Dar dikim aralıklarında kurulan kavak (Populus x euramericana ve Populus deltoides klonları) ağaçlandırmalarında artım ve büyüme

Yıl 2023, , 45 - 60, 30.06.2023

Sacit Koçer , Muhammed Kara

https://doi.org/10.17568/ogmoad.1149021

Öz

Bu çalışmada, levha ve kağıt endüstrisinin talebine uygun odun üretimine yönelik, dar dikim aralıklarındaki kavak ağaçlandırmalarının gelişimleri araştırılmıştır. Bu amaçla, P.x euramericana ve P. deltoides klonlarıyla (I-214, I-45/51, SAMSUN (I-77/51), İZMİT (S.307-26) ve 89.M.060) deneme ağaçlandırmaları tesis edilmiştir. Denemelerde 3m x 1,5m (4,5 m2/ağaç), 3m x 2m (6,0 m2), 3m x 3m (9,0 m2), 3m x 4m (12,0 m2) ve 3m x 5m (15,0 m2) olmak üzere, 5 değişik dikim aralığı uygulanmıştır. Tüm kavak klonları için, bonitet tabloları ve çift girişli hacim tabloları düzenlenmiştir. Ayrıca, 3 bonitet sınıfı ve 5 değişik dikim aralığına göre, 3 – 12 yaş kademesi için hasılat tabloları hazırlanmıştır. Dar dikim aralıklarındaki kavak ağaçlandırmalarında çap, boy ve meşcere unsurlarının artım ve büyüme ilişkileri ortaya konulmuştur. Analiz sonuçlarına göre, en uygun klonun 89.M.060 ve dikim aralığının 4,5 m2/ağaç olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kavak klonları, dar dikim aralıkları, ortalama artım, cari artım

Destekleyen Kurum

OGM Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Proje Numarası

İZT-357

Increment and growth in poplar plantations established in narrow spacings using the clones of Populus x euramericana and Populus deltoides

Öz

In this study, the growth of poplar plantations in narrow spacings for wood production in accordance with the demand of the board and paper industry was investigated. For this purpose, trial plantations for P. x euramericana and P. deltoides clones (I-214, I-45/51, SAMSUN (I-77/51), İZMİT (S.307-26) and 89.M.060) were established. Trials 3m x 1.5m (4.5 m2/tree), 3m x 2m (6.0 m2), 3m x 3m (9.0 m2), 3m x 4m (12.0 m2) and 3m x 5m (15.0 m2) 5 different narrow spacings were applied. Site tables and volume tables by tree diameter and height were prepared for all poplar clones. In addition, yield tables were prepared for 3-12 age groups according to 3 site classes and 5 different spacings. Increment and growth relationships of diameter, height and stand elements in poplar plantations in narrow spacings were revealed. According to the analysis results, it has been determined that the most suitable clone was 89.M.060 and the planting spacing was 4.5 m2/tree.

Anahtar Kelimeler

Poplar clones, narrow spacings, MAI, CAI

Proje Numarası

İZT-357

Kaynakça

• ACAR, O., ÖZDAL, M. H., 1973. Ağır Topraklarda Yetişen Üç Melez Kavak Klonu Üzerinde Verim Araştırmaları. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yayını, Yıllık Bülteni No: 8, İzmit.
• AKALP, T., 1978. Türkiye’deki Doğu Ladini (Picea orientalis Lk. Carr) Ormanlarında Hasılat Araştırmaları. İ.Ü. Yayın No: 2843, Orman. Fak. Yayın No: 261, İstanbul.
• AKKILIÇ, H., 2019. Farklı bölgelerde, farklı dikim aralıkları ile tesis edilmiş bazı kavak klonlarının teknolojik özellikleri. TMMK IX. Genel Kurul Toplantısı, 17 – 18 Nisan 2019, Afyon.
• ALEMDAĞ, Ş., 1962. Türkiye’deki Kızılçam Ormanlarının Gelişimi, Hasılatı ve Amenajman Esasları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No:11, Ankara.
• ALEMDAĞ, Ş., 1967. Türkiye’deki Sarıçam Ormanlarının Kuruluşu, Verim Gücü, ve Bu Ormanların İşletilmesinde Takip Edilecek Esaslar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 20, Ankara.
• ASAN, Ü., 1984. Kazdağı Göknarı (Abies equi-trojani Ascher, et Sinten.) Ormanlarının Hasılat ve Amenajman Esasları Üzerine Araştırmalar. İ.Ü.O.F. Yayın No: 3205/365, İstanbul.
• ATICI, E., 1998. Değişik yaşlı Doğu Kayını (Fagus Orientalis Lipsky.) ormanlarında artım ve büyüme. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1998/1 Dergi No: 25, İzmit.
• BİRLER, A. S., 1986. “I-214” Melez Kavağı Ağaçlandırmalarında Hasılat Araştırmaları. Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, İzmit.
• BİRLER, A. S., 2010. Türkiye’de Kavak Yetiştirme. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yayını, 223 s., İzmit.
• BİRLER, A. S., KOÇAR, S., AVCIOĞLU, E., DİNER, A., GÜRSES, K., GÜLBABA, G., 1995. Okaliptüs (Eucalyptus camaldulensis Dehn.) Ağaçlandırmalarında Hacim ve Kuru Madde Hasılatı. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten No: 171, İzmit.
• BİRLER, A.S., YÜKSEL, Y., 1983. Sahil Çamı Ağaçlandırma Meşcerelerinde Hasılat Araştırması. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yayını, Yıllık Bülteni No: 19, İzmit.
• BİRLER, A. S., USTA, H., YÜKSEL, Y., 1983. Karakavaklar (Asya servi kavağı) İçin Hacım Tablosu. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yayını, Yıllık Bülteni No: 19, İzmit.
• BOZKURT, A., DAŞDEMİR, İ., KARAKAYA, S., ŞAHİN, H. A., 2017. Samsun İli Kavak Üreticilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı, Sorunları, Beklentileri ve Çözüm Önerileri. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Proje Sonuç Raporu, İzmit.
• BOZKURT, A., 2018. Sakarya İli Kavak Üreticilerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörler. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Proje Sonuç Raporu, 62 s., İzmit.
• CARUS, S., 1998. Aynı Yaşlı Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Ormanlarında Artım ve Büyüme, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• DAŞDEMİR, İ., 2013. Ormancılık İşletme Ekonomisi. ISBN: 978-605-60882-8-5, Bartın Ü. O.F. Yayın No: 10/6, 407 s., Bartın.
• DEDEBAŞ, T., 2019. Ağaç bazlı panel sektörü, tespit ve çözüm yolları. TMMK IX. Genel Kurul Toplantısı, 17 – 18 Nisan 2019, Afyon.
• ERASLAN, İ., 1954. Trakya ve Bilhassa Demirköy Mıntıkası Meşe Ormanlarının Amenajman Esasları Hakkında Araştırmalar. O.G.M. Yayınlarından Sıra No: 132, Seri No:13, Ankara.
• ERASLAN, 1982., Orman Amenajmanı. İ. Ü. Yayın No: 3010, Orman Fak. Yayın No: 318, İstanbul.
• ERCAN, M., ULUER, K., SELEK, F., 2002. Uzaktan Algılama Verilerinden Yararlanılarak, Adapazarı ve Düzce Ovalarında Melez Kavak Dikili Alanların Envanteri. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Müdürlük Yayın No: 232, İzmit.
• ERKAN, N., 1995. Kızılçamda (Pinus brutia Ten.) Meşcere Gelişmesinin Simülasyonu. Güneydoğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Elazığ.
• FAO, 1968. Institut du Peuplier Turquie. Rapport Generale, Volume 1, 217p. Rome
• FAO, 2018. Yearbook of Forest Products, 2012 – 2016. ISBN 978-92-5-130642-0, ISSN: 1020-458X, FAO, 358p, Rome.
• FIRAT, F., 1971. Orman İşletme İktisadı. İ. Ü. Yayın No: 1541, Orman Fak. Yayın No: 156, İstanbul.
• FIRAT, F., 1972. Orman Hasılat Bilgisi. İ. Ü. Yayın No: 1642, Orman Fak. Yayın No: 166, İstanbul.
• FIRAT, F., 1973. Dendrometri. İ. Ü. Yayın No: 1800, Orman Fak. Yayın No: 195, İstanbul.
• GASCON, R. J., KRINARD, R. M., 1976. Biological Response of Plantation Cottonwood to Spacing, Pruning, Thinning. Proceedings: Symposium on Eastern Cottonwood and Related Species. Lousiana State University, Baton Rouge, 70803 Lousiana, 485 p. (Aktaran: BİRLER 1986).
• GERAY, U., 1991. Ekonomi. İ. Ü. Yayın No: 3633, Orman Fak. Yayın No: 408, ISBN 975-404-209-8, İstanbul.
• GÜLEN, İ., 1959. Karaçamda Çap Artımı ile Hacım Artımı Arasındaki Münasebetler Üzerine Araştırmalar. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Sayı 2, İstanbul.
• GÜRBOY, B., BAYRAMOĞLU, M., KOÇER, S., 2008. Türkiye’de lignoselülozik biyokütle kaynağı olarak kavağın biyoetanol potansiyelinin değerlendirilmesi. VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES’2008 17-19 Aralık 2008, İstanbul.
• KALIPSIZ, A., 1962. Doğu Kayınında Artım ve Büyüme Araştırmaları. OGM Yayınları, İstanbul.
• KALIPSIZ, A., 1963. Türkiye’de Karaçam (Pinus nigra Arnold) Meşcerelerinin Tabii Bünyesi ve Verim Kudreti Üzerine Araştırmalar. OGM Yayın No: 349, İstanbul.
• KALIPSIZ, A., 1982. Orman Hasılat Bilgisi, İ. Ü. Yayın No: 3052, Orman Fak. Yayın No: 328, İstanbul.
• KALIPSIZ, A., 1984. Dendrometri. İ.Ü. Yayın No: 3194, Orman Fak. Yayın No: 354, İstanbul.
• KARAKAYA, S., 2010. Sakarya İli Kavak Üreticilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Başarı Düzeylerini Etkileyen Faktörler. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No:209, 126 s, İzmit.
• KOÇER, S., 1999. Ülkemizde Kavakçılığın Geliştirilmesinde Yeni Finansman Olanakları. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten No: 190, İzmit.
• KOÇER, S., 2006. Endüstriyel ağaçlandırma yatırımlarının önemi, gerekliliği ve mali analizi (Sahil Çamı Örneği). Ormancılıkta Sosyo – Ekonomik Sorunlar Kongresi, 26 – 28 Mayıs 2006, Çankırı.
• KOÇER, S., DİNER, A., ŞENER, G., 2007a. Samsun Kavağı (Populus deltoides Bartr.) İçin Hacim Tablosu Düzenlenmesi ve Yoğunluk Değerlerinin Belirlenmesi. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 2007-204, 44s, İzmit.
• KOÇER, S., ŞENER, G., DİNER, A., 2007b. I-45/51 (P. x Euramericana (Dode) Guinier Cv. “I-45/51”) Melez Kavağı İçin Hacim Tablosu Düzenlenmesi Ve Yoğunluk Değerlerinin Belirlenmesi. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 2007-205, 44s, İzmit.
• ÖZCAN, B. G., 2003. Sahil Çamı (Pinus pinaster Ait.) ağaçlandırmalarında Artım ve Büyüme Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yayını, Teknik Bülten No: 195, İzmit.
• SARAÇOĞLU, Ö., 1988. Karadeniz Yöresi Göknar Meşcerelerinde Artım ve Büyüme. OGM Yayınları, İstanbul.
• TUNÇTANER, K., 2003. Amerikan Karakavağı (Populus deltoides Bartr.)’nın Türkiye Kavakçılığındaki Yeri. Türkiye Milli Kavak Komisyonu VII. Olağan Kurulu, İzmit.
• TUNÇTANER, K., 2008. Kavaklarda Genetik Islah ve Seleksiyon. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Çeşitli Yayınlar Serisi No: 19, 268s, İzmit.
• TUNÇTANER, K., TULUKÇU, M., TOPLU, F., 1992. Kavaklarda Yapay Melezleme Çalışmaları (1987 – 1990). Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 1992-2/156, 26s, İzmit.
• TÜRKER, M. F., 2008. Ormancılık İşletme Ekonomisi. ISBN: 978-605-602-95-0-9, Derya Kitabevi, 255 s., Trabzon.
• ULUER, U., SELEK, F., ÖZAY, F. Ş., KARAKAYA, A., 2008. Bazı Kavak Klonlarının Pas Mantarına (Melampsora allii – populina Kleb.) Karşı Dirençlerinin Araştırılması. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten No: 207, 25.s, İzmit.
• USTA, H. Z., 1985. Populus x euramericana (Dode) Guinier cv “I-214” melez kavak klonunda dikim aralıkları denemeleri. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yıllık Bülten No: 21, s. 135 – 179, İzmit.
• USTA, H. Z., 1990. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Ağaçlandırmalarında Hasılat Araştırmaları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 219.
• YEŞİL, A., 1992. Değişik Sıklık ve Bonitetdeki Kızılçam Meşcerelerinin Yaşa Göre Gelişimi, Doktora Tezi, İstanbul.