İzmir Orman Bölge Müdürlüğü fıstıkçamı (Pinus pinea L.) meşcereleri için gövde hacim tablolarının düzenlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 125 - 145, 15.12.2021

Niyazi Özçankaya Mustafa Batur Özgür Kiracıoğlu

https://doi.org/10.17568/ogmoad.813362

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada İzmir Orman Bölge Müdürlüğü (OBM) sınırları içinde kullanılmak üzere, varlığı ve ekonomik değeri ile önemli bir orman ağacı türü olan fıstıkçamı (Pinus pinea L.)’nın tek ve çift girişli dikili kabuklu gövde hacim tabloları düzenlenmiştir. Bu amaçla, İzmir OBM genelinde 275 adet örnek ağaçta ölçü yapılarak gerekli veri elde edilmiştir. Ağaçların 44’ü kontrol, 231’i model geliştirme grubu olarak ayrılmıştır. En uygun hacim için modellerin belirlenmesinde Ortalama Hata, Ortalama Mutlak Hata, Hataların Standart Sapması, Açıklanan Varyans Yüzdesi, Toplam Hata Yüzdesi, Ortalama Mutlak Hata Yüzdesi ve Ortalama (Vasati) Ayrılış Yüzdesi gibi başarı ölçütleri yanında artık değerlerin analizlerinden yararlanılmıştır. Seçilen hacim modellerinin, α=0,05 anlam düzeyinde İzmir OBM fıstıkçamı ormanlarında kullanımlarının uygun olduğu anlaşılmıştır. İzmir OBM tek girişli gövde hacim tabloları “logV=β0+β1*logd+β2*(logd)4+β3*(1/d)”, çift girişli gövde hacim tabloları ise “logV=β0+β1*log(d2h)+β2*(1/(h+6))2+β3*(1/dh)” denklemleriyle düzenlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fıstıkçamı, Gövde hacim tablosu, Hacim modeli, Başarı ölçütleri

Destekleyen Kurum

Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Proje Numarası

15.3306/2014-2016-2017-2018

Teşekkür

Bu makale, Orman Genel Müdürlüğü, Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü 15.3306/2014-2016-2017-2018 numaralı projesi sonuç raporundan yararlanılarak düzenlenmiştir. Çalışma sürecindeki yardımları için Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi İstatistik Bölümü Uygulamalı İstatistik Anabilim Dalı öğretim görevlilerinden Doç. Dr. Neslihan DEMİREL’e, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman Amenajmanı Anabilim Dalı öğretim görevlilerinden Prof. Dr. Serdar CARUS ve Prof. Dr. Yılmaz ÇATAL’a teşekkür ederiz.

Construction of stem volume tables for stone pine (Pinus pinea L.) stands in İzmir Regional Directorate of Forestry

Öz

In this study, single and double entry tree volume tables of stone pine (Pinus pinea L.), which is an important forest tree species in terms of existence and economic value, were prepared to be used within the boundaries of İzmir Regional Directorate of Forestry (İzmir RDF). For this purpose, 275 sample trees were taken from the İzmir RDF and necessary data were obtained. 44 of the sample trees were separated as control and 231 as model development group. The models for the most appropriate volume were determined using the criteria of Mean Error, Mean Absolute Error, Standard Deviation of Errors, Percent of Variance Described, Total Failure Percentage, and Average Absolute Failure Percentage and also the analysis of residual values were utilized. It has been determined that the selected volume models are fixed to use in İzmir RDF pine forests at the significance level of α<0,05. Single and double entry volume tables were produced with the “logV=β0+β1*logd+β2*(logd)4+β3*(1/d)” and “logV=β0+β1*log(d2h)+β2*(1/(h+6))2+β3*(1/dh)” equations, respectively.

Anahtar Kelimeler

Stone pine, Tree volume table, Volume model, Success criteria

Proje Numarası

15.3306/2014-2016-2017-2018

Kaynakça

• Akalp, T., 1978. Türkiye’deki Doğu ladini (Picea orientalis Lk. Carr.) ormanlarında hasılat araştırmaları. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Alemdağ, Ş., 1962. Türkiye'deki Kızılçam Ormanlarının Gelişimi, Hasılat ve Amenajman Esasları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 11, Ankara.
• Alemdağ, Ş., 1967. Türkiye’deki Sarıçam Ormanlarının Kuruluşu, Verim Gücü ve Bu Ormanların İşletilmesinde Takip Edilecek Esaslar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 20, Ankara.
• Anonim, 2015. OGM Orman İdaresi ve Planlama Daire Başkanlığı Türkiye Orman Varlığı Envanteri.
• Asan, Ü., 1984. Kazdağı Göknarı (Abies equi-trojani Ashers, et Sinten.) Ormanlarının Hasılat ve Amenajman Esasları Üzerine Araştırmalar. İÜ Orman Fakültesi, İÜ Yayın No: 3205, OF Yayın No: 365, Taş Matbaası, İstanbul.
• Bektaş, E., 2012. Fıstıkçamı (Pinus pinea L.) odun dışı ürün envanterinin yapılması ve hasılat bileşenleri yönünden irdelenmesi. Rapor, İzmir OBM, 17. Orman Amenajman Başmühendisliği. İzmir.
• Bozkuş, H.F ve Carus, S., 1997. Toros göknarı (Abies clicica Carr.) ve sedir (Cedrus libani Link.)’in çift girişli gövde hacim tabloları ve mevcut tablolarla karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 47(1): 51-70.
• Brooks, J.R., Jiang, L., Özçelik, R., 2008. Compatible stem volume and taper equations for brutian pine, cedar of lebanon, and cilicica fir in Turkey. Forest Ecology and Management, 256: 147-151.
• Carus, S. ve Su, Y., 2014. Antalya-Korkuteli Yöresi Kızılçam ağaçlandırmaları için tek ve çift girişli ağaç hacim tablosunun düzenlenmesi ve mevcut tablolar ile kıyaslanması. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu “Akdeniz Ormanlarının Geleceği: Sürdürülebilir Toplum ve Çevre”, 22-24 Ekim 2014, Isparta.
• Chapman, H.H. ve Meyer, W.H., 1949. Forest Mensuration. McGraw-Hill Book Company, Inc., New York.
• Correia, A.C., Tomé, M., Pacheco, C.A., Faias, S., Dias, A.C., Freire, J., Carvalho, P.O. and Pereira, J.S., 2010. Biomass allometry and carbon factors for a Mediterranean pine (Pinus pinea L.) in Portugal. Forest Systems 19(3): 418-433.
• Cutini, A., Chianucci, F., Manetti, M.C., 2013. Allometric relationships for volume and biomass for stone pine (Pinus pinea L.) in Italian coastal stands. iForest 6: 331-337.
• Doğu, D., Koç, K.H., As, N., Atik, C., Aksu, B., Erdinler, S., 2002. Türkiye’de yetişen endüstriyel öneme sahip ağaçların temel kimlik bilgileri ve kullanıma yönelik genel değerlendirme. İÜ Orman Fakültesi Dergisi B 51(2): 69-84.
• Eler, Ü. 1986. Antalya Bölgesi fıstıkçamı ağaçlandırma alanlarında fıstık ve odun verimi. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 63(1):113-121.
• Eraslan, Ü., 1954. Trakya ve Bilhassa Demirköy Mıntıkası Meşe Ormanlarının Amenajman Esasları Hakkında Araştırmalar. OGM Yayını, Ankara.
• Ercanlı, İ., Güvendi, E., Güney, D., Günlü, A., Altun, L., 2008. Sinop yöresi Sahilçamı (Pinus pinaster Ait.) ağaçlandırmalarına ilişkin tek ve çift girişli ağaç hacim tablolarının düzenlenmesi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1): 14-25.
• Erdemir, Ö., 1974. Sarıkamış, Göle ve Oltu Mıntıkaları Saf Sarıçam Meşcerelerinde Hasılat Araştırmaları. OAE Yayınlan, Teknik Büten. Seri No: 59
• Erkin, K., 1948. Seben mıntıkası Sarıçamları üzerinde hacim, şekil emsali ve genel olarak hasılat araştırmaları. Basılmamış doktora tezi.
• Fady, B., Fineschi, S., Vendramin, G.G., 2004. Eufrogen Technical Guidelines for Genetic Conservationand Use for Italian Stone Pine (Pinus pinea L.). International Plant Genetic Reseurces Institute, Rome, Italy.
• Fırat, F., 1943. Fıstıkçamı ormanlarımızda meyve ve odun verimi bakımından araştırmalar ve bu ormanların amenajman esasları. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü, Sayı 141, Ankara.
• Gülen, İ., 1959. Karaçam (Pinus nigra Arnold) hacim tablosu. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 9(1): 97-112.
• Güler, S., 2010. Fıstıkçamı (Pinus pinea L.)’nın genel özellikleri ve Antalya Yöresi fıstıkçamı ağaçlandırma alanları için gövde hacim tablosu. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Dergisi 10(2): 73-96.
• Kahriman, A., Sönmez, T., Şahin, A., 2017. Antalya ve Mersin Yöresi kızılçam meşcereleri için ağaç hacim tabloları. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(1): 9-22.
• Kalıpsız, A., 1962. Doğu Kayınında Artım Büyüme Araştırmaları. Teknik Bülten, OGM Yayını, Ankara.
• Kalıpsız, A., 1984. Dendrometri. İÜ Orman Fakültesi, Yayın No: 3149/354, İstanbul.
• Kılcı, M., Akbin, G., Sayman, M., 2014. “Fıstıkçamı (Pinus pinea L.)’nın Yayılış Alanları”. Fıstıkçamı (Pinus pinea L.), Editörler: Kılcı, M., Akbin, G., Sayman, M., Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Çeşitli Yayınlar Serisi, İzmir.
• Köhl, M., Magnussen, S., Marchetti, M., 2006. Sampling Methods, Remote Sensing and GIS Multiresource Forest Inventory. Springer, Berlin.
• Loetsch, F., Zöhrer, F., Haller, K.E., 1973. Forest Inventory, Volume II. BLV Verlagsgesellschaft München Benn Wien, München.
• Millan, J.M., Lazoro, P.A., Doncel, I.G., 1993. Ecuaciones alometricas de tres variables: estimacion del volumen, crecimiento. Porcentaje de Corteza de Las Principales Especies Maderables Esponolas. Invest. Agrar., Sist. Recur. For. Volume 2(2): 211-226.
• Miraboğlu, M., 1955. Göknarlarda Şekil ve Hacim Araştırmaları. O.G.M. Yayın No: 188, Seri No: 5, İstanbul, s.103.
• Özçankaya N., Batur, M., Kiracıoğlu Ö.; 2019. Fıstıkçamı (Pinus pinea L.) gövde hacim tablolarının düzenlenmesi (İzmir Orman Bölge Müdürlüğü). Proje no: 15/2014-2016-2017-2018, Basılmamış proje sonuç raporu, İzmir.
• Özçelik, R., 2008. Comparison of formulae for estimating tree bole volumes of Pinus sylvestris. Scandinavian Journal of Forest Research 23: 412-418.
• Özçelik, R., 2010. Bucak yöresi kızılçam, sedir ve Toros göknarı türleri için hacim denklemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 2: 1-15.
• Pehlivan, S., 2010. Sarıçam (Pinus sylvestris L.) ağaç hacim tablolarının düzenlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Sakıcı, O.E., Yavuz, H., 2003. Ilgaz Dağı göknar meşcereleri için hacim fonksiyonları. Gazi Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 3(2): 155-168.
• Sakıcı. O.E., Sağlam, F., Seki, M., 2018. Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü karaçam meşcereleri için tek ve çift girişli ağaç hacim denklemleri. Turkish Journal of Forestry, 19(1): 20-29.
• Saraçoğlu, N., 1998. Kızılağaç (Alnus glutinosa Gaertn. subsp. barbata (C.A. Mey) Yalt.) gövde hacim tablosu. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22: 215-225.
• Spurr, S.H., 1952. Forest Inventory. The Ronald Press Company, Newyork.
• Sun, O., Eren, M.E., Orpak, M., 1978. Temel ağaç türlerimizde tek ağaç ve birim alandaki odun çeşidi oranlarının saptanması. TÜBİTAK Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu Proje No:288, Ankara.
• Yavuz, H., 1995. Taşköprü Orman İşletmesinde sarıçam ve karaçam için uyumlu gövde çapı, gövde hacmi ve hacim oran denklem sistemlerinin geliştirilmesi. Basılmamış Doçentlik Tezi, KTÜ. Orman Mühendisliği Bölümü, Orman Amenajmanı Anabilim Dalı, Trabzon.
• Yavuz, H., 1999. Taşköprü Yöresinde karaçam için hacim fonksiyonları ve hacim tabloları. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(5): 1181-1188.