Ulusal Haber Ajansları Üzerinden Orman Yangını Haberlerinin Risk İletişimi Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 873 - 896, 23.03.2023

Simge Demirel

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1177187

Öz

Son yıllarda dünya genelinde yoğun bir şekilde yaşanan orman yangınları, gerek iklimsel koşullara gerekse de antropojenik etkilere bağlı olarak ortaya çıkmakta ve insan-çevre sağlığı için ciddi bir risk oluşturmaktadır. Toplumsal, ekonomik ve ekolojik bağlamda değerlendirilebilecek çeşitli risk ve tehditleri içerisinde barındıran orman yangınlarının nedenlerine, gerçekleşme anına ve sonrasında ortaya çıkan sonuçlara yönelik küresel ve ulusal düzeyde gerçekleştirilecek bir bilgilendirme süreci sağlıklı bir risk yönetimi açısından gerekli görülmektedir. Olaya ya da konuya ilişkin risklerin ortaya konmasında, alınan kararların, uyulması gereken tedbirlerin hızlı ve doğru bir şekilde kamuoyuna aktarılmasında ve risklerin bertaraf edilmesinde medyanın öncü bir konumda olduğu düşünülmektedir. Özellikle de Türkiye’de bölgesel olarak ani gelişen ya da gelişmesi muhtemel olan olayların takip edilmesinde, kitle iletişim araçlarına servis edilmesinde ve topluma aktarılmasında ulusal haber ajanslarının rolünün de oldukça büyük olduğu görülmektedir. Türkiye’de herhangi bir bölgede meydana gelen orman yangınlarının neden oluştuğu, nasıl bir gelişim gösterdiği, sonuçlarının neler olduğu üzerine ulusal haber ajansları tarafından servis edilen haberler ve habere ilişkin görsel unsurlar, hızlı ve güncel bilginin topluma aktarılmasında ve izlenmesi gereken yolların ortaya konmasında önem teşkil etmektedir.
Bu çalışmanın amacı, ulusal haber ajanslarında yer alan orman yangını haberlerinin nasıl ve ne şekilde sunulduğunu içerik analizi yoluyla ortaya koymak ve risk iletişimi bağlamında genel bir değerlendirme yapmaktır. Bu amaçla 1-31 Temmuz 2022 tarihleri arasında Anadolu Ajansı (AA)’nda , İhlas Haber Ajansı (İHA)’nda ve Demirören Haber Ajansı (DHA)’ nda yer alan haberler incelemeye alınmış ve elde edilen bulgular tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, ulusal haber ajanslarında yer alan orman yangını haberlerinin daha çok yangına ilişkin müdahale anına ve yangının kontrol altına alındığına ilişkin temaları içerdiğini ve bu haberlerin toplumu uyarıcı/ harekete geçirici olmaktan ziyade genel bilgiler içerdiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ulusal Haber Ajansları, Orman Yangını, Haberler, Risk İletişimi, Risk Yönetimi

Evaluation of Forest Fire News in the Context of Risk Communications Through National News Agencies

Öz

Forest fires, which have been experienced intensively worldwide in recent years, occur due to both climatic conditions and anthropogenic effects and pose a serious risk to human and environmental health. A global and national information process regarding the causes, the moment of occurrence and the consequences of forest fires, which contain various risks and threats that can be evaluated in the social, economic and ecological context, is considered necessary for a healthy risk management. The media is considered to be in a pioneering position in revealing the risks related to the event or the issue, conveying the decisions taken and the precautions to be followed to the public quickly and accurately, and eliminating the risks. Especially in Turkey, it seems that the role of national news agencies is quite large in following the events that occur suddenly or that are likely to develop locally, disclosing them to the mass media and conveying them to the society. The news and visual elements related to the news served by national news agencies on why forest fires occur in any region in Turkey, how they develop and what their consequences are, are important in conveying fast and up-to-date information to the public and revealing the ways to be followed.
The aim of this study is to reveal how and in what way forest fire news in national news agencies are presented through content analysis and to make a general evaluation in the context of risk communication. For this purpose, the news covered by Anadolu Agency (AA), İhlas News Agency (İHA) and Demirören News Agency (DHA) between July 1-31, 2022 was examined and the findings were presented in tables. The findings obtained as a result of the research reveal that the forest fire news in the national news agencies mostly includes themes related to the moment of intervention and the control of the fire, and that this news contains general information rather than alerting/mobilizing the society.

Anahtar Kelimeler

National New Agencies, Forest Fire, News, Risk Communication

Kaynakça

• Ataman, B. & Erken, Ö. (2012). Liberal Basın Teorisi ve Ulusal Basında Çevre Haberleri. (Serkan Kırlı, Ümit Sarı Ed.). Medya ve Gündelik Yaşamda Çevre Gerçeği. Aya Kitap.
• Aygün, B. (2007). Küresel ve Yerel Çevre Sorunlarının Risk Olarak Algılanması Üzerine Bir Araştırma. (Ayşegül Mengi Ed.). Çevre ve Politika Başka Bir Dünya Özlemi. İmge Kitabevi Yayınları.
• Bal, H. (2013). Nitel Araştırma Yöntemi. Fakülte Kitabevi Yayınları.
• Cengiz Temizkan, A. (2013). Dünyanın Geleceği İçin Yeşil Bir Bakış: Çevre Gazeteciliği (Şebnem Çağlar Ed.). Şövalyelik Mesleği Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları. Literatürk Yayınları.
• Coombs, W.T.(2010). Crisis Communication A Developing Field (Robert L. Heath Ed.). The SAGE Handbook of Public Relations. Sage.
• Cömert Baechler, N. (2018). Afet Risk ve Zarar Azaltmada İletişim Stratejisinin Rolü, 2ND International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management. https://www.ishad.info/PastConferences/ISHAD2018/ISHAD2018/papers/A1.1-ISHAD2018ID140.pdf.
• Cunningham W.P. & Cunningham M.A. (2010). Environmental Science: A Global Concern, McGraw-Hill.
• Fernández, N. , Bl´azquez, J.M., Fisteus, J.A. , S´anchez, L., Sintek, M., Bernardi, A, Fuentes, M., Marrara, A. ,Ben-Asher, Z. (2006). NEWS: Bringing Semantic Web Technologies into News Agencies. The Semantic Web - ISWC 2006. Lecture Notes in Computer Science. Vol 4273. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/11926078_56.
• Flavin, C. (1997). İklim Değişikliğinin Yol Açtığı Risklerle Mücadele. ( Linda Starke Ed.). Dünyanın Durumu 1996.Tema Vakfı Yayınları.
• Girgin, A. (2002). Haber Ajansı. Selçuk İletişim. 2 (2), 107-116.
• Koç Akgül, S. (2013). Türkiye’de Risk Toplum Süreci: Afet Gazeteciliği. (Şebnem Çağlar Ed.). Şövalyelik Mesleği Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları. Literatürk Yayınları.
• Mol, T. (1993). Orman Yangınları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 43 (3-4),69- 78.
• Odabaş, Z.Y. (2018). İklim Değişikliği ve Küresel Isınma: Çevre ve Afet Sosyolojileri Açısından Bir Değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3),1559-1575.
• Özdemir, O. (2017). Ekolojik Okuryazarlık ve Çevre Eğitimi. Pegem Akademi Yayınları.
• Özmen, Ş. Y. (2014). Çevre ve İletişim (İhsan Günaydın, Tufan Özsoy Ed.). Disiplinler Arası Bakış Açısı ile Çevre. Hiperlink Yayınları.
• Şahin, M. (2012). Ajans Gazeteciliği ve Haber Ajansları. Pelikan Yayıncılık.
• Taylan, A. (2015). Nitel ve Nicel Araştırmalarda Evren ve Örneklem Seçimi ve Sorunlar. (Besim Yıldırım Ed.). İletişim Araştırmalarında Yöntemler. Literatürk Yayınları.
• Wu, F.& Farland, W.H. (2007). Risk Assessment and Regulatory Decision Making in Environmental Health Decision (Mark Rabson, William Toscano Ed.). Risk Assessment for Environmental Health. Jossey-Bass.
• Orman Genel Müdürlüğü. (2021). Ormancılık İstatistikleri 2021. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler.