Üniversite öğretim elemanlarının Z kuşağı kavramı algılarına yönelik metafor analizi: Artvin Çoruh Üniversitesi örneği

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 775 - 800, 30.09.2024

Muhammed Enes Kan , Eda Mert

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1293338

Öz

Genellikle 2000 yılından sonra doğanları ifade etmek için kullanılan Z kuşağı, bugün dünyanın %32’sinin oluşturmakta ve bu nüfusun önemli bir bölümü de üniversitelerde eğitim öğretimlerine devam etmektedir. Z kuşağı zamanının büyük bir çoğunluğunu eğitim kurumlarında geçirdiği için onlar hakkında en çok deneyimi olan kişiler bu kurumlarda görev yapan öğretmen, idareci ve diğer hizmet personelleridir. Geleceğe yön veren öğretmenler ve diğer öğretim elemanlarının gençleri nasıl algıladığı hem eğitim ve öğretimin kalitesini etkilemekte hem de gençlere karşı davranışlarını şekillendirmektedir. Söz konusu bu tablo, bu çalışmanın temel motivasyon kaynağı olmuş ve çalışmada üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarının Z kuşağı kavramına ilişkin algılarının metaforlar aracılığı ile tespit edilmesi amaçlanmıştır. Katılımcıların verdikleri cevaplar içerik analizi yöntemiyle analiz edilerek 126 metafor, 10 farklı kategoride sınıflandırılmıştır. Katılımcıların Z kuşağını teknolojiyle alakalı metaforlar ile sıklıkla ifade ettiği ve katılımcıların geliştirdikleri metaforların “İçinde Büyüdüğü Çağa Uygun Teknolojik Bir Kuşak”, “Özgürlüğüne Düşkün, Kurallara Karşı ve Yenilikçi Bir Kuşak”, “Mevcut Durumu ve Gelecekteki Hali Belirsiz, Karmaşık, Sürprizlerle Dolu Bir Kuşak” kategorilerinde yoğunlaştığı görülmüştür. Z kuşağının olumlu yönlerine vurgu yapan metaforlar olmasına rağmen genellikle Z kuşağının belirsizliğine vurgu yapan, Z kuşağına karşı nötr yaklaşan veya Z kuşağını tamamen olumsuz metaforlarla açıklayan öğretim elemanlarının daha fazla olduğu ve öğretim elamanlarının yaşları ilerledikçe Z kuşağından geleceğe yönelik ümit ve beklentilerinin azaldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, Z Kuşağı Algısı, Kamu Görevlileri ve Z Kuşağı, Üniversiteler ve Z Kuşağı, Öğretim Elemanları Gözünden Z Kuşağı, Z Kuşağına İlişkin Metaforlar

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Metaphor analysis of university lecturers perceptions of generation Z concept: The case of Artvin Çoruh University

Öz

Generation Z, which is generally used to refer to those born after the year 2000, makes up 32% of the world today and a significant portion of this population continues their education at universities. Since Generation Z spends most of their time in educational institutions, the people who have the most experience about them are teachers, administrators and other service personnel working in these institutions. How teachers and other teaching staff, who shape the future, perceive young people affects both the quality of education and training and shapes their behavior towards young people. This picture has been the main motivation for this study and the study aims to determine the perceptions of university lecturers about the concept of Generation Z through metaphors. The answers given by the participants were analyzed by content analysis method and 126 metaphors were classified in 10 different categories. It was observed that the participants frequently expressed Generation Z with technology-related metaphors and the metaphors developed by the participants were concentrated in the categories of "A Technological Generation Suitable for the Age in Which It Grew Up", "A Generation Loving Freedom, Against Rules and Innovative", "A Generation Whose Current Situation and Future State is Uncertain, Complex and Full of Surprises". Although there are metaphors emphasizing the positive aspects of Generation Z, it has been determined that there are more lecturers who emphasize the uncertainty of Generation Z, who are neutral towards Generation Z or who explain Generation Z with completely negative metaphors, and as the age of the lecturers increases, their hopes and expectations for the future from Generation Z decrease.

Anahtar Kelimeler

Generation Z, Perception of Generation Z, Public Servants and Generation, Generation Z from the Perspective of lecturers, Metaphors of Generation Z

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abuşoğlu, H. Ö. & Balcı Aydoğan, B. (2023). Sosyal medyada Z kuşağına yönelik nefret söylemi: ekşi sözlük örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 707-728. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1140594.
• Adıgüzel, O., Batur, H. & Z. Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşaği ıle ortaya çıkan yeni çalişma tarzı: mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 165-182.
• Akmeşe, B. & Taşcıoğlu, R. (2023). Siyasal reklamlarda Z kuşağının temsili: 2018 cumhurbaşkanı seçimi örneğinde göstergebilimsel bir inceleme. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (10), 189-215. https://doi.org/10.56676/kiad.1168035.
• Aydoğdu, H. & Özkan, N. K. (2021). Z kuşağı gençliğinin ideal yöneticiye yönelik metaforik algılarının incelenmesi: aksaray ili örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4(2), 228-262. https://doi.org/10.47948/efad.987160.
• Ballı, F. E. (2020). Z kuşağı ortaokul öğrencilerinin okul müdürlerine dair algılarının incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, (84), 529-550.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bayrak, H. U. (2019). Ebeveynlerin gözünden çocuk istismarı: metaforik bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 376-389. https://doi.org/10.33417/tsh.572236.
• Bencsik, A., Horváth-Csikós, G. & Juhász, T. (2016). Y and Z generations at workplaces. Journal of competitiveness, 8(3). DOI:10.7441/joc.2016.03.06.
• Berge, Z. L. & Berge, M. B. (2019). The economic abcs of educating and training generations X, Y, and Z. Performance Improvement, 58(5), 44-53. DOI:10.1002/pfi.21864.
• Demirbilek, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin kayırmacılık kavramına ilişkin metaforik algıları. Yaşadıkça Eğitim, 35(2), 367-381. DOI:10.33308/26674874.202135229.
• Djafarova, E. & Foots, S. (2022). Exploring ethical consumption of generation z: theory of planned behaviour. Young Consumers, 23(3), 413-431.
• Doğan, S. & Erkan, İ. (2019). Z kuşağının sosyal medyaya yönelik algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 14, 146-155. https://doi.org/10.19168/jyasar.633557.
• Ekici, G. (2016a). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: bir metafor analizi çalışması . Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 615-636.
• Ekici, G. (2016b). Student-Teachers’ Metaphoric Perceptions Towards the Concept of “Computer”. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(3), 755-781. https://doi.org/10.21547/jss.256704.
• Erdem, N., Görün, M. & Gamze, Kara. (2023). Z kuşağının “siyaset” kavramına dair metaforik algılarının ölçülmesi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6(1), 1-27. https://doi.org/10.33712/mana.1256510.
• Erdoğan, M.A., (2022). Z kuşağının yaşlı bireylere karşı tutumlarının belirlenmesi: Ankara örneği. (yayımlanmamış doktora tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara. Erten, P. (2019). Z kuşağının dijital teknolojiye yönelik tutumları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 190-202.
• Gibson, C. B. & Zellmer-Bruhn, M. E. (2001). Metaphors and meaning: an intercultural analysis of the concept of teamwork. Administrative Science Quarterly, 46(2), 274-303.
• Golovinski, M. S. (2011). Event 3.0: how generation Y & Z are re-shaping the events ındustry. Lulu.com. https://doi.org/10.2307/2667088.
• Grow, J. M. & Yang, S. (2018). Generation-Z enters the advertising workplace: expectations through a gendered lens. Journal of Advertising Education, 22(1), 7-22. DOI:10.1177/1098048218768595.
• Güçlü, İ. (2009). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri teknik-yaklaşım-uygulama. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gümüş, N. (2020). Z kuşağı tüketicilerin satın alma karar tarzlarının incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(58), 381-396. https://doi.org/10.19168/jyasar.572987.
• Hafızoğlu, Y. (2021). Z kuşağı seçmen davranışları. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 141-164. https://doi.org/10.52974/jena.1035189.
• Haynes, B. P. (2011). The impact of generational differences on the workplace. Journal Of Corporate Real Estate, 13(2), 98-108. DOI:10.1108/14630011111136812.
• Hernandez-de-Menendez, M. Escobar Díaz, C.A. & Morales-Menendez, R. (2020). Educational experiences with generation Z. International Journal on Interactive Design and Manufacturing (IJIDeM), 14, 847–859. DOI:10.1007/s12008-020-00674-9.
• Joy, A. & Haynes, B. P. (2011). Office design for the multi‐generational knowledge workforce. Journal of Corporate Real Estate, 13(4), 216-232. DOI:10.1108/14630011111214428.
• Julie Cogin (2012). Are generational differences in work values fact or fiction? multi-country evidence and implications. The International Journal of Human Resource Management, 23(11), 2268-2294. https://doi.org/10.1080/09585192.2011.610967.
• Kapil, Y. & Roy, A. (2014). A critical evaluation of generation z at workplaces. International Journal of Social Relevance & Concern, 2(1),10-14.
• Karadoğan, A. (2019). Z Kuşağı ve öğretmenlik mesleği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 9-41. https://doi.org/10.31463/aicusbed.597636.
• Kapoor, C. & Solomon, N. (2011). Understanding and managing generational differences in the workplace. Worldwide Hospitality And Tourism Themes, 3(4), 308-318. https://doi.org/10.1108/17554211111162435.
• Kırık, A. M. & Köyüstü, S. (2018). Z kuşağı konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2), 1497-1518. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443304.
• Koç Akran, S. (2022). E-öğrenme ve öğrenci nitelikleri. (Editör: M. Ersoy, D. Kayahan Yüksel). Öğretim Teknolojileri (içinde: 190). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Koç Akran, S. & Karakaş, G. (2023). Öğretmen adaylarının Z kuşağı kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: bir metaforik analiz çalışması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 11 (1) , 103-129. Korkmaz, D. (2022). Postmodern tüketim kültüründe z kuşağı üniversite öğrencilerinin dijital okuryazarlık alışkanlıkları sorunu. Nobel Bilimsel.
• Koro-Ljungberg, M. (2004). Displacing metaphorical analysis: reading with and against metaphors. Qualitative Research, 4(3), 339-360. https://doi.org/10.1177/1468794404047233.
• Kuleto, V., Milena Ilić P., Stanescu, M., Ranković, M., Šević, N.P., Păun, D. & Teodorescu, S. (2021). Extended reality in higher education, a responsible ınnovation approach for generation y and generation z. Sustainability, 13(21). https://doi.org/10.3390/su132111814.
• Özen, R. S., Erkekli, S &. Yavuz, E. (2020). X, y ve z kuşaklarının kariyer algılarına yönelik metafor algıları üzerine bir çalışma. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 4333-4363. DOI:10.15295/bmij.v8i5.1561.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
• Özveren, C.G. (2022). Z kuşağının liderlik algısı. E. Atalay ve C.T. Kadıoğlu (Ed.) Z kuşağını anlamak insan kaynakları yönetimi ve pazarlama araştırmaları içinde. (103-121). Nobel Bilimsel.
• Pekel, B., Kaya, T., Çalışkan, F., Doğan, M., Öner, S., Kaya, T. & Erbay, E. (2020). Z kuşağı öğrencilerinin iş hayatı kişilik özelliklerinin ve iş beklentilerinin belirlenmesi: Ankara Üniversitesi örneği. Sağlık Hizmetlerinde Kuram Ve Uygulama Dergisi, 1(1), 1-9.
• Pichler, S., Kohli, C. & Granitz, N. (2021). DITTO for gen z: A framework for leveraging the uniqueness of the new generation. Business Horizons, 64(5), 599-610.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital ımmigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6. NCB University Pres. https://doi.org/10.1108/10748120110424816.
• Preville, P. (2023, May 15). How to teach generation Z in the classroom. https://tophat.com/blog/generation-z-teach-classroom/
• Reeves, T. C. & Oh, E. (2008). Generational differences. handbook of research on educational communications and technology. 3rd Edition.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saylık, A., & Saylık, N. (2021). Akademisyenlerin ve lisansüstü eğitim öğrencilerinin “Türkiye’de üniversite” ye ilişkin geliştirdikleri metaforlar. Ekev Akademi Dergisi, (86), 69-90.
• Süer, S., Sezgin, K. & Oral, B. (2017). Z kuşağındaki öğrencilerin internete ilişkin algılarının belirlenmesi: bir metafor çalışması. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(12), 190-203.
• Seymen, A. F. (2017). Y ve Z kuşak insanı özelliklerinin milli eğitim bakanlığı 2014-2019 stratejik programı ve tübitak vizyon 2023 öngörüleri ile ilişkilendirilmesi. Kent Akademisi, 10(32), 467-489.
• Stone P. J., Dunphy, D. C. & Marshall, S. S. (1966). The general ınquirer: a computer approach to content analysis, The M.I.T. Press, Massachusetts. DOI:10.2307/1161774.
• Şahin, Ş. & Baturay, M. H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet kavramına ilişkin algılarının değerlendirilmesi: bir metafor analizi çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 21, 1, 177-192.
• Tabscott, J. (2009). Grown up digital: how the net generation is changing your world. New York. McGraw-Hill Professional.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048. DOI:10.26466/opus.370345.
• TDK (2023, May 16). Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr/
• Tulgan, B. (2013). Meet generation z: the second generation within the giant" millennial" cohort. Rainmaker Thinking, 125.
• Türk, A. (2017). Y kuşağı. İstanbul: Kafe Kültür Yayıncılık.
• Twenge, J.M., Campbell, S.M., Hoffman, B.J. & Lance, C.E. (2010). Generational differences in work values: leisure and extrinsic values increasing, social and intrinsic values decreasing. Journal of Management, 36(5),1117-1142. https://doi.org/10.1177/0149206309352246.
• Varışoğlu, B. & Kaşaveklioğlu, G. (2019). Atanamayan öğretmen kavramına yönelik metaforlar. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14/2:473-490.
• Williams, K. C. & Page, R. A. (2011). Marketing to the generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 3(1), 37-53.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, N., Özer, E., & Fettahoğlu, R. (2020). Sağlık yöneticisi kavramına ilişkin bir metafor analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 115-124. https://doi.org/10.18506/anemon.506631.
• Young, K. (2009). The x, y and z of generations in schools. International Journal of Learning, 16(7). DOI:10.18848/1447-9494/CGP/v16i07/46401.
• Yurtsever, A.E. (2022). Z kuşağının hizmet kalitesi algısı. E. Atalay ve C.T, Kadıoğlu (Ed.) Z kuşağını anlamak insan kaynakları yönetimi ve pazarlama araştırmaları içinde (149-165). Nobel Yayıncılık.
• Zembat, R., Tunçeli, H., & Akşin, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının okul yöneticisi kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. Hacettepe University Faculty Of Health Sciences Journal.1(2), 446-459.
• Zheng, H. B. & Song, W. J. (2010). Metaphor analysis in the educational discourse: a critical review. Online Submission, 8(9), 42-49.