Ortak Bilgi Yapılandırma Modelinin Güneş Sistemi ve Tutulmalar Konusunda Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerileri ile Akademik Başarılarına Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 4 - 19, 25.06.2019

Mirac Furkan Bayar

Öz

Bu
çalışmanın amacı; Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli (OBYM)'nin Güneş Sistemi ve
Tutulmalar (GST) konusunda altıncı sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç
becerileri ile akademik başarılarına olan etkisini araştırmaktır.

Araştırmanın
çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Erzurum’un Yakutiye
ilçesindeki bir ortaokulun 6. sınıfında öğrenim gören 83 öğrenci (41 deney ve
42 kontrol grubu) oluşturmaktadır. Araştırmada yarı deneysel yöntem kullanılmış
olup, veri toplama araçları olarak, Güneş Sistemi ve Tutulmalar Akademik Başarı
Testi (GSTAB) ve Bilimsel Süreç Becerileri Testi (BSBT) kullanılmıştır. GSTAB
ve BSBT ile elde edilen nicel veriler, bağımlı örneklem t-testi, bağımsız
örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile analiz edilmiştir. Ayrıca,
GSTAB ile BSBT arasındaki ilişki Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı
kullanılarak analiz edilmiştir. OBYM ile gerçekleştirilen derslerde, GST
ünitesinde altıncı sınıf öğrencilerinin akademik başarılarında olumlu yönde
artış gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin, bilimsel süreç becerilerinde
ilerleme kat ettikleri tespit edilmiştir. GST ünitesinde akademik başarıları
artan öğrencilerin, bilimsel süreç becerilerinde de artış olduğu tespit
edilmiştir. OBYM ile gerçekleştirilen derslerin öğrencilerin bilimsel süreç
becerileri ve akademik başarılarına etkisi ortaokul düzeyinde tüm sınıf
seviyelerinde araştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortak bilgi yapılandırma modeli, akademik başarı, bilimsel süreç becerileri

The Effect of Common Knowledge Construction Model on Science Process Skills and Academic Achievement of Secondary School Students on Solar System and Eclipse

Öz

The aim of this study is to investigate the effect of
Common Knowledge Construction Model (CKCM) on the science process skills and
academic achievement of 6th grade students in Solar System and Eclipse (SSE).

The study group consisted of 83 students studying in
6th grade of a secondary school in Yakutiye district of Erzurum in 2018-2019
academic year.

In the study, quasi-experimental method was chosen
because of the pre-formed classes, and the Solar System and Eclipse Academic
Achievement Test (SSEAAT) and the Science Process Skills Test (SPST) were used
as data collection tools. Quantitative data obtained by GSTAB and BSBT were
analyzed by independent sample t-test, paired sample t-test, one way ANOVA and
Pearson moment product correlation coefficient. As the result of the study, In
the courses carried out with the CKCM, a positive increase was observed in the
academic achievements of the sixth grade students in the SSE. In addition,
students have a positive development in science process skills. It has been
determined that students who increase their academic achievements in the SSE
unit will also increase their science process skills.

Anahtar Kelimeler

Common knowledge construction model, academic achievement, science process skills

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F. & Lederman, N. G. (2000). Improving science teachers' conceptions of nature of science: A critical review of the literature. International Journal of Science Education, 22(7), 665-701.
• Akdeniz, A.R., Bektaş, U. & Yiğit, N. (2000). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin temel fizik kavramlarını anlama düzeyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(5), 14.
• Akerson, V., Abd-El Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000). Influence of a reflective explicit activity- based approach on elementary teachers’ conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 37, 295-317.
• Akpullukçu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarı, hatırda tutma düzeyi ve tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Altun, T. & Vural, S., (2012). Bilim ve sanat merkezinde (Bilsem) görev yapan öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişim ve okul gelişimine yönelik görüşlerinim değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (42), 152-177.
• Ayas, A. (1995). Lise 1 kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramlarını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. II. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, ODTÜ, Ankara.
• Aydoğdu, B., Tatar, N., Yıldız, E., & Buldur, S. (2012). İlköğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 292-311.
• Bağcaz, E. (2009). Sorgulayıcı öğretim yönteminin öğrencilerin akademik başarısı ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumuna etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Bakırcı, H. & Çepni, S. (2014). Fen bilimleri öğretim programı temelinde ortak bilgi yapılandırma modelinin irdelenmesi. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 2(2), 83-94.
• Bakırcı, H., Çalık, M., & Cepni, S. (2017). The effect of the common knowledge construction model-oriented education on sixth grade students' views on the nature of science. Journal of Baltic Science Education, 16(1).
• Bakırcı, H., Çepni, S. & Ayvacı H. ġ. (2015). Ortak bilgi yapılandırma modeli hakkında fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 97-127.
• Bakırcı, H., Çepni, S. & Yıldız, M. (2015). Ortak bilgi yapılandırma modelinin altıncı sınıf öğrencilerinin akademik başarısına etkisi: Işık ve ses ünitesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 182-204.
• Bakırcı, H. & Ensari, Ö. (2018). Ortak bilgi yapılandırma modelinin ısı ve sıcaklık konusunda lise öğrencilerinin akademik başarılarına ve kavramsal anlamalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 43(196).
• Biernacka, B. (2006). Developing scientific literacy of grade five students: A teacher researcher collaborative effort. (Unpublished doctoral dissertation). University of Manitoba.
• Bozkurt, O., Ay, Y., Fansa, M. (2013). Araştırmaya dayalı öğrenmenin fen başarısı ve fene yönelik tutuma etkisi ile öğretim sürecine yönelik öğrenci görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Brown, B. & Ryoo, K. (2008). Teaching science as a language: A ‘‘content-first’’ approach to science teaching. Journal of Research in Science Teaching, 45, 525-664.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Carey, S., Evans, R., Honda, M., Jay, E., & Unger, C. (1989). An experiment is when you try it and see if it works: A study of grade 7 students’ understanding of the construction of scientific knowledge. International Journal of Science Education, 11, 514–529.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni ( Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çalık, M., Ayas, A. & Ünal, S. (2006). Çözünme kavramıyla ilgili öğrenci kavramalarının tespiti: bir yaşlar arası karşılaştırma çalışması. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 309-322.
• Çelik, K. & Çavaş, B. (2012). Canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin araştırmaya dayalı öğrenme yöntemi ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi. (13) 2: 50–751.
• Çepni, S., Özmen, H. & Bakırcı, H. (2012). Ortak bilgi yapılandırma modeline uygun öğretim materyali geliştirilmesi: Işığın madde ile etkileşimi ve yansıma örneği, Sözlü bildiri, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Duban, N. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinin sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi: bir eylem araştırması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Ebenezer, J. , Chacko S., & Immanuel, N. (2004). Common knowledge construction model for teaching and learning science: application in the ındian context. An international conference to review research on science, technology and mathematics education, Proceedings of International Centre (pp.25-27). Dona Paula, Goa, India.
• Ebenezer, J. V. & Fraser, D. (2001). First year chemical engineering students‟ conceptions of energy in solution process: Phenomenographic categories for common knowledge construction. Science Education, 85, 509–535.
• Ebenezer, J., Chacko, S., Kaya, O. N., Koya, S. K. & Ebenezer, D. L. (2010). The effects of common knowledge construction model sequence of lessons on science achievement and relational conceptual change. Journal of Research in Science Teaching, 47(1), 25–46.
• Ebenezer, J.V., & Connor, S. (1998). Learning to teach science: a model for the 21st century. Prentice-Hall, Simon and Schuster/ A Viacom Company, Upper Saddle River, NJ
• Göncü, Ö. & Korur, F. (2012). İlköğretim öğrencilerinin astronomi temelli ünitelerdeki kavram yanılgılarının üç aşamalı test ile tespit edilmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Niğde, Türkiye.
• Güngören, S. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğretim yöntemleriyle bilimin doğasının öğrenimi ve öğretimi hakkındaki gelişimleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Hürcan, N. ve Önder, İ. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde öğrendikleri fen kavramlarını günlük yaşamla ilişkilendirme durumlarının belirlenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Niğde, Türkiye.
• İyibil, Ü. (2011). A new approach for teaching ‘energy’ concept: The common knowledge construction model [Özel Sayı]. Western Anatolia Journal of Educational Sciences, 1-8.
• Kıryak, Z. (2013). Ortak bilgi yapılandırma modelinin 7. sınıf öğrencilerinin su kirliliği konusundaki kavramsal anlamalarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Köksal, E.A. (2008). The Acquısıtıon Of Science Process Skills Through Guıded (Teacher-Directed) İnquıry, Phd., Midde East Technical University, Department of Secondary Science and Mathematics Education, ANKARA.
• Lawson, A.E. (1982). The nature of advanced reasoning and science instruction. Journal of Research in Science Teaching, 19, 743–760.
• Lederman, N. G. (1992). Students’ and teachers’ conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331-359.
• McComas, W.F. (1993). The effects of an intensive summer laboratory internship on secondary students’ understanding of the NOS as measured by the test on understanding of science (TOUS). Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Atlanta, GA.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Moss, D. M., Abrams, E. D., & Kull, J. R. (1998). Describing students’ conceptions of the nature of science over an entire school years. In Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching. San Diego, CA.
• Özdemir, E. B. (2014). Fen öğretiminde ortak bilgi yapılandırma modelinin ilköğretim öğrencilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenmeleri üzerine etkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özdemir, E. B. & Hamzaoğlu, E. (2015). Fen öğretiminde ortak bilgi yapılandırma modelinin kavramsal değişim üzerine etkisi. EJER Congress Bildiri Özetleri Kitabı, 28-29.
• Öztürk Ürek, R. & Tarhan, L. (2005). Kovalent bağlar konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28,168-177.
• Pallant, J. (2013). SPSS survival manual. McGraw-Hill Education (UK).
• Parim, G. (2009). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinde fotosentez, solunum kavramlarının öğrenilmesine, başarıya ve bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesinde araştırmaya dayalı öğrenmenin etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Şahin, Ç., Bülbül, E., & Durukan, Ü. G. (2013). Öğrencilerin gök cisimleri konusundaki alternatif kavramlarının giderilmesinde kavramsal değişim metinlerinin etkisi. Journal of Computer and Education Research (ISSN: 2148-2896), 1(2), 38-64.
• Taşkın, D. & Yıldız, C. (2011). Kesirlerde toplama ve çıkarma işlemlerinin öğretiminde common knowledge construction modele uygun materyal geliştirme. Sözlü bildiri. 2th International Conference on New Trends in Education and Their Implication, Antalya.
• Taşkoyan, S.N. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme stratejilerinin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırma dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi üniversitesi, Ankara.
• Vural, S., Demircioğlu, H. & Demircioğlu, G. (2012, Mayıs). Genel bilgi yapılandırma modeline uygun geliştirilen bir öğretim materyalinin üstün yetenekli öğrencilerin asit baz kavramlarını anlamaları üzerine etkisi. IV. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi.
• Wood, L. C. (2012). Conceptual change and science achievement related to a lesson sequence on acids and bases among African American alternative high school students: A teacher’s practical arguments and the voice of the “other” (Unpublished doctoral dissertation). Wayne State University.
• Yaşar, Ş. & Duban, N. (2009). Students’ Opinions Regarding To The Inquiry-Based Learning Approach, Elementary Education Online. 8(2), 457-475.
• Yıldırım, A. (2012). Effect Of Guided İnquıry Experiments On The Acquisition Of Science Process Skills, Achievement and Differentiation Of Conceptual Structure. (Unpublished master thesis). Middle East Technical University, Ankara.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.