Marmara Bölgesi Islah Zonu’nda (200-600 m) kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl denemeleri: 12. yaş sonuçları

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 3 A, 1 - 13, 22.07.2016

Murat Alan Kubilay Özyalçın Turgay Ezen Canan Ünal Hikmet Öztürk Sadi Şıklar

https://doi.org/10.17568/oad.95017

Öz

Marmara Bölgesi Islah Zonu’nda seçilen 158 plus ağaç birinci seri ve altı adet tohum bahçesinde bulunan 160 adet

klon ikinci seri olacak şekilde gruplandırılmış, toplanan açık tozlaşma ürünü tohumlardan üretilen fidanlarla iki seri kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl denemesi kurulmuştur. Deneme alanlarında 12. arazi yaşına ait boy ve göğüs çapı ölçülmüş, bu değerler kullanılarak genetik parametreler ve Best Linear Unbiased Prediction (BLUP) yöntemi ile ailelerin ıslah değerleri tahmin edilmiştir. Birinci seri deneme alanlarının ortak değerlendirilmesinde boy ve çap için bireysel kalıtım derecesi sırasıyla 0,24 ve 0,16; aile ortalamaları kalıtım derecesi ise 0,52 ve 0,55; ikinci seri deneme alanlarında bireysel kalıtım derecesi aynı sırayla 0,29 ve 0,12; aile ortalamaları kalıtım derecesi ise 0,54 ve 0,45 olarak hesaplanmıştır. Boy ve göğüs çapı arasındaki genetik korelasyon birinci seri denemelerde 0,48 ve ikinci seri denemelerde ise 0,50 olarak tahmin edilmiştir. Dördüncü yaştaki boy ile 12. yaştaki boy arasında genetik korelasyon birinci seri denemelerde 0,81 ve ikinci seri denemelerde ise 0,70 bulunmuştur. B tipi genetik korelasyonlar ise birinci ve ikinci seride 0,54 - 1,00 arasında tahmin edilmiş, genotip çevre etkileşimi açısından uygulamayı etkileyecek düzeyde bulunmamıştır. Birinci seri denemelerde plus ağaç seçimleriyle genetik kazanç düşük olurken, İkinci seri denemelerde fenotipik tohum bahçelerinden boy için %4, göğüs çapı için %5 en iyi 30 klonla genetik tohum bahçesi kurulduğunda ise yine aynı sırayla %13 ve %11 genetik kazanç tahmin edilmiştir. Boy ve göğüs çapı için en yüksek ıslah değerine ulaşan 32, 35, 40 ve 188 nolu tohum bahçeleri, ağaçlandırmalarda kullanıldığında daha fazla boy ve çapa ulaşabilen bireyler elde edilebileceği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kalıtım derecesi, ıslah değeri, genetik kazanç, genotip çevre etkileşimi, tohum bahçesi.

Anahtar Kelimeler

Kalıtım derecesi, ıslah değeri, genetik kazanç, genotip çevre etkileşimi, tohum bahçesi

Progeny test of Turkish red pine (Pinus brutia) in Marmara Region Breeding Zone (200-600 m): Results of 12th age

Öz

Two series of Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) progeny
tests have been established for the Marmara Region Tree Breeding Zone. First
series tests have been established with 158 plus trees; and second series tests
have been established with the clones of 160 plus trees grown in seed orchards.
In test sites, seedlings’ height and diameter (at breast height- dbh) values
were measured; genetic parameters and using the Best Linear Unbiased Prediction
(BLUP) method breeding values of families were estimated.In first series tests,
the 12th years’ individual heritability values were estimated 0.24 for height
and 0.16 for diameter. Family mean heritabilities were 0.52 for height and 0.55
for diameter. In second series tests, individual heritability values for height
were computed as 0.29 and 0.12 for diameter. Family mean heritabilities were
calculated as 0.54 and 0.45, respectively. Genetic correlation between height
and diameter were estimated as 0.48 and 0.50 for the first and second series,
respectively. Genetic correlation estimations between 4th and 12th years’
height were computed as 0.81 and 0.70 in first and second series, respectively.
Type-B genetic correlations between first and second series tests were
estimated as 0.54 and 1.00, and it is concluded that genotype environment
interaction is not significant.In first series tests, estimated genetic gain
was very low with plus tree selections. In second series tests, genetic gain
was estimated as 4 %for height and 5 %for diameter in phenotypical seed
orchards. When the best 30 clones were selected, genetic gain would rise up to
13 %and 11 %for height and diameter, respectively. When four seed orchards (No
32, 35, 40, 188) which has the highest genetic gain for height and diameter
characters are used for forestation, it is clear that the new generation will
grow taller and larger in diameter.

Anahtar Kelimeler

Heritability, breeding value, genetic gain, genotype environment interaction, seed orchard

Kaynakça

• Alan, M., Öztürk, H., Şıklar, S., Ezen, T., Çalışkan, B. Özler, H., 2011. Marmara Bölgesi Islah Zonunda (200-600 m) kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl de¬nemeleri (8. yaş sonuçları). Orm. Ağçl.ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 25, Ankara.
• Alan, M., 2012. Türkiye’de Kızılçam Islahının Dünü, Bugünü ve Geleceği. Kuruluşunun 60. Yı¬lında Ormancılık Araştırma Enstitüleri: Dünü, Bu¬günü ve Geleceği Sempozyumu, 7-9 Kasım, Bolu: 212-220.
• Alan, M., Ezen, T., Öztürk, H., Şıklar, S., Sabuncu, R. Derilgen, S. I., Çalıkoğlu, M., Polat, O., 2012. Akdeniz Bölgesi Alçak Islah Zonu’nda (0-400 m) kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl denemeleri (12. yaş sonuçları). Orm. Ağçl.ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 29, Ankara.
• Alan, M., Öztürk, H., Şıklar, S., Ezen, T., Derilgen, S. I., Çalışkan, B., Özler, H., Altun, Z. G., 2013.Ege Bölgesi Alt Yükselti Kuşağı Islah Zonunda (0-
• m) kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl denemeleri (12. yaş sonuçları). Orm. Ağçl.ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 32, Ankara.
• Atwood, R. A., White,T. L., Huber, D. A., 2002. Genetic parameters and gains for growth and wood properties in Florida source loblolly pine in the southeastern United States. Can. J. For. Res 32(6): 1025-1038
• Becker, W. A. 1992., Manual of Quantitative Ge- netics (Fifth edition). Academic Enterprises, Pull- man, Washington, 192 pp.
• Bian, L., Shi, J., Zheng, R., Chen, J. Wu, H. X., 2014. Genetic parameters and genotype–envi- ronment interactions of Chinese fir (Cunningha- mia lanceolata) in Fujian Province Can. J. For. Res.44(6): 582-592.
• Burdon, R. D., 1977. Genetic correlation as a con- cept for studying genotype-environment interacti- on in forest tree breeding, Silvae Genetica 26(5-6):
• -175.
• Cambron-Sandoval, V. H., Sanchez-Vargas, N. M., Saenz-Romero, C., Vargas-Hernandez, J. J., Es- pana-Boquera, M. L. Herrerias-Diego, Y., 2013. Genetic parameters for seedling growth in Pinus pseudostrobus families under different competiti- ve environments. New Forests 44: 219-232.
• Cornelius, J., 1994. Heritabilities and additive ge- netic coefficients of variation in forest trees. Can. J. For. Res. 24: 372-379
• DPT., 2001. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayın No: 2531, ÖİK: 547, Ankara.
• DPT., 2007. Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Pla- nı, Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayın No: 2712, ÖİK: 665, Ankara.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Gürbüz, F., 1983. İstatis- tik Metodları I. Ankara Ü., Ziraat Fakültesi Yay. No: 1437, Ankara.
• Düzgüneş, O., Eliçin, A., Akman, N., 1996. Hay- van Islahı. Ankara Ü., Ziraat Fakültesi Yay. No: 861, Ders Kitabı: 229, Ankara.
• Erkan, N., 2006. Economic gains from tree impro- vement: an example from Turkish Red Pine (Pinus brutia Ten.) plantations in Turkey. In: Proceeding IUFRO Division 2 Joint Conference: Low input breeding and genetic conservation of forest tree species, Antalya, 9-13 October 2006 pp.29.
• FAO., 2012. State of the World Forest, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.
• Houle, D., 1992. Comparing evolvability and varia- bility of quantitative traits. Genetics 130: 195-204.
• Işık, F., Işık, K., Lee, S. J., 1999. Genetic variation in Pinus brutia Ten. in Turkey: I. Growth, biomass and stem quality traits. Forest Genetics 6(2): 89-99
• Johnson, G. R., 1997. Site-to-site genetic correla- tions and their implications on breeding zone size and optimum number of progeny test sites for Co- astal Douglas-Fir. Silvae Genetica 46(5): 280-285.
• Johnson, R., Lipow, S., 2002. Compatibility of bre- eding for increased wood production and long-term sustainability: genetic variation of seed orchard seed and associated risks. Proceedings From The Wood Compatibility Wokshop No 18: 169-179.
• Kang, K. S., Lindgren, D. Mullin, T. J., 2001. Pre- diction of genetic gain and gene diversity in seed orchard crops under alternative management stra- tegies. Theor. Appl. Genet. 103 (6): 1099-1107.
• Koski, V., Antola, J., 1993. Turkish National Tree Breeding and Seed Production Program for Turkey (1994-2003), Cooperated with ENSO Forest Deve- lopment Inc. and Forest Tree Seeds and Tree Bree- ding Institute.
• Libby, W. J., 2002. Forest Plantation Productivity. FAO Working paper FP/3 Roma.
• Lindgren, D., Prescher, F., 2005. Optimal clone number for seed orchards with tested clones. Silvae Genetica 54: 80-92
• Littell, R. C., Milliken, G. A., Stroup, W. W., Wol- finger, R. D., 2000. SAS System for Mixed Models. SAS Institute Inc. NC. USA.
• Lynch, M., Walsh, B., 1997. Genetics and Analyses of Quantitative Traits. Sinauer Ass. Inc. Publ., Sun- derland, USA.
• Mckeand, S. E., Bridgwater, F., 1995. Variance component and genetic gain estimates from 6-ye- ar-old diallel tests of loblolly pine. In: Weir, R. J., Hatcher, A. V. (Eds.), 23. Southern Forest Tree Im- provement Conference, pp.197-203.
• Nilson, S., 1996. Do we have enough forest. IUF- RO Occasional Paper No. 5, Hungary.
• OGM., 2013. Endüstriyel Ağaçlandırma Çalışmaları Eylem Planı (2013-2023).
• Öztürk, H., Şıklar, S., Alan, M., Ezen, T., Kork- maz, B., Gülbaba, A. G., Sabuncu, R., Tulukçu, M., Derilgen S. I., 2004. Akdeniz Bölgesi Alçak Islah Zonunda (0-400 m) Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Döl Denemeleri (4. Yaş Sonuçları). Orm. Ağçl.ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 12, An- kara.
• Öztürk, H., Şıklar, S., Alan, M., Korkmaz, B., Ezen, T., Tulukçu, M., Keskin, S., Çalişkan, B., 2007. Marmara Bölgesi Islah Zonunda (200-600 m) kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl denemeleri (4. yaş sonuçları). Orm. Ağçl.ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 17, Ankara.
• Öztürk, H., Şiklar, S., Alan, M., Ezen, T., Kork- maz, B., Gülbaba, A. G., Sabuncu, R., Derilgen, S. I., Çalişkan, B., 2008. Akdeniz Bölgesi Alçak Islah Zonunda (0-400 m) Kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl denemeleri (8. Yaş Sonuçları). Orm. Ağçl. ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 18, An- kara.
• Öztürk, H., Şiklar, S., Alan, M., Ezen, T., Gülba- ba, A. G., Sabuncu, R., Korkmaz, B., Tulukçu, M., Derilgen, S. I., Keskin, S., Çalişkan, B., 2010. Ak- deniz Bölgesi Orta Yükselti Kuşağı Islah Zonunda (401-800 M) Kızılçam (Pinus brutia Ten.) döl de- nemeleri (8. yaş sonuçları). Orm. Ağçl.ve Toh. Islah Arşt. Enst. Md., Tek. Bül. No: 24, Ankara.
• Petrinovic, J. F., Gélinas, N., Beaulieu, J., 2009. Be- nefits of using genetically improved white spruce in Quebec: The forest landowner’s viewpoint, Fo- restry Chronicle 85(4): 571-582
• Schmidtling, R. C., Robison, T. L., Mckeand, S. E., Rousseau, R. J., Allen, H. L., Goldfarb, B., 2004. Southern Forest Science: Past, Present, and Future. In: Rauscher, C H. M., Johnsen, K. (Eds.), The Role of genetics and tree improvement in southern forest productivity. pp. 97-108. USDA Forest Service.
• Schutz, W. M., Cockerham, C. C., 1966. The effect of field blocking on gain from selection. Biometrics 22(4): 843-863.
• Shelbourne, C. J. A., 1992. Genetic gain from dif- ferent kinds of breeding population and seed or plant production population. South African Journal (160): 49-65.
• Sokal, R. R., Rohlf, F. J., 1995. Biometry. Third Edition. W.H. Freeman and Company, New York.
• Stantuth, J. A., Kellison, R. C., Broerman, F. S., Jones, S. B., 2003. Productivity of southern pines: Where are we and how did we get here?. Journal of Forestry 101(3): 26-31.
• Sutton, W. R. J., 2000. Wood in the third mille- nium. Forest Products Journal 50(1): 12-21.
• Talbert, J. T., Weir, R. J., Arnold, R., 1985. Cost and benefits of a mature first-generation Loblolly pine tree improvement program. Journal of Forestry 83: 162-166.
• White T. L., Adams W. T., Neale D. B., 2007. Fo- rest Genetics. 1st. ed. Cambridge, MA, USA:CABI Publishing.
• Wu, H. X., Ivković, M., Gapare, W. J., Matheson, A. C. Baltunis, B. S., 2008. Breeding for wood quality and profit in Pinus radiata: a review of genetic pa- rameter estimates and implications for breeding and deployment. New Zealand Journal of Forestry Science 38(1): 56–87.
• Xie, C. Y., Yanchuk, A. D., 2003. Breeding values of parental trees, genetic worth of seed and yield of improved stocks in British Columbia. Western
• Journal of Applied Forestry 18(2): 88-100.