbütünleşme testinde değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisine rastlanılmamıştır. Konya (2006) nedensellik testinde ise, Çin ve Meksika’da doğrudan yabancı sermaye yatırımlarından ekonomik karmaşıklık endeksine doğru nedensellik ilişkisinin olduğu görülmüştür. Filipinler’de yerli patent başvurularından ekonomik karmaşıklığa doğru nedensellik ilişkisinin olduğu görülmüştür. Brüt sabit sermaye yatırımlarından ekonomik karmaşıklığa doğru herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanılmamıştır. Türkiye ve Meksika’da finansal gelişmeden ekonomik karmaşıklık endeksine doğru bir nedensellik ilişkisinin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kompleksite, Yeni Sanayileşen Ülkeler

Kaynakça

• Akın, T., Güneş, S. (2018). İhracatın Niteliğindeki Artışın Dış Ticaret Haddine Etkisi: Türkiye Analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 448-462.
• Can, M. (2016). Ekonomik Küreselleşme Sofistike Mamül Üretimini Etkiler mi? : Güney Kore Örnekleminde Ampirik Bir Analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(3), 21-38.
• Can, M., Doğan,B. (2018). Ekonomik Kompleksite ve Finansal Gelişme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Ampirik Bir Analiz. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55(638), 6-16.
• Çeştepe, H., Çağlar, O. (2017). Ürün Sofistikasyonu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 992-1000.
• Hausmann, R.,Hidalgo, C.A., Bustos, S., Coscia, M., Chung, S., Jimenez, J., Simoes,A., Yıldırım, M.A. (2011). The Atlas of EconomicComplexityMappingPathstoProsperity, Center for International Development at Harvard University. Erişim Tarihi: 21.04.2019https://atlas.media.mit.edu/static/pdf/atlas/AtlasOfEconomicComplexity_Part_I.pdf.
• Hausmann, R.,Hidalgo, C. A., Bustos, S., Coscia, M., Simoes, A., Yildirim, M. A. (2014). The atlas ofeconomiccomplexity: Mappingpathstoprosperity. Mit Press.
• Hidalgo, C. (2009). The Dynamics of Economic Complexity and the Product Space over a 42 year period. CID Working Paper No. 189, 1-20.
• Hidalgo, C.,Hausmann, R. (2009). The Building Blocks of Economic Complexity. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), 106 (26), 10570-10575.
• Konya, L. (2006), Exports and Growth: Granger Causality Analysis on OECD Countries with a Panel Data Approach. Economic Modeling, 23, 978-992
• Kurt, Ü. (2018). Küreselleşme ve Ekonomik Kompleksite İlişkisi: Türkiye Örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2195-2202.
• Kurt, Ü., Azazi, H. (2018). Finansal Gelişme ve Sofistike Ürün Üretimi İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Turkish Studies, 13(22), 341-352.
• Lapatinas, A.,Garas, Antonios., Boleti, Eirini., Kyriakou, Alexandra (2019). Economic Complexity and Environmental Performance: Evidence from a World Sample. MPRA, Paper: 92833, 1-46.
• Neagu, O. (2019). The Link Between Economic Complexity and Carbon Emissions in the European Union Countries: A Model Based on the Environmental Kuznets Curve (EKC) Approach. Sustainability 11, 1-27.
• Neagu, O., Teodoru, C. (2019). The Relationship Between Economic Complexity, Energy Consumption Structure and Greenhouse Gas Emission: Heterogeneous Panel Evidence from the EU Countries. Sustainability, 11, 1-29.
• Pesaran, M., H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence.”Journal of Applied Econometrics, 22, 365-312.
• Pesaran, M.,H., Ullah, A.,Yamagata,T. (2008).A Bias-adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence. Econometrics Journal, 11, 105-127.
• Pesaran, M.,H.,Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142:,50-93.
• Soyyiğit, S. (2018). OECD Kurucu Ülkelerinde Ekonomik Kompleksite Düzeyi ile Kişi Başına Düşen GSYH Arasındaki İlişki: Panel Eşbütünleşme Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 21(2),374-392.
• Soyyiğit, S., Topuz, H., Özekicioğlu, H. (2019). Ekonomik Kompleksite, İhracat ve Sabit Sermaye Yatırımlarının Kişi Başına Düşen Gelir Üzerindeki Etkisi: G-20 Ülkeleri Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 393-407.
• Şeker, A. (2019). Teknolojik Gelişme ve Yüksek Teknoloji İhracatının Ekonomik Karmaşıklık Endeksi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 26(2), 378-395.
• Uçar, M.,Soyyiğit, S.,Nişancı, M. (2019). Ülkelerin İktisadi Gelişmişlik ve İktisadi Karmaşıklık Düzeyleri Arasındaki İlişki: G8 Ülkeleri Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1),138-148.
• The Observatory of Economic Complexity, https://oec.world/en/ (Erişim Tarihi: 02.01.2020).
• Westerlund, J.,Edgerton, D (2007). A Panel Boostrap Cointegration Test. Economic Letters, 97, 185-190.
• World Bank, https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source=world-development-indicators (Erişim Tarihi: 10.01.2020)
• Yıldız, B., Yıldız, G. (2019). Ekonomik Karmaşıklık İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Boostrap Granger Nedensellik Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(2), 329-340.