The Effect of Covid 19 in Aviation Management: Turkish Airlines A.O. in Terms of Financial Leases and Operating Profitability. Analysis of Lufthansa Companies

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 2051 - 2080, 30.11.2022

Feden Koç

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1087930

Öz

Aviation management emerges as a sector that allows individuals and their belongings, cargoes to be transported from one place to another by the airline, and has shown a continuous growth trend since the first civil aviation initiative with the establishment of the Turkish Airlines Joint Stock Company in 1933. The fact that our country is at a strategic connection point due to its location has rapidly increased the demand for the sector in our country and has carried our country to an important position in international air transport. The increase in demand for air transportation, which provides fast, safe and comfortable transportation to individuals, has also accelerated competition. In this competitive process, aircraft purchases constitute an important cost item in airline transportation, in the establishment phase of the enterprises or in the fleet renewal/expansion phase in the future, due to the high prices of the aircraft. At this point, it is a financial tool that businesses frequently use in airline transportation, through financial leasing, to purchase aircraft in return for rental payments for a certain period of time. In this context, according to the 2021 passenger evaluation results of Skytrax, which is traded on the BIST and provides air transport services in Turkey, and which is also an air transport rating institution, Turkish Airlines A.O. (THY) and Lufthansa businesses, it is aimed to analyze the impact of Covid 19 on IFRS 16 financial leasing transactions and the profitability of businesses.

Anahtar Kelimeler

Aviation Management, International Financial Reporting Standards (IFRS) 16 Leases, Financial Performance, Financial Accounting

Havacılık İşletmeciliğinde Covid 19 Etkisi: Finansal Kiralamalar ve İşletme Karlılığı Bakımından Türk Hava Yolları A.O. İle Lufthansa Şirketlerinin Analizi

Öz

Havacılık işletmeciliği, bireylerin ve bireylere ait eşyaların, yüklerin bir yerden başka bir yere havayolu ile ulaşımına imkân sağlayan ve 1933 yılında Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığının kurulumu ile ilk sivil havacılık girişiminden günümüze kadar sürekli büyüme eğilimi gösteren bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizin konumu gereği stratejik bir bağlantı noktasında bulunması da ülkemizde sektöre olan talebi hızla artırarak, ülkemizi uluslararası havayolu taşımacılığında önemli bir pozisyona taşımıştır. Bireylere hızlı, emniyetli ve konforlu ulaşım imkânı sağlayan havayolu taşımacılığına olan talep artışı, rekabeti de hızlandırmıştır. Bu rekabet sürecinde havayolu taşımacılığında, işletmelerin kuruluş aşamasında veya ilerleyen süreçte filo yenileme/genişletme aşamasında uçak alımları, uçakların yüksek fiyatları dolayısıyla önemli bir maliyet kalemi oluşturmaktadır. Bu noktada havayolu taşımacılığında işletmelerin finansal kiralama yoluyla, belirli bir vade boyunca kira ödemeleri karşılığında uçak satın almaları, işletmelerin sıklıkla kullandıkları bir finansal araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmada Türkiye’de BİST’te işlem gören ve havayolu taşımacılığı hizmeti sağlayan, aynı zamanda hava taşımacılığı derecelendirme kuruluşu olan Skytrax’ın 2021 yılı yolcu değerlendirme sonuçlarına göre, Avrupa’nın en iyi hava yolları sıralamasında birlikte yer alan Türk Hava Yolları A.O. (THY) ile Lufthansa işletmeleri açısından, Covid 19’un TFRS 16 kapsamında finansal kiralama işlemlerine ve işletmelerin karlılığına olan etkisinin analiz edilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Havacılık İşletmeciliği, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) 16 Kiralamalar, Finansal Performans, Finansal Muhasebe, Havacılık İşletmeciliği, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) 16 Kiralamalar, Finansal Performans, Finansal Muhasebe

Kaynakça

• Havayolu Sektör Raporu. (2020). Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/HavaYoluSektorRaporlari/Attachments/14/2020_Havayolu_Sektor_raporu.pdf
• Aman, Q. ve Altass, S. (2021). Pre-and Post-COVID-19 Condition, Performance and Future of the Airline Industry: Evidence from Accounting Data. Amazonia Investiga 10(37), 9-23. doi: 10.34069/AI/2021.37.01.1.
• Balık, Y. (2013). Havayolu İşletmelerinde Finansal Kiralama (Leasing). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Büyükkonuklu, B. (2020). Havayolu Yolcu Taşıma İşletmelerinde Finansal Performansı Belirleyen Faktörlerin Dinamik Panel Veri Analizi ile İncelenmesi. Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
• Çetiner, E. (2005). İşletmelerde Mali Analiz. (4. Baskı). Gazi Kitabevi.
• Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (2017). İşletmelerde Finansal Yönetim. (14.Baskı). Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Dayı, F. ve Esmer, Y. (2017). Sivil Havacılık Yönetiminde Finansal Kiralama İşlemlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Avrupa Havayolu Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Akademik Bakış Dergisi (64), 69-78.
• Dube, K., Nhamo, G. ve Chikodzi, D. (2021). COVID-19 Pandemic and Prospects for Recovery of the Global Aviation Industry. Journal of Air Transport Management 92:1-12. doi: 10.1016/j.jairtraman.
• Durmuş, S. ve Öztürk, S. (2014). Havayolu Taşımacılığında Lojistik Maliyetler. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Dergisi (8), 205-20.
• Euro Control Aviation Intelligence Unit (2021). What Covid-19 Did to European Aviation in 2020 and Outlook 2021. https://www.eurocontrol.int/sites/default/files/2021-02/eurocontrol-think-paper-8-impact-of-covid-19-on-european-aviation-in-2020-and-outlook-2021.pdf
• Fardnia, P., Kaspereit, T., Walker, T., Xu., S. (2020). Financial Performance and Safety in the Aviation Industry. International Journal of Managerial Finance 17(1), 138-65. doi: 10.1108/IJMF-03-2019-0095.
• Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu, Sayı: 28496, Kanun numarası: 6361, Kabul Tarihi: 21/11/2012. md. 3.
• Gelir Vergisi Kanunu. Sayı: 10700, Kanun numarası: 193, Kabul Tarihi: 31/12/1960, md. 41. International Air Transport Association, (IATA) Members. (2021). (https://www.iata.org/en/about/members/).
• International Civil Aviation Organization (ICAO). (2022). Effects of Novel Coronavirus (Covıd‐19) on Civil Aviation: Economic Impact Analysis. Economic Development-Air Transport Bureau, Montréal- Canada, https://www.icao.int/sustainability/Documents/COVID19/ICAO_Coronavirus_Econ_Impact.pdf
• Işıldak, M. Sait. (1994). Finansal Kiralama-Türkiye Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). TFRS 16 Kiralamalar. (2021).https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS_16(1).pdf
• Karapınar, A. ve Ayıkoğlu, Z. F. (2016). Finansal Analiz Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ile Uyumlu, (4. Baskı). Gazi Kitabevi.
• Konuralp, G. (2001). Sermaye Piyasaları. İstanbul: Alfa Yayınları. L au, H., Khosrawipour, V., Kocbach, P., Mikolajczyk., A Ichii, H., Zacharski, M., Bania, J., Khosrawipour, T. (2020). The Association between International and Domestic Air Traffic and the Coronavirus (Covıd-19) Outbreak. Journal of Microbiology, Immunology and Infection 53(3), 467-72. doi: 10.1016/j.jmii.2020.03.026.
• Mwangi, F. K. (2013). The Effect Of Macroeconomic Variables On Financial Performance Of Aviation Industry In Kenya. Thesis, University of Nairobi.
• Okka, O. (2011). Analitik Finansal Yönetim Teori ve Problemler. (1. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özata C., Nur, S. ve Özdemir, S. (2021). Covid-19 Pandemisinin Finansal Etkilerinin Belirlenmesi: Türkiye Havayolu Sektörü Üzerine Bir Uygulama - ProQuest. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi 5(6), 657-81.
• Pegasus investor Relations, Traffic Data. (2021). Pegasus Investor Relations, Traffic Data. https://www.pegasusinvestorrelations.com/en/operational-information/traffic-data.
• Şami̇loğlu, F. ve Akgün, A. İ. (2015). Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Finansal Tablolar Analizi. (2. Baskı). Ekin Yayınevi.
• Serrano, F. ve Kazda, A. (2020). The Future of Airports Post Covıd-19. Journal of Air Transport Management, 89, 1-10. doi: 10.1016/j.jairtraman.2020.101900.
• Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, İstatistikler. (2021). Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, İstatistikler’. (http://172.16.10.52:81/tr/kurumsal/4547-istatistikler.
• SKYTRAX, (2021). The World’s Best Airlines of 2021 by Region. (https://www.worldairlineawards.com/best-airlines-2021-by-region/
• The World Bank-Air transport, passengers carried - Turkey. (2021). Air Transport, Passengers Carried-Turkey Data. https://data.worldbank.org/indicator/IS.AIR.PSGR?locations=TR.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2021). İstatistik Veri Portalı- Havacılık. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulastirma-ve-haberlesme-112&dil=1
• Türk Hava Yolları. (2020). Yıllık Raporlar. https://investor.turkishairlines.com/tr/mali-ve-operasyonel-veriler/yillik-raporlar