Analysis of the Relationship between Selected Macroeconomic and Social Variables and Internet Penetration Rate with Marital Status

Yıl 2023, , 811 - 833, 01.12.2023

Merve Ünlüoğlu , Gökçen Aydınbaş

https://doi.org/10.17153/oguiibf.1291620

Öz

This study aims to analyse the relationship between divorce-marriage cases and macroeconomic variables, education index and internet penetration rate for 1993-2021 in Turkiye. For this purpose, two separate models are constructed in which divorce and marriage rate are the dependent variables. Hatemi-J cointegration test with two structural breaks and Granger causality test based on VECM is used to determine cointegration and causality relations between variables. For both models, it is concluded that there is a long-run causality relationship between the series with cointegration relationship. There is a unidirectional causality relationship between the internet penetration rate and women’s labor force participation rate towards the crude divorce rate and unemployment rate towards the crude marriage rate for the short-run.

Anahtar Kelimeler

Marital Status, Internet Penetration Rate, Macroeconomic Variables, Hatemi-J Cointegration Test, VECM

Seçilmiş Makroekonomik, Sosyal Değişkenler ve İnternet Penetrasyon Oranının Medeni Durum ile İlişkisi Üzerine Analiz

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 1993-2021 dönemi için boşanma-evlenme olguları ile makroekonomik değişkenler, eğitim endeksi ve internet penetrasyon oranı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla, boşanma ile evlenme hızının bağımlı değişken olduğu iki ayrı model kurulmuştur. Değişkenler arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkilerinin tespiti için iki yapısal kırılmalı Hatemi-J eşbütünleşme testi ile VECM’e dayalı Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Her iki model için eşbütünleşme ilişkisi tespit edilen seriler arasında uzun dönemli nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Kısa dönemde ise, internet penetrasyon oranı ile kadınların işgücüne katılım oranından kaba boşanma hızına, işsizlik oranından kaba evlenme hızına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Medeni Durum, İnternet Penetrasyon Oranı, Makroekonomik Değişkenler, Hatemi-J Eşbütünleşme Testi, VECM

Kaynakça

• Ahmadi, S. (2022), “Relationship Between Mobile Penetration Rate and Divorce Rate in Iran During 1995-2019: A Time-series Study”, Journal of Family Issues, Vol. 43, No.11: 2954-2971.
• Aksu, L. (2018), “İşsizlik, Suç, Boşanma, İntihar Oranları ile İktisadi Büyüme İlişkisinin Nedensellik Testleri ile Analizi: Türkiye Örneği”, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, C. 5, S. 2: 58-100.
• Alola, A. A.; Arikewuyo, A. O.; Akadiri, S. S.; Alola, M. I. (2020), “The Role of Income and Gender Unemployment in Divorce Rate Among the OECD Countries”, Journal of Labor and Society, Vol. 23, No. 1: 75-86. https://doi.org/10.1111/wusa.12460.
• Aydın, O.; Baran, G. (2010), “Toplumsal Değişme Sürecinde Evlenme ve Boşanma”, Toplum ve Sosyal Hizmet, C. 21, S. 2: 117-126.
• Bayrak, S. (2019), “Türkiye’de İşsizlik ve Boşanma İlişkisi: 1980-2017 Dönemi için Nedensellik Analizi”, Çalışma İlişkileri Dergisi, C. 10, S. 1: 39-54.
• Benedek, E. P.; Brown, C.F. (1997), Boşanma ve Çocuğunuz, Çocuğunuzun Boşanmanızla Başetmesine Nasıl Yardımcı Olursunuz? (Çeviren: S. Katlan), Ankara: HYB Yayıncılık.
• Birinci, F. (2019), “Boşanma Mitleri ve Mutsuz Evlilikler: Boşanmak, Trajedik Bir Başarısızlık Mıdır?”, https://evrimagaci.org/bosanma-mitleri-ve-mutsuz-evlilikler-bosanmak-trajedik-birbasarisizlik-midir-7626, (Erişim: 10.01.2023).
• Bremmer, D.; Kesselring, R. (2004), “Divorce and Female Labor Force Participation: Evidence from times-series Data and Cointegration”, Atlantic Economic Journal, Vol. 32: 175-190.
• Cafri, R.; Özdemir Çukadar, P. (2018), “Boşanmanın Sosyo-ekonomik Nedenleri Üzerine Mekansal Ekonometrik Bir İnceleme”, UİİİD-IJEAS, (Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı): 407-424. doi: 10.18092/ulikidince.445600.
• Çağlar, A. E.; Mert, M. (2017), “Türkiye’de Çevresel Kuznets Hipotezi ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Karbon Salımı Üzerine Etkisi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yaklaşımı”, C. 24, S. 1: 21-38.
• Dızman Şentürk, Z. (2019), “Sosyal Medyanın Boşanmaya Etkileri”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), S. 6: 548-555.
• Eckstein, Z.; Lifshitz, O. (2011), “Dynamic Female Labor Supply”, Econometrica, Vol. 79, No. 6: 1675-1726. https://doi.org/10.3982/ECTA8803.
• Engin, E.; Demir, S. (2022), “Covid-19 Pandemi Sürecinde Boşanma ve Boşanmanın Ruh Sağlığına Etkileri”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi (IJSS), C. 6, S. 25: 14-28. doi: 10.52096/usbd.6.25.
• Eygü, H. (2018), “Enflasyon, İşsizlik ve Dış Ticaret Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği (1990-2017)”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 20, S. 2: 96-112.
• Furstenberg, F. F. (1996), “The Future of Marriage”, American Demographics, Vol. 18, No. 6: 35-40.
• Gavcar, E.; Noyan E.; Gavcar Tosun, C. (2020), “Boşanmayı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma (Muğla İli Fethiye İlçesi Örneği)”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, C. 10, S. 2: 730-745. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.762172.
• González-Val, R.; Marcén, M. (2017), “Unemployment, Marriage and Divorce”, Applied Economics, Vol. 50, No. 13: 1466-4283. https://doi.org/10.1080/00036846.2017.1366642.
• Halis, M. (2021), “Ekonomik ve Sosyal Güvensizlik: Evlilikler Azalıyor, Boşanmalar Artıyor”, https://www.indyturk.com/node/398651/haber/ekonomik-ve-sosyalg%C3%BCvensizlik-evlilikler-azal%C4%B1yor-bo%C5%9Fanmalar, (Erişim: 10.01.2023).
• Hatemi-J, A. (2008), “Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with An Application to Financial Market Integration”, Vol. 35: 497-505.
• İğdeli, A.; Ay, M. (2021), “Boşanmanın Sosyo-ekonomik Belirleyicileri: Türkiye için Bölgesel Panel Veri Analizi., Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 22, S. 1: 1-22. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.670198.
• İltaş, Y.; Demirgüneş, K. (2020), “Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular”, C. 55, S. 2: 972-988.
• Jensen, P.; Smith, N. (1990), “Unemployment and Marital Dissolution”, Journal of Population Economics, Vol. 3, No. 3: 215-229. https://doi.org/10.1007/BF00163076.
• Kama, S. (2013), “Evlilik Kurumunun Tanımı-Türleri ve Tarihsel Gelişimi: Hukuk Tarihinde Genel Olarak Evlenme ve Kadının Durumu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 71, S. 1: 673-708.
• Karney, B. R.; Bradbury, T. N. (1995), “The Longitudinal Course of Marital Quality and Stability”, Psychological Bulletin, Vol. 3, No. 4: 118-125. doi: 10.1037/0033-2909.118.1.3.
• Kawata, Y. (2008), “Does High Unemployment Rate Result in A High Divorce Rate?: A Test for Japan”, Revista de Economia del Rosario, Vol. 11, No. 2: 149-164.
• Koç, P.; Kutlar, A. (2021), “The Effects of Economic Recessions on Divorce Rates: A Research on Turkey”, Sosyoekonomi, Vol. 29, No. 49: 65-84. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.03.04.
• Koç, P.; İzgi Şahpaz, K. (2023), “Analysis of the Causality Relationship Among Digitalisation, Unemployment Rate, and Divorce Rates: A Research on Türkiye”, Sosyoekonomi, C. 31, S. 56: 151-169.
• Koç, T. (2019), “Türkiye’de Boşanma Oranlarını Etkileyen Faktörlerin Beta Regresyon Modeli ile Belirlenmesi”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 16: 1111-1117.
• Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi “KOÇ-KAM” (2019), 2018 Verileriyle Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, https://kockam.ku.edu.tr/wp-content/2019/11/KOCKAM_Rapor_DIGITALCOPY-1.pdf, (Erişim: 10.01.2023).
• Lee, J.; Strazicich, M. C. (2003), “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 85, No. 4: 1082-1089.
• Lommerud, K. E. (1989), “Marital Division of Labor With Risk of Divorce: The Role of “Voice” Enforcement of Contracts”, Journal of Labor Economics, Vol. 7, No. 1: 113-127. doi:10.1086/298201.
• Love, J.; Chandra, R. (2005), “Testing Export-led Growth in South Asia”, Vol. 32, No. 2: 132-145.
• Lyngstad, T. H. (2004), “The Impact of Parents’ and Spouses’ Education on Divorce Rates in Norway”, Demographic Research, Vol. 10, No. 5: 121-142.
• Nunley, J. M. (2010), “Inflation and Other Aggregate Determinants of the Trend in US Divorce Rates Since the 1960s”, Applied Economics, Vol. 42, No. 26: 3367-3381. doi: 10.1080/00036840802112489.
• Özer, U.; Topal, M. H. (2017), “Genç İşsizliği, Suç, Göç, İntihar ve Boşanma Düzeyleri ile İlişkili Midir? Türkiye’den Ampirik Bir Kanıt”, Kırklareli üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 5: 50-63.
• Rothrauff, T. C. (2005), Beliefs About Intergenerational Assistance Following Divorce and Remarriage: Does Race and Ethnicity Matter?, Doctoral Dissertation. University of Missouri, Columbia.
• Sandalcılar, A. R. (2012), “İşsizlik Boşanmayı Etkiliyor Mu? Bölgesel Panel Nedensellik”, Ege Akademik Bakış, C. 12, S. 2: 225-238. doi: 10.21121/eab.2012219537.
• Shahbaz, M.; Jam, F. A.; Bibi, S.; Loganathan, N. (2016), “Multivariate Granger Causality Between CO2 Emissions, Energy Intensity and Economic Growth in Portugal: Evidence from Cointegration and Causality Analysis”, Vol. 22, No. 1: 47-74.
• Sprecher, S.; Cate, R.; Levin, L. (1998), “Parental Divorce and Young Adults Beliefs About Love”, Journal of Divorce and Marriage, Vol. 28, No. 4: 21-35. https://doi.org/10.1300/J087v28n03_06.
• Sucu, İ. (2007), Boşanmış Kadınların Boşanma Nedenleri ve Boşanma Sonrası Toplumsal Kabulleri Sakarya İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• TUİK (2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813. (Erişim: 01.07.2023)
• Tumin, D.; Qian, Z. (2017), “Unemployment and the Transition from Separation to Divorce”, J Fam Issues, Vol. 38, No. 10: 1389-1413.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (2013). https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/06084069-3751-44a3-ba98-fc5a65b908ba/Enflasyon_FiyatIstikrari.pdf?MOD=AJPERES (Erişim: 16.03.2023).
• Üçok, C.; Mumcu, A.; Bozkurt, G. (2006), Türk Hukuk Tarihi, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Yıldırım, K.; Karaman, D.(2003), Makroekonomi, Eskişehir: Etam Matbaası.
• Yıldırım, N. (2004), “Türkiye’de Boşanma ve Sebepleri”, Bilig, S. 28: 59-81.
• Yıldırım, S.; Ertuğrul, H. M.; Soytaş, U. (2015), “Türkiye’de Aylık İstihdam Serisinin Durağanlığı: Geleneksel, Yapısal Kırılmalı ve Mevsimsel Birim Kök Test Uygulamaları”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 15, S. 4: 91-102.
• Yıldırım, S.; Sarı, S. (2021), “Türkiye Ekonomisinde Phillips Eğrisinin Geçerliliğinin Analizi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, C. 10, S. 3: 2206-2226. https://doi.org/10.15869/itobiad.874917.
• Yılmaz, K. Ç. (2022). “The Relation Between Divorce and Woman Labor Force, Savings and Male Unemployment: Evidence from Turkey”, Journal of Emerging Economies and Policy, Vol.7, No. 1: 56-63.