Pina Bausch’un Rite of Spring Performansının Réné Girard’ın Şiddet ve Kurban Kavramları Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 491 - 504, 23.03.2023

Alev Beyazoğlu

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1133248

Öz

Bu çalışmada, Réné Girard’ın Şiddet ve Kutsal kitabında sıkça yer verdiği şiddet kavramını, Dans Tiyatrosu öncülerinden Pina Bausch’un yönetmenliğini yaptığı Rite of Spring (Bahar Ayini) adlı performansında Girard’ın bakış açısı ışığında şiddetin ve kutsal olanın arayışına girilecektir. 1970’li yıllarda Almanya’da yaygınlık kazanan, Pina Bausch’un öncülüğünü yaptığı Dans Tiyatrosu akımı, dans ile tiyatronun ortak bir noktada birleşip, bu iki sanatın estetiğini harmanlayan bir uygulama alanı olmuştur. Pina Bausch, başına geçtiği Wuppertal Dans Tiyatrosunda hareketin matematiğinden ziyade, içsel duyguların getirdiği doğaçlama hareketin özgünlüğünü kendisine yöntem olarak belirlemiştir. Bausch’un yöntemsiz denebilecek özgürlükte gerçekleştirdiği dans çalışmalarını, nasıl estetik bir bütünlük halinde ve güçlü duygular eşliğinde sahnelediği bilinmektedir. Şiddet kavramı, Girard’ın tabiriyle insanın içinde hep var olan yaşamsal bir dürtü olduğundan; Bausch da çalışmalarının merkezine insanın içsel dürtülerini yerleştirdiği için, bazı Dans Tiyatrosu performanslarında bu kavrama sıkça yer vermiştir. Girard, şiddetin sağaltılması için bir araç olarak kurban mekanizmasının işlevselliğini önerir. Bu mekanizmanın Rite of Spring performansındaki uygulaması ve yaşanan sürecin sonuçları da çalışmanın bir izleği olacaktır. Çalışmada analizsel araştırma yöntemi kullanılmış olup, Bausch’un dans performansının içinde yer alan şiddet ve kurban olgularının izi sürülerek Girard’ın kuramı üstüne bir okuma yapılmıştır. Ulaşılacak sonuçla birlikte bedensel bir performans üstünde, kuramsal derinliği olan iki ana kavramın eşik aşamaları ve şekillenişi ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Réné Girard, Pina Bausch, Dans Tiyatrosu, Performans, Şiddet

An Analysis of Pina Bausch's Rite of Spring Performance Through Rene Girard's Concepts of Violence and Victim

Öz

In this study, the concept of violence, which is frequently mentioned in Réné Girard's Violence and Sacred book, will be searched for violence and the sacred in the light of Girard's point of view in his performance called Rite of Spring directed by Pina Bausch, one of the pioneers of Dance Theater. The Dance Theater movement, which emerged in Germany in the 1970s and pioneered by Pina Bausch, has become a field of practice that combines the aesthetics of these two arts by combining dance and theater at a common point. Pina Bausch, in the Wuppertal Dance Theater, where she was the head, determined the originality of the improvisational movement brought by inner emotions, rather than the mathematics of the movement, as her method. It is known how Bausch staged his dance works, which he performed in a freedom that can be said to be methodless, in an aesthetic integrity and accompanied by strong emotions. The concept of violence, as Girard puts it, is a vital impulse that is always present in human beings; Since Bausch also places the inner impulses of human beings at the center of his works, he has frequently included this concept in some of his Dance Theater performances. Girard, proposes the functionality of the victim mechanism as a tool for the treatment of violence, the application of this mechanism in the Rite of Spring performance and the results of the process will also be a theme of the study. In the study, the analytical research method was used, and a reading was made on Girard's theory by tracing the violence and victim phenomena in Bausch's dance performance. With the result to be reached, the threshold stages and shaping of two main concepts with theoretical depth on a bodily performance will be tried to be revealed.

Anahtar Kelimeler

Réné Girard, Pina Bausch, Dance Theatre, Performance, Voilence

Kaynakça

• Anderson, J. (1989). Dance view; modern dance: a harmonious melting pot. The New York Times, 20 08 1989, 02-07. Erişim adresi: http://www.nytimes. com/1989/08/20/arts/dance-view-modern-dance-a-harmonious-melting-pot.html’ dan aktaran Özgen, Hüseyin Kurtuluş, (2018). Pina Belgeselindeki Barok Etki, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı 40 Erzurum
• Bostancı, Naci. Şiddetin Karmaşık Dünyası, https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=11140
• Erkan, Sema. Beden Dili ve Dans Eğitiminin Oyunculuk Sanatındaki Yeri Üzerine Bir Yöntem Önerisi, (Basılmamış Doktora Tezi, D.E.Ü,SBE, 2012), s.135
• Girard, Rene. (2018). Şiddet ve Kutsal. (Çev. N. Alpay) İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Mimesis Tiyatro/Çeviri – Araştırma Dergisi, Sayı 9, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Stravinsky, Igor. La sagra della primavera , https://www.youtube.com/watch?v=VUfj3vGo4n4